Friedrich Merz jako kanclerz: podsumowanie pierwszych siedmiu miesięcy urzędowania

Tymczasowa ocena rządu rozdartego między oczekiwaniami a rzeczywistością

6 maja 2025 roku Friedrich Merz został wybrany dziesiątym kanclerzem Republiki Federalnej Niemiec w drugiej turze głosowania, zdobywając 325 głosów. Po jego historycznej porażce w pierwszej turze – pierwszej w powojennej historii Niemiec – czarno-czerwona koalicja CDU/CSU i SPD weszła w okres legislacyjny z 328 posłami, okres naznaczony wysokimi oczekiwaniami. Prawie osiem miesięcy później, tuż przed Bożym Narodzeniem 2025 roku, oceny są mieszane: istotne decyzje polityczne idą w parze z zawiedzionymi nadziejami, a sukcesy w polityce zagranicznej kontrastują ze słabościami w polityce wewnętrznej.

Nadaje się do:

• Zasada Merza: genialna w tle, słaba na froncie kryzysowym

Polityka gospodarcza: Wyznaczanie kursu z opóźnionymi skutkami

Natychmiastowy program inwestycyjny jako element podstawowy

Rząd Merza zainicjował największą od dwóch dekad reformę podatku od osób prawnych, tzw. „stymulator wzrostu”. Pakiet, przyjęty przez Bundestag i Bundesrat w czerwcu 2025 r., składa się z trzech kluczowych elementów:

Malejąca amortyzacja salda

Od lipca 2025 do stycznia 2028 roku firmy mogą odliczyć do 30% kosztów nabycia nowych inwestycji w pierwszym roku. Ta wyjątkowo hojna regulacja ma na celu zwiększenie atrakcyjności inwestycji w maszyny, urządzenia i wyposażenie oraz zapewnienie krótkoterminowej płynności finansowej.

Obniżka podatku od osób prawnych

Od 2028 roku podatek od osób prawnych będzie stopniowo obniżany z obecnych 15 procent do 10 procent w roku 2032. Całkowite obciążenie podatkowe przedsiębiorstw zmniejszy się zatem z prawie 30 procent do około 25 procent – ​​jest to stawka konkurencyjna w porównaniu z międzynarodowymi standardami.

Stawka podatku od reinwestycji

W przypadku osób prowadzących działalność na własny rachunek i spółek osobowych stawka podatku od zatrzymanych zysków będzie stopniowo obniżana z 29,8 do 25 procent.

Działania te dały początkowo pozytywne sygnały. Według indeksu Ifo, nastroje gospodarcze wykazują niewielką poprawę. Kanclerz Merz wielokrotnie podkreślał w swoich przemówieniach: „Obserwujemy już poprawę nastrojów”. Eksperci zachowują jednak ostrożność. Główny ekonomista LBBW ocenia umowę koalicyjną na 2,5 w skali 4 punktów i ostrzega przed „kosztownymi, nieoczekiwanymi zyskami” zamiast rzeczywistych, dodatkowych inwestycji.

Specjalny fundusz o wartości 500 miliardów euro: ofensywa na rzecz infrastruktury historycznej

Prawdopodobnie najbardziej dalekosiężną decyzją w polityce fiskalnej ery Merza jest poprawka do konstytucji, uchwalona w marcu 2025 roku większością dwóch trzecich głosów, ustanawiająca specjalny fundusz na rzecz infrastruktury i neutralności klimatycznej. Z kwotą 500 miliardów euro na dwanaście lat – finansowaną z pożyczek i zwolnioną z hamulca zadłużenia – stanowi to największą ofensywę inwestycyjną w historii Republiki Federalnej Niemiec.

Środki rozdzielono na trzy filary: 300 miliardów euro na federalne inwestycje w infrastrukturę transportową, cyfryzację, edukację, mieszkalnictwo i infrastrukturę energetyczną; 100 miliardów euro dla krajów związkowych i gmin zgodnie z Kluczem Królewsko-Królewskim; oraz dodatkowe 100 miliardów euro na Fundusz Klimatyczny i Transformacyjny. Około 37 miliardów euro z funduszu specjalnego zostało już wypłacone w 2025 roku, a 58 miliardów euro jest zarezerwowanych na 2026 rok.

Kanclerz Merz uzasadnia tę zmianę w polityce zadłużenia – podczas kampanii wyborczej zaciekle bronił hamulca zadłużenia – zmianą krajobrazu zagrożeń: „Oczywiście chcemy utrzymać państwo opiekuńcze. Ale chcemy również, aby funkcjonowało efektywnie”. Jednak przygnębiająca rzeczywistość pokazuje, że nowy dług netto rządu federalnego wzrośnie do 143 mld euro w 2025 r., czyli ponad 3% PKB, i ustabilizuje się na poziomie między 3,5 a 4% PKB.

Polityka energetyczna: obietnice i rzeczywistość

Różnica między zapowiedziami a wdrożeniem jest szczególnie widoczna w przypadku kosztów energii – kluczowego tematu kampanii. Rząd zniósł opłatę za magazynowanie gazu i obniżył opłaty sieciowe. Przedsiębiorstwa energochłonne korzystają z trwale obniżonych podatków od energii elektrycznej. Zapowiedziano ulgi w wysokości około 10 miliardów euro na rok 2026.

Pierwotnie obiecana obniżka podatku od energii elektrycznej dla gospodarstw domowych została odrzucona przez ministra finansów Larsa Klingbeila – uznana za „nieopłacalną”. Jörg Dittrich, prezes Niemieckiego Związku Rzemiosła, mówi o „ogromnym rozczarowaniu”: „To jest zapisane w umowie koalicyjnej, w natychmiastowym planie działania, a potem okazuje się, że to nieopłacalne finansowo. Konieczne są działania naprawcze”.

Ograniczanie biurokracji: więcej retoryki niż konkretów

Obietnica redukcji biurokracji o 25% jak dotąd pozostała w dużej mierze niespełniona. W szczególności wdrożono zniesienie obowiązku bilansowania przepływu materiałów w rolnictwie (co pozwoli zaoszczędzić 18 milionów euro rocznie) oraz uchylenie ustawy o łańcuchu dostaw. Zniesienie obowiązku odbioru, obiecane w umowie koalicyjnej, wciąż jednak czeka na realizację, mimo że według stowarzyszeń branżowych „nie będzie to nic kosztować”.

Niemieckie Stowarzyszenie Małych i Średnich Przedsiębiorstw (BVMW) wydało „żółtą kartkę” na pierwsze 100 dni: „Konkurencyjność Niemiec nadal spada, nawet 100 dni po objęciu władzy przez rząd”. Przedsiębiorstwa nie odczuwają realnej ulgi w związku z wciąż wysokimi kosztami energii i pracy.

Polityka migracyjna: znaczny spadek i znaki zapytania

Liczba azylantów spada znacząco

W polityce migracyjnej kanclerz Merz może wskazać na największe sukcesy swojej kadencji – przynajmniej na pierwszy rzut oka. Od stycznia do listopada 2025 r. złożono 106 298 wniosków o azyl, co stanowi spadek o 51% w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego (216 861 wniosków). Łączna liczba wniosków o azyl (wliczając wnioski złożone po raz kolejny) spadła do 157 436.

Kanclerz Merz uważa to za dowód na to, że „odwrócenie sytuacji migracyjnej” przynosi efekty: „Już widzimy efekt: nielegalna migracja spadła o 20 procent w Europie, a nawet o 50 procent w Niemczech”. Wyraźnie dziękuje ministrowi spraw wewnętrznych Alexandrowi Dobrindtowi (CSU) za „odwagę w podejmowaniu szybkich decyzji”.

Rząd niemiecki wdrożył szereg środków: zaostrzył kontrole graniczne, od maja odrzucono ponad 10 000 wniosków, zawiesił łączenie rodzin osób, którym przyznano ochronę uzupełniającą, zniósł przyspieszoną naturalizację oraz rozszerzył listę bezpiecznych krajów pochodzenia. Pierwsza grupa przestępców została deportowana do Afganistanu, a zapowiedziano dalsze loty „do Afganistanu, a także do Syrii”.

Krytyczna ocena liczb

Interpretacja tych danych jest jednak kontrowersyjna. Niemcy odnotowały ponad 100 000 osób ubiegających się o azyl w 2025 roku, po raz 13. z rzędu. Ponadto Federalny Urząd ds. Migracji i Uchodźców (Federal Office for Migration and Uchodźcy) zwraca uwagę, że czynniki międzynarodowe – zwłaszcza zmieniająca się sytuacja w Syrii – znacząco przyczyniły się do spadku liczby osób ubiegających się o azyl. Prawie 16% osób ubiegających się o azyl po raz pierwszy nigdy nawet nie przekroczyło granicy, ponieważ były to głównie dzieci poniżej pierwszego roku życia urodzone w Niemczech.

Transfery dublińskie pozostają słabym punktem: do końca listopada zaledwie 5112 osób zostało faktycznie przeniesionych do innych krajów UE – to znikomy odsetek w porównaniu z całkowitą liczbą osób ubiegających się o azyl, które wjechały do ​​kraju przez bezpieczne kraje trzecie. Bawarska Korporacja Nadawcza (BR) podsumowuje: „Powroty pozostają słabym punktem”.

Z sondażu przeprowadzonego przez dziennik „Tagesspiegel” wynika jednak, że 76% Niemców popiera cel rządu, jakim jest ograniczenie napływu osób ubiegających się o azyl. Poparcie społeczne dla tego kierunku działań jest zatem obecne – pozostaje pytanie, czy środki te mają charakter strukturalny, czy też ich wzrost wynika przede wszystkim z czynników zewnętrznych.

Polityka obronna: punkt zwrotny w praktyce

Historyczny wzrost wydatków

W polityce obronnej rząd Merza konsekwentnie kontynuuje, a nawet intensyfikuje „punkt zwrotny” zapoczątkowany przez Scholza. Na szczycie NATO w Hadze podjęto decyzję o przeznaczaniu 3,5% produktu krajowego brutto na obronność i dodatkowo 1,5% na infrastrukturę do 2029 roku – łącznie 5% PKB. To wartość historyczna.

Kanclerz Merz jasno określił cel: „Chcemy uczynić Bundeswehrę najsilniejszą armią konwencjonalną w Europie”. Motto brzmi: „Chcemy móc się bronić, żebyśmy nie musieli się bronić”. Nowa poprawka do Ustawy Zasadniczej umożliwia zwolnienie wydatków na obronność przekraczających jeden procent PKB z hamulca zadłużenia.

Reformy strukturalne

Oprócz zwiększenia finansowania, zainicjowano usprawnienia strukturalne. Ustawa o przyspieszeniu planowania i zamówień ma na celu skrócenie notorycznie powolnych procesów w zakresie zamówień na broń. W ramach Kancelarii Federalnej utworzono Radę Bezpieczeństwa Narodowego, która ma konsolidować wszystkie informacje i koordynować działania międzyresortowe w sytuacjach kryzysowych. Opracowano „Plan Operacyjny Niemcy” w celu wzmocnienia obrony narodowej i zbiorowej.

Minister obrony Boris Pistorius podkreśla, że ​​Bundeswehra jest „w trakcie” integracji z obroną narodową i sojuszniczą. Ostrzega jednak, że cel ten nie został jeszcze osiągnięty i że konieczne zwiększenie liczby sprzętu i personelu musi nastąpić szybko. Zapowiedziano ochotniczą służbę wojskową, ale początkowo będzie ona oparta na dobrowolnym uczestnictwie.

Polityka społeczna: drastyczne cięcia i kosztowne kompromisy

Pakiet emerytalny: Kanclerz uzyskał większość minimalną

Polityka emerytalna stała się jednym z największych wyzwań politycznych dla kanclerz Merz. 5 grudnia 2025 roku Bundestag uchwalił kontrowersyjny pakiet emerytalny 319 głosami za – o trzy więcej niż wymagana większość 316. Celem jest stabilizacja poziomu emerytur na poziomie 48% do 2031 roku i utrzymanie go na tym poziomie również po tym okresie. Ponadto wszystkie dzieci, niezależnie od roku urodzenia, otrzymają trzy punkty emerytalne na poczet emerytury dla matek.

Droga do tego punktu była pełna trudności. Młodzi członkowie frakcji parlamentarnej CDU/CSU, a zwłaszcza Młodego Związku, stanowczo odrzucili pakiet, krytykując jego „koszty liczone w setkach miliardów”. W głosowaniu wstępnym około 15 posłów CDU/CSU zagłosowało przeciwko propozycji. Sam Merz prowadził kampanię na rzecz pakietu podczas „Dnia Niemiec” Młodego Związku, ale spotkał się z niewielkim aplauzem. Wskazał na planowaną na połowę 2027 roku kompleksową komisję emerytalną, która ma zreformować cały system zabezpieczenia emerytalnego.

Pakietowi emerytalnemu towarzyszy wprowadzenie od 2026 r. tzw. „aktywnej emerytury”, która ma sprawić, że dłuższa praca i dodatkowe zarobki na starość staną się bardziej atrakcyjne.

Reforma dochodów obywatelskich: surowe sankcje, minimalne oszczędności

W październiku 2025 roku komitet koalicyjny podjął decyzję o przekształceniu dochodu obywatelskiego w „gwarantowany dochód podstawowy”. Reforma drastycznie zaostrza sankcje: niestawienie się w urzędzie pracy skutkuje natychmiastową obniżką o 30%, kolejną obniżką o 30% i trzecim całkowitym wstrzymaniem wypłat – w tym zasiłku mieszkaniowego.

W przyszłości chronione aktywa będą powiązane z osiągnięciami życiowymi, a okresy karencji zostaną zniesione. Minister pracy Bärbel Bas (SPD) z przekonaniem ogłosiła: „Ci, którzy nie będą aktywnie współpracować, będą mieli trudności. Zaostrzymy sankcje do granic prawa konstytucyjnego”.

Merz początkowo obiecywał znaczne oszczędności. Minister pracy Bas podał liczbę 100 000 dodatkowych miejsc pracy na rynku pracy, co oznaczałoby „znacznie ponad miliard euro oszczędności”. Jednak pierwszy projekt Ministerstwa Pracy ujawnia zatrważające liczby: „Nie należy się spodziewać znaczących oszczędności”. Zamiast tego, pojawią się wysokie koszty wdrożenia ze względu na znacznie bardziej złożone procedury kontroli i sankcji – krytycy nazywają to „biurokratycznym potworem”.

Wymiar społeczny jest wybuchowy. Paritätische Wohlfahrtsverband (niemiecka organizacja parasolowa zrzeszająca stowarzyszenia zajmujące się pomocą społeczną) już w kwietniu 2025 r. ustalił, że standardowa stawka zasiłku w wysokości 563 euro jest na poziomie minimum socjalnego i będzie musiała zostać podniesiona do ponad 800 euro, aby zapobiec ubóstwu. Cięcie o 30 procent oznacza w rzeczywistości nędzę społeczną. Magazyn Jacobin ostrzega, że ​​reforma jest „prezentem dla AfD” w kampanii wyborczej, ponieważ starsi pracownicy mogą po utracie pracy trafić na zasiłek lub nie otrzymać żadnego wsparcia.

Budownictwo mieszkaniowe: ambitne plany, ograniczony sukces

W obszarze budownictwa mieszkaniowego rząd powołał się na nowelizację kodeksu budowlanego, która umożliwia gminom wydawanie pozwoleń na budowę nawet bez planu zagospodarowania przestrzennego – tzw. „turbobudowlane”. Paragraf 246e, wewnętrznie nazywany „łomem”, ma początkowo obowiązywać do 2027 roku i zmniejszyć bariery biurokratyczne.

W pierwszym kwartale 2025 roku wydano pozwolenia na budowę 55 400 nowych mieszkań – o 3,4% więcej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego, przy czym szczególnie duży wzrost, bo aż o 15,3%, odnotowano w przypadku domów jednorodzinnych. Axel Gedaschko, prezes Niemieckiego Związku Spółek Mieszkaniowych, jest optymistą: „Do 2027 roku rocznie mogłoby powstawać około 350 000 mieszkań, a do 2029 roku – 400 000”.

Kanclerz Merz obiecuje „rekordowe finansowanie budownictwa socjalnego”. W wystąpieniu przed przedstawicielami branży budowlanej stwierdził, że rząd federalny zainwestuje 23,5 miliarda euro do 2029 roku, a kwota ta znacznie wzrośnie dzięki współfinansowaniu ze strony krajów związkowych. Ustawa o kontroli czynszów została przedłużona.

Krytycy, zwłaszcza Zieloni, ostrzegają przed „zwodniczym pakietem” i obawiają się wyższych czynszów i kosztów budowy w wyniku złagodzenia przepisów. DIW Berlin ostrzega również, że specjalny fundusz infrastrukturalny o wartości 500 miliardów euro „zniknie”, jeśli reformy strukturalne gmin i ich finansowanie nie zostaną wdrożone jednocześnie.

Skupienie się na branży: B2B, digitalizacja (od AI do XR), inżynieria mechaniczna, logistyka, odnawialne źródła energii i przemysł

Więcej na ten temat tutaj:

• Centrum biznesowe Xpert

Centrum tematyczne z przemyśleniami i wiedzą specjalistyczną:

• Platforma wiedzy na temat globalnej i regionalnej gospodarki, innowacji i trendów branżowych
• Zbieranie analiz, impulsów i informacji ogólnych z obszarów, na których się skupiamy
• Miejsce, w którym można zdobyć wiedzę i informacje na temat bieżących wydarzeń w biznesie i technologii
• Centrum tematyczne dla firm, które chcą dowiedzieć się więcej o rynkach, cyfryzacji i innowacjach branżowych

AfD przed CDU/CSU: Czy największa obietnica wyborcza Friedricha Merza już się nie powiodła?

Polityka zagraniczna: powrót Niemiec jako aktora europejskiego

Przywództwo UE i wsparcie dla Ukrainy

Polityka zagraniczna to obszar, w którym kanclerz Merz może pochwalić się swoimi największymi sukcesami. „Niemcy znów są wiarygodnym partnerem w Europie i na świecie” – oświadczył po 100 dniach urzędowania. Politolog Albrecht von Lucke potwierdza: Pomimo ogólnie słabych wyników, Merz „stał się silną siłą w Europie” w dziedzinie polityki zagranicznej.

Niemcy odegrały kluczową rolę w konflikcie na Ukrainie w grudniu 2025 roku. Negocjacje w sprawie Ukrainy w Berlinie, moderowane przez Merza, uznano za sukces. Fakt, że Berlin, a nie Paryż, stał się miejscem tego wydarzenia dyplomatycznego, sygnalizuje zmianę układu sił w Europie. „Minęły czasy, gdy takie szczyty odbywały się wyłącznie w Pałacu Elizejskim” – skomentował Handelsblatt.

Merz stanowczo opowiada się za wykorzystaniem zamrożonych rosyjskich aktywów państwowych – według Komisji Europejskiej ich wartość przekracza 200 miliardów euro. W grudniowym oświadczeniu rządu podkreślił, że środki te „pozwolą na finansowanie armii ukraińskiej przez co najmniej dwa kolejne lata”. Na grudniowym szczycie UE osiągnięto porozumienie w sprawie 90 miliardów euro dla Ukrainy – kompromis, który nie spełnił postulatów Merza, ale mimo to jest uważany za częściowy sukces.

Porozumienie Mercosur i europejska zdolność do działania

Merz poniósł porażkę w innych projektach polityki zagranicznej. Nie udało mu się przeforsować umowy o wolnym handlu Mercosur między UE a państwami Ameryki Południowej, pomimo wielomiesięcznych nacisków ze strony Emmanuela Macrona. Nawet w kwestii pełnej mobilizacji rosyjskich zasobów, udało mu się osiągnąć „rozwiązanie pomostowe” dopiero na szczycie UE.

Dziennik „Handelsblatt” trzeźwo zauważa: „Wynik szczytu UE jest dobry, ale nie spełnia oczekiwań rozbudzonych przez Merza. Ten schemat powtarza się przez całą jego kadencję kanclerską”. Sam kanclerz starał się przedstawić wyniki w pozytywnym świetle: „Europa zrozumiała powagę sytuacji i dała dowód swojej suwerenności”.

Historyk Michael Wolffsohn uznaje jednak rolę Merza: „Kluczowe znaczenie ma to, że kanclerz Merz doprowadził do skoordynowanych działań na szczeblu międzynarodowym. Najpierw w Berlinie, a potem w Brukseli”. Fakt, że Ukraina otrzymuje pomoc, jest „znacznie ważniejszy” niż kwestia finansowania.

Digitalizacja i modernizacja państwa: Struktury tworzone, wpływ niepewny

Nowe Ministerstwo Cyfrowe jako znak

Utworzenie Federalnego Ministerstwa Cyfryzacji i Modernizacji Sektora Publicznego pod kierownictwem bezpartyjnego Karstena Wildbergera było nietypowym krokiem. Ministerstwo łączy w sobie strategiczne przewidywanie, administrację cyfrową, bezpieczeństwo IT i suwerenne rozwiązania chmurowe. Według obserwatorów, decyzja o powołaniu na stanowisko ministra menedżera bez przynależności politycznej pokazuje, że „w tym gigantycznym zadaniu Merz opiera się na doświadczeniu praktycznym, a nie na karierze partyjnej”.

W październiku 2025 roku niemiecki rząd federalny przyjął „program modernizacji” obejmujący około 80 działań mających na celu zwiększenie efektywności, przyjazności dla obywateli i cyfryzacji. Kanclerz Merz ogłosił: „Dążymy do powrotu na czołową pozycję”.

W grudniu 2025 roku rząd federalny i rządy krajów związkowych przyjęły „Federalną Agendę Modernizacji” zawierającą ponad 200 konkretnych działań. Usprawnia ona funkcjonowanie państwa, przyspiesza procesy i ustanawia jednolite standardy cyfrowe. Kluczowe elementy obejmują eliminację duplikatów struktur, opracowanie wspólnego „D-Stack” jako cyfrowego systemu operacyjnego, zasadę jednorazowości (ang. once-only) w zakresie wprowadzania danych oraz portfel EUDI dla dowodów osobistych na smartfonach.

Merz podkreślił: „Federalny Program Modernizacji jest ważnym elementem pilnie potrzebnych reform państwowych”. Kluczowym czynnikiem jest obecnie „jego konsekwentna realizacja”.

Efekty dopiero się pojawią

Jak dotąd są to przede wszystkim decyzje o charakterze strukturalnym. Konkretne usprawnienia w codziennym życiu obywateli i przedsiębiorstw nie są jeszcze zauważalne. Ekspert ds. cyfryzacji z Basecamp podsumowuje: Nowy gabinet, „z szeroko pojętym Federalnym Ministerstwem Zdrowia i Spraw Społecznych (BMDS) i jasno wyrażoną wolą polityczną, ma duże szanse na realne przyspieszenie cyfryzacji. Kluczowe będzie to, czy nowe kompetencje przełożą się również na konkretny postęp i namacalną modernizację”.

Polityka klimatyczna: zobowiązanie z zastrzeżeniami

Zaangażowanie w realizację celów klimatycznych, ale niski priorytet

W polityce klimatycznej kanclerz Merz wysyła sprzeczne sygnały. W swoim pierwszym oświadczeniu politycznym jasno zobowiązał się do realizacji niemieckich, europejskich i międzynarodowych celów klimatycznych. Cel neutralności klimatycznej do 2045 roku został nawet zapisany w Ustawie Zasadniczej (konstytucji Niemiec) poprzez ustanowienie specjalnego funduszu.

Jednocześnie Merz określił energetykę wiatrową jako „technologię przejściową”, którą można by „pewnego dnia zdemontować”, ponieważ turbiny wiatrowe są „brzydkie”. Zamiast tego stawia na fuzję jądrową jako technologię przyszłości. Klimatolog Ottmar Edenhofer z Poczdamskiego Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu nie zgadza się z tym: fuzja jądrowa nie pojawi się wystarczająco szybko, aby osiągnąć neutralność klimatyczną do połowy stulecia. Energia odnawialna, a zwłaszcza energia wiatrowa, odgrywa „kluczową rolę”.

Raport monitorujący transformację energetyczną z grudnia 2025 r. pokazuje, że rozwój odnawialnych źródeł energii „jest na dobrej drodze”, ale nadal istnieją „znaczne wyzwania” dotyczące bezpieczeństwa dostaw, infrastruktury sieciowej i efektywności energetycznej. Komisja ekspertów ostrzega: „Następne dziesięć do piętnastu lat zadecyduje o tym, czy Niemcy staną się neutralne klimatycznie, konkurencyjne i suwerenne energetycznie”.

Germanwatch krytykuje oświadczenie rządu Merza za to, że nie precyzuje, w jaki sposób mają zostać osiągnięte cele ochrony klimatu, ochrony przemysłu i konkurencyjności. „Przystępne ceny energii w Niemczech można osiągnąć tylko dzięki odnawialnym źródłom energii”. FDP oskarża Merza o kontynuowanie polityki subsydiowania Roberta Habecka zamiast integracji odnawialnych źródeł energii z rynkiem.

Wyniki sondaży i odbiór społeczny: najniższy poziom po siedmiu miesiącach

Poziom osobistej satysfakcji jest najniższy

Publiczna ocena kanclerza Merza jest przygnębiająca. W grudniu 2025 roku zaledwie 25 procent Niemców było zadowolonych z jego pracy – podczas gdy 73 procent było niezadowolonych. Dla porównania, w czerwcu 2025 roku, zaledwie miesiąc po objęciu przez niego urzędu, poziom zadowolenia wynosił 43 procent. Po 100 dniach urzędowania jego notowania były już „znacznie niższe od notowań Scholza i Angeli Merkel po pierwszych 100 dniach”.

Badanie Infratest Dimap dla ARD-DeutschlandTREND z sierpnia 2025 r. pokazuje „znaczny spadek” osobistych ocen do 32% (minus 10 punktów procentowych). Tylko 29% respondentów uważa go obecnie za dobrego menedżera kryzysowego.

Unia i AfD w wyścigu

Sondaże partyjne malują niepokojący obraz dla rządu. W grudniu 2025 roku CDU/CSU (24%) i AfD (26%) szły praktycznie łeb w łeb, a AfD nawet prowadziła w niektórych sondażach. Główna obietnica wyborcza Merza, by „trzymać AfD w ryzach”, nie powiodła się. „Süddeutsche Zeitung” donosi: „AfD wyprzedziła nawet CDU/CSU”.

SPD ma 13-14%, Zieloni 11-13%, a Lewica zaskakująco 10-11%. Politycznie wybuchowa sytuacja: nawet odnowiona koalicja CDU/CSU i SPD nie miałaby już większości parlamentarnej w niektórych sondażach.

Koalicja w kryzysie – osąd

Współpracę w ramach koalicji CDU/CSU-SPD 56% ankietowanych oceniło jako „(raczej) słabą”, podczas gdy tylko 14% uważa ją za „(raczej) dobrą”. Szczególnie uderzające jest to, że nawet wśród wyborców CDU/CSU, tylko 51% uważa, że ​​koalicja CDU/CSU-SPD dobrze ze sobą współpracuje; 42% wyborców CDU/CSU i 40% wyborców SPD ocenia koalicję negatywnie.

Sześćdziesiąt procent Niemców uważa, że ​​rząd jak dotąd wprowadził „zbyt mało reform”. Britta Haßelmann, przewodnicząca parlamentu Partii Zielonych, mówi o „chaosie” i „braku przywództwa”: „Ciągłe zapowiedzi, tygodnie walk wewnętrznych, chwiejne większości – tak nie wygląda nowy początek”.

Złamane obietnice kampanijne: Erozja wiarygodności

Hamulec zadłużenia i polityka fiskalna

Największą złamaną obietnicą jest zwrot w sprawie hamulca zadłużenia. Podczas kampanii wyborczej Merz wielokrotnie obiecywał, że będzie bronił hamulca zadłużenia. Po wyborach zdecydował się na „największą orgię zadłużenia wszech czasów”, jak to ujął przewodniczący FDP Hans-Ulrich Rülke.

Sam Merz odrzuca oskarżenia o wprowadzanie wyborców w błąd: „Traktuję to oskarżenie poważnie, ale uważam je za nieuzasadnione”. Nie wyklucza rozmów o nowelizacji Ustawy Zasadniczej. „Jeśli to zrobimy, musimy uzupełnić hamulec zadłużenia w taki sposób, aby faktycznie umożliwić dodatkowe inwestycje w naszą przyszłość – i to właśnie robimy”.

Więcej rozczarowanych oczekiwań

Lista niespełnionych lub opóźnionych obietnic jest długa:

• Obniżka podatku od energii elektrycznej dla obywateli: Odrzucona przez ministra finansów Klingbeila jako „niewykonalna finansowo”
• Powrót energetyki jądrowej: odwołany po wyborach
• Prawo grzewcze i zakaz silników spalinowych: Nie wycofano pomimo obietnic
• Emerytura dla matek: pojawi się dwa lata później niż zapowiadano
• Obowiązek odbioru: Nadal nie zniesiony pomimo porozumienia koalicyjnego

Liderka AfD Alice Weidel podsumowuje opozycję: „Powrót do energetyki jądrowej, obiecany przed wyborami, a następnie odwołany. To samo dotyczy zniesienia ustawy o ogrzewaniu i zakazu stosowania silników spalinowych”. Weidel oskarża również Merza o niedotrzymanie obietnic dotyczących polityki migracyjnej, mimo że liczba imigrantów spada.

Wiceprzewodniczący klubu parlamentarnego Unii, Thorsten Frei, przyznaje: „Polityka zaczyna się od spojrzenia na rzeczywistość. Ta rzeczywistość jest taka, że ​​CDU i CSU są zależne od partnera koalicyjnego i dlatego musiały pójść na kompromisy w kwestii swojego programu wyborczego”.

Napięcia wewnętrzne koalicji: słabe przywództwo czy sztuka kompromisu?

Deficyty komunikacyjne

Po zaledwie 100 dniach liderzy koalicji przyznali się do problemów z komunikacją. Jens Spahn, przewodniczący klubu parlamentarnego CDU/CSU, powiedział: „Wciąż jest pole do poprawy”. Matthias Miersch, przewodniczący klubu parlamentarnego SPD, dodał: „Pomijając kluczowe kwestie i wspólne cele, w niektórych obszarach sytuacja nie układa się pomyślnie. Często przesłania to istotne sukcesy w odbiorze społecznym. To musi się pilnie zmienić”.

Spór o pakiet reformy emerytalnej doprowadził koalicję na skraj rozpadu. Pojawiły się spekulacje o rządzie mniejszościowym. Unia Młodych i część frakcji parlamentarnej otwarcie sprzeciwiały się kanclerzowi. Merz musiał wielokrotnie prowadzić kampanię na rzecz pakietu, ale spotkał się z niewielkim aplauzem.

Zarządzanie czasem i priorytety

Politolog Albrecht von Lucke diagnozuje Merza jako osobę „bardzo niedoświadczoną w sprawowaniu władzy”. Czarno-czerwona koalicja nie zdołała zainicjować „przełomu”. „Zjednoczony i zdeterminowany rząd” – nadzieja po upadku koalicji „sygnalizacji świetlnej” – „nie jest realna”.

Sam Merz mówi o „jesieni reform” i podkreśla: „Teraz sprawy toczą się szybko”. Opozycja widzi to inaczej. Lider AfD Weidel i Tino Chrupalla mówią: „Merz zamienił obiecaną jesień reform w jesień pustych słów”. Lider frakcji parlamentarnej Lewicy, Reichinnek, ubolewa nad „nieograniczonymi inwestycjami w zbrojenia i ulgami podatkowymi dla dużych korporacji”, podczas gdy sytuacja wygląda inaczej w kwestii edukacji, ochrony klimatu i opieki zdrowotnej.

Rzeczywistość gospodarcza: Recesja i kryzys strukturalny

Słabość gospodarcza utrzymuje się

Pomimo wszystkich podjętych środków, sytuacja gospodarcza pozostaje napięta. Niemcom grozi recesja czwarty rok z rzędu. Liczba upadłości przedsiębiorstw utrzymuje się na wysokim poziomie, a bezrobocie sięga już trzech milionów.

Eksperci prognozują wzrost gospodarczy na poziomie zaledwie około jednego procenta do 2026 roku – zbyt mało, aby rozwiązać problemy strukturalne. Wicekanclerz Lars Klingbeil pozostaje jednak optymistą: miliardy z pakietu dłużnego mogłyby w końcu zostać zainwestowane w przyszłym roku, a ożywienie gospodarcze jest już w zasięgu wzroku.

Stowarzyszenia domagają się więcej

Niemieckie Stowarzyszenie Małych i Średnich Przedsiębiorstw (BVMW) ostrzega: „Jeśli kanclerz Merz nie dotrzyma obietnic złożonych w umowie koalicyjnej, powstanie niepewność, która nie zachęci firm do inwestowania”. Stowarzyszenie jako najpilniejsze obszary działań wymienia ograniczenie biurokracji i zajęcie się ciągłym obciążeniem wysokich kosztów energii i pracy.

Niemiecka Federacja Handlu Detalicznego (HDE) ostrzega: „Rząd federalny trafnie zidentyfikował pilne problemy, ale nie wdrożył jeszcze konkretnych środków w ciągu pierwszych 100 dni”. Środki te obejmują obniżenie podatku od energii elektrycznej, obniżenie składek na ubezpieczenia społeczne oraz podjęcie działań przeciwko nieuczciwej konkurencji ze strony platform internetowych z siedzibą w krajach trzecich.

Ambiwalentna równowaga między wytyczaniem kursu a nieskutecznością

Po prawie ośmiu miesiącach urzędowania Friedrich Merz prezentuje się jako kanclerz kontrastów. Jego kadencję można podzielić na cztery obszary:

Istotne decyzje polityczne z opóźnionymi skutkami

Specjalny fundusz infrastrukturalny o wartości 500 miliardów euro, reforma podatku od osób prawnych i wydatki na obronę to decyzje o charakterze historycznym. Tworzą one długoterminowy potencjał, ale ich skutki nie są jeszcze odczuwalne. Gospodarka nadal znajduje się w stagnacji, a dane ekonomiczne pozostają słabe.

Sukcesy w polityce zagranicznej pod europejskim przywództwem

Pod rządami Merza Niemcy odzyskały bardziej widoczną obecność w Europie. Negocjacje z Ukrainą w Berlinie, jasne stanowisko w sprawie rosyjskich aktywów i pozycja wiarygodnego partnera oznaczają odejście od ery Scholza. Jednak nawet w tym przypadku sukcesy często nie spełniają oczekiwań – Mercosur poniósł porażkę, a szczyt UE przyniósł jedynie kompromisy.

Słabość wewnętrzna i złamane obietnice

Zmiana w sprawie hamulca zadłużenia, brak obniżki podatków od energii elektrycznej dla obywateli, niespełnione obietnice dotyczące ustawy o energetyce jądrowej i ciepłownictwie oraz wysokie koszty polityki emerytalnej i socjalnej nadszarpnęły wiarygodność Merza. Jego notowania są historycznie niskie, a AfD wyprzedza CDU/CSU w sondażach.

Wątpliwe przywództwo i komunikacja

Koalicja wydaje się podzielona, ​​słabo komunikuje się i powoli realizuje swoje cele. Sam Merz jest określany jako „niedoświadczony w sprawowaniu władzy”. „Jesień reform” w dużej mierze się nie zmaterializowała; 60 procent Niemców uważa, że ​​wprowadzono zbyt mało reform.

Analiza Eurotopics po 100 dniach podsumowuje to idealnie: „Mniej migrantów, większy wzrost gospodarczy, bardziej ekonomiczne, a jednocześnie bezpieczne systemy socjalne, doskonała infrastruktura – a wszystko to bez nowego zadłużenia. Kanclerz nie była w stanie lub nie chciała jak dotąd zrealizować prawie żadnego z tych celów”. „Süddeutsche Zeitung” podsumowuje: „Prawie nie ma śladu dawnej woli reform. Zamiast ograniczać państwo opiekuńcze, rząd cementuje coraz bardziej podupadły system, a w efekcie kumuluje gigantyczną górę długu”.

Sam kanclerz Merz przybiera buntowniczy ton: „Początek został zrobiony. Niemcy znów są wiarygodnym partnerem. Zainicjowaliśmy ożywienie gospodarcze i dostosowaliśmy naszą politykę migracyjną z ostatnich lat”. Czy ta samoocena odzwierciedla rzeczywistość, czy też pozostaje jedynie deklaracjami bez istotnych efektów, okaże się w nadchodzących miesiącach. Jedno jest pewne: cierpliwość obywateli i przedsiębiorstw maleje, a czas na wymówki się kończy.

☑️Naszym językiem biznesowym jest angielski lub niemiecki

☑️ NOWOŚĆ: Korespondencja w Twoim języku narodowym!

 

Chętnie będę służyć Tobie i mojemu zespołowi jako osobisty doradca.

Możesz się ze mną skontaktować wypełniając formularz kontaktowy lub po prostu dzwoniąc pod numer +49 89 89 674 804 (Monachium) . Mój adres e-mail to: wolfenstein ∂ xpert.digital

Nie mogę się doczekać naszego wspólnego projektu.

 

 

☑️ Wsparcie MŚP w zakresie strategii, doradztwa, planowania i wdrażania

☑️ Stworzenie lub dostosowanie strategii cyfrowej i cyfryzacji

☑️Rozbudowa i optymalizacja procesów sprzedaży międzynarodowej

☑️ Globalne i cyfrowe platformy handlowe B2B

☑️ Pionierski rozwój biznesu / marketing / PR / targi

Xpert.Digital posiada dogłębną wiedzę na temat różnych branż. Dzięki temu możemy opracowywać strategie „szyte na miarę”, które są dokładnie dopasowane do wymagań i wyzwań konkretnego segmentu rynku. Dzięki ciągłej analizie trendów rynkowych i śledzeniu rozwoju branży możemy działać dalekowzrocznie i oferować innowacyjne rozwiązania. Dzięki połączeniu doświadczenia i wiedzy generujemy wartość dodaną i dajemy naszym klientom zdecydowaną przewagę konkurencyjną.

Więcej na ten temat tutaj:

• Wykorzystaj 5-krotną wiedzę Xpert.Digital w jednym pakiecie – już od 500 €/miesiąc