„Nieuporządkowana konkurencja” w Chinach – walka z autodestrukcyjną dynamiką gospodarczą (posiedzenie Biura Politycznego 30 lipca 2025 r.)

Tajny kryzys gospodarczy w Chinach: co tak naprawdę oznacza „Neijuan” i dlaczego Pekin działa teraz

Gospodarka Chin, od dawna utożsamiana z niepowstrzymanym wzrostem, stoi przed poważnym wyzwaniem, określanym w Chinach mianem „neijuan” (内卷, „inwolucja”). Termin ten, pierwotnie opisujący stagnację nadmiernie zarządzanego rolnictwa, stał się w ostatnich latach popularnym hasłem, symbolizującym autodestrukcyjną spiralę nadmiernej konkurencji i malejących korzyści krańcowych. Jest to zjawisko, w którym stale rosnące zasoby są wydawane bez osiągania proporcjonalnego postępu ani realnego wzrostu – stan, który wzmacnia poczucie przepracowania, stresu i beznadziei w chińskim społeczeństwie.

To, co zaczęło się jako obserwacja społeczna, przerodziło się w centralny problem polityki gospodarczej. Sytuacja jest szczególnie napięta w tzw. „Nowej Trójce” (新三样) – modułach słonecznych, pojazdach elektrycznych i bateriach litowych. Sektory te, niegdyś uważane za przyszłe siły napędowe wzrostu Chin, padły ofiarą ogromnej nadwyżki mocy produkcyjnych i rujnującej wojny cenowej. Producenci systematycznie sprzedają poniżej kosztów, destabilizując w ten sposób całe łańcuchy wartości i zagrażając istnieniu firm. Liczby mówią same za siebie: moce produkcyjne w sektorze energii słonecznej znacznie przewyższające globalny popyt, wojny cenowe na rynku samochodów elektrycznych przypominające załamanie branży nieruchomości oraz moce baterii, które mogłyby zaspokoić globalny popyt do 2035 roku – wszystko to są symptomy Neijuan.

Chińskie władze pod przewodnictwem prezydenta Xi Jinpinga dostrzegły pilną potrzebę i oficjalnie wypowiedziały wojnę Neijuan na posiedzeniu Biura Politycznego 30 lipca 2025 roku. Zwalczanie „nieuporządkowanej konkurencji” stało się jednym z trzech głównych priorytetów na drugą połowę 2025 roku. To punkt zwrotny, w którym Pekin odchodzi od swojej dotychczasowej polityki subsydiowania i inicjuje „Reformę Po stronie Podaży 2.0” poprzez interwencje administracyjne, samoregulację przemysłu i środki fiskalne. Jednak przyczyny strukturalne – dylemat zleceniodawca-zleceniobiorca między rządem centralnym a lokalnym, który napędza wyścig o subsydia, oraz zdecentralizowany system, w którym nierentowne firmy rozwijają się dzięki pomocy państwa – pozostają głęboko zakorzenione. Droga Chin do wyjścia z tej autodestrukcyjnej dynamiki będzie długa i złożona, z dalekosiężnymi konsekwencjami dla światowej gospodarki.

Nadaje się do:

• Chiński przemysł samochodów elektrycznych zmierza ku historycznej konsolidacji – zmuszając nawet lidera rynku, firmę BYD, do ucieczki

Neijuan – walka Chin z autodestrukcyjną dynamiką gospodarczą

Od 2020 roku Neijuan (内卷, „inwolucja”) stał się centralnym pojęciem chińskiej polityki gospodarczej. Na posiedzeniu Biura Politycznego 30 lipca 2025 roku chińskie kierownictwo pod przewodnictwem prezydenta Xi Jinpinga oficjalnie wypowiedziało wojnę temu zjawisku i uznało zwalczanie „nieuporządkowanej konkurencji” za jeden z trzech głównych priorytetów na drugą połowę 2025 roku.

Co oznacza Neijuan?

Neijuan opisuje destrukcyjny cykl nadmiernej konkurencji, w którym firmy zużywają coraz więcej zasobów bez proporcjonalnego postępu i wzrostu. Termin ten pierwotnie pochodzi z antropologii: socjolog Clifford Geertz użył w 1963 roku terminu „inwolucja” do opisania stagnacji w rolnictwie w Indonezji, gdzie produktywność nie wzrosła pomimo rosnącego nakładu pracy.

W Chinach termin ten został przetłumaczony na chiński około 2000 roku przez historyka Huang Zongzhi i nadano mu dodatkowy wymiar: malejące korzyści krańcowe wraz ze wzrostem nakładów pracy. Od 2020 roku neijuan stał się viralem i jednym z dziesięciu najpopularniejszych chińskich słów roku. Obecnie koncepcja ta opisuje społeczeństwo zaangażowane w autodestrukcyjny wyścig bez realnego postępu – życie charakteryzujące się przepracowaniem, stresem, lękiem i poczuciem uwięzienia.

Neijuan w gospodarce: Od społeczeństwa do przemysłu

To, co początkowo było opisem warunków społecznych – zwłaszcza w systemie edukacji i na rynku pracy – od 2024/2025 roku coraz bardziej przekładało się na strukturalne problemy gospodarcze. W przemyśle neijuan objawia się jako rujnująca wojna cenowa, w której producenci systematycznie sprzedają poniżej kosztów, zagrażając tym samym nie tylko własnej egzystencji, ale także destabilizując całe łańcuchy wartości.

Szczególnie dotknięte są tzw. „Nowa Trójka” (新三样, xin san yang) – moduły słoneczne, pojazdy elektryczne i baterie litowe. Sektory te pierwotnie uznano za motory wzrostu i strategiczne gałęzie przemysłu przyszłości, ale obecnie borykają się z ogromną nadwyżką mocy produkcyjnych:

Przemysł solarny

Chińskie moce produkcyjne osiągnęły około 1000 GW w 2023 roku i oczekuje się, że do 2026 roku wzrosną do 1700 GW, przy globalnym zapotrzebowaniu na poziomie zaledwie 445 GW w 2023 roku. Czterech największych chińskich producentów modułów (Longi, Jinko Solar, Trina Solar, JA Solar) odnotowało łączne straty netto w wysokości 11 miliardów juanów (1,54 miliarda dolarów) tylko w pierwszej połowie 2025 roku, co stanowi wzrost o 150% w porównaniu z rokiem poprzednim. We wrześniu 2025 roku cięcia produkcji doprowadziły do ​​drastycznego wzrostu cen polikrzemu o 48%, po tym jak ceny spadły wcześniej do historycznie niskiego poziomu 0,07–0,09 dolara za wat.

Pojazdy elektryczne

Chiński rynek samochodów elektrycznych przeżywa brutalną wojnę cenową. W maju 2025 roku lider rynku, firma BYD, obniżyła ceny 22 modeli nawet o 30 procent – ​​mini hatchback Seagull kosztował równowartość zaledwie 7800 dolarów. To wywołało ostrzeżenia, że ​​branżę może spotkać podobny los jak załamany rynek nieruchomości. We wrześniu 2025 roku firma BYD po raz pierwszy od 18 miesięcy odnotowała spadek sprzedaży w Chinach – o 5,5 procent. Zysk netto firmy BYD spadł o 29,9 procent w drugim kwartale 2025 roku.

Baterie

Produkcja baterii litowo-jonowych w Chinach przekroczyła 2 TWh w 2024 roku – o 60% więcej niż rzeczywiste zapotrzebowanie. Planowane moce produkcyjne przekraczają 6 TWh, co wystarczy, aby zaspokoić globalne zapotrzebowanie do 2035 roku.

Przyczyny strukturalne: problem systemowy

Korzenie Neijuana tkwią w chińskim modelu wzrostu gospodarczego, który istniał od dziesięcioleci, ale stał się szczególnie widoczny po pęknięciu bańki spekulacyjnej na rynku nieruchomości w latach 2021-2022. Kiedy inwestycje w sektorze nieruchomości załamały się, Pekin musiał znaleźć alternatywny motor napędowy, aby utrzymać wzrost PKB. Zamiast koncentrować się wyłącznie na infrastrukturze, rząd skierował ogromne napływy inwestycji do sektora produkcyjnego – szczególnie do strategicznych sektorów „Nowej Trójki”.

Kluczowym problemem strukturalnym jest dylemat zleceniodawca-zleceniobiorca między rządem centralnym a władzami lokalnymi. Władze prowincjonalne i lokalne są wyceniane na podstawie lokalnych wyników gospodarczych, miejsc pracy i dochodów podatkowych. Doprowadziło to do wyścigu o dotacje między regionami, w którym samorządy inwestowały w moce produkcyjne, nie zważając na racjonalność makroekonomiczną.

Chińska polityka przemysłowa zasadniczo różni się od podejścia zachodniego: po pierwsze, samorządy na szczeblu prowincji, miast i okręgów dysponują znaczną władzą i zasobami, aby wspierać lokalne firmy – często w jawnej konkurencji z innymi regionami Chin. Po drugie, dotowane są całe łańcuchy wartości, a nie tylko poszczególne segmenty. Prowadzi to do zdecentralizowanego systemu, w którym liczne lokalnie wspierane firmy działają na poziomie nierentownym w skali kraju, ale rozwijają się dzięki dotowanym kosztom, co prowadzi do spadku cen.

Ponad 99% notowanych na giełdzie chińskich spółek otrzymało dotacje rządowe w 2022 roku. Badania pokazują jednak, że dotacje stanowiły zaledwie 1% inwestycji kapitałowych w latach 2019-2023 (w porównaniu z 6% w latach 2014-2018), podczas gdy ponad 80% było napędzane wzrostem przychodów. Zależność spółek z „nowej trójki” jest jednak znacznie wyższa: 22% ich nowych inwestycji w latach 2019-2023 było możliwe dzięki dotacjom.

Nadaje się do:

• Chiny i Neijuan systematycznego przeinwestowania: kapitalizm państwowy jako akcelerator wzrostu i pułapka strukturalna

Środki zaradcze Pekinu: strategia „antyinwolucji”

Na posiedzeniu Biura Politycznego 30 lipca 2025 roku chińskie kierownictwo uznało walkę z Neijuan za priorytet. To był punkt zwrotny: po raz pierwszy termin ten został użyty w dokumencie politycznym wysokiego szczebla, po tym jak premier Li Qiang po raz pierwszy wspomniał o nim w swoim corocznym sprawozdaniu z pracy dla Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych w marcu 2025 roku.

Narodowa Komisja Rozwoju i Reform (NDRC) ogłosiła w sierpniu 2025 r., że zamierza zwalczać „zachowania stadne” w inwestycjach w rozwijające się sektory oraz ograniczyć „nieuporządkowaną konkurencję” i „nadwyżkę mocy produkcyjnych”. Środki te obejmują:

Interwencje administracyjne:

• Bardziej rygorystyczny monitoring cen i planowane zakazy sprzedaży poniżej kosztów
• Ograniczenia dotyczące nowych obiektów produkcyjnych
• Zamknięcie nieefektywnych operacji
• Ograniczenie wyścigu o dotacje między prowincjami
• W produkcji krzemu jedna trzecia istniejących mocy ma zostać zmniejszona

Samoregulacja branży

W grudniu 2024 roku 33 wiodące chińskie firmy z branży polikrzemu i fotowoltaiki zgodziły się na cięcia produkcji na wzór OPEC, z kwotami opartymi na udziale w rynku i mocy. Chińskie Stowarzyszenie Przemysłu Fotowoltaicznego (China Photovoltaic Industry Association) opowiada się za minimalną ceną modułów na poziomie 0,68 juana za wat. Wiodący producenci produkują obecnie zaledwie na poziomie 55-70 procent swojej mocy.

Środki fiskalne

Począwszy od czwartego kwartału 2025 roku Chiny zniosą 13-procentowy zwrot podatku VAT od eksportu modułów fotowoltaicznych i systemów magazynowania energii. Spowoduje to wzrost cen na świecie o około 9 procent.

Perspektywa: Reforma podaży 2.0

Obecna strategia nosi nazwę „Supply-Side 2.0” i różni się od poprzednich podejść. Podczas gdy reformy po stronie podaży z 2015 roku opierały się na zamykaniu administracji i konsolidacji przedsiębiorstw państwowych w przemyśle ciężkim, takim jak hutnictwo i wydobycie węgla, nowe podejście opiera się na mechanizmach bardziej zorientowanych na rynek: zasadach dostępu do sieci, normach efektywności energetycznej, dyscyplinie finansowej i selektywnym egzekwowaniu prawa.

Fundamentalne wyzwanie pozostaje jednak niezmienne: dopóki imperatywy polityczne będą zmuszać samorządy i przedsiębiorstwa państwowe do zwiększania produkcji – nawet jeśli oznacza to ograniczenie dochodów gospodarstw domowych w stosunku do produkcji – podaż będzie przewyższać popyt. Pekin może przesunąć tę nierównowagę między sektorami (z nieruchomości na produkcję, z sektora low-tech na high-tech), ale nie zlikwiduje jej bez fundamentalnych zmian w strukturze gospodarczej.

Czwarte Plenum XX Komitetu Centralnego, które odbędzie się w październiku 2025 roku, określi wytyczne dla XV Planu Pięcioletniego (2026-2030). Dokumenty te ujawnią, czy Xi Jinping gruntownie przemyśli kierunek swojej polityki gospodarczej, czy też utrzyma obecną linię. Chiński przemysł fotowoltaiczny zwolnił 87 000 pracowników, a spodziewane są kolejne zwolnienia – to znak, że walka z Neijuan dopiero się zaczyna.

Nadaje się do:

• Suwerenność monetarna Pekinu: Dlaczego Chiny powstrzymują ambicje gigantów technologicznych związane ze stablecoinami
• Inicjatywa Afrykańskiego Pasa Słonecznego: geopolityczna partia szachów Chin między dominacją energetyczną a bezpieczeństwem surowcowym

☑️Naszym językiem biznesowym jest angielski lub niemiecki

☑️ NOWOŚĆ: Korespondencja w Twoim języku narodowym!

 

Chętnie będę służyć Tobie i mojemu zespołowi jako osobisty doradca.

Możesz się ze mną skontaktować wypełniając formularz kontaktowy lub po prostu dzwoniąc pod numer +49 89 89 674 804 (Monachium) . Mój adres e-mail to: wolfenstein ∂ xpert.digital

Nie mogę się doczekać naszego wspólnego projektu.

 

 

☑️ Wsparcie MŚP w zakresie strategii, doradztwa, planowania i wdrażania

☑️ Stworzenie lub dostosowanie strategii cyfrowej i cyfryzacji

☑️Rozbudowa i optymalizacja procesów sprzedaży międzynarodowej

☑️ Globalne i cyfrowe platformy handlowe B2B

☑️ Pionierski rozwój biznesu / marketing / PR / targi

Xpert.Digital posiada dogłębną wiedzę na temat różnych branż. Dzięki temu możemy opracowywać strategie „szyte na miarę”, które są dokładnie dopasowane do wymagań i wyzwań konkretnego segmentu rynku. Dzięki ciągłej analizie trendów rynkowych i śledzeniu rozwoju branży możemy działać dalekowzrocznie i oferować innowacyjne rozwiązania. Dzięki połączeniu doświadczenia i wiedzy generujemy wartość dodaną i dajemy naszym klientom zdecydowaną przewagę konkurencyjną.

Więcej na ten temat tutaj:

• Wykorzystaj 5-krotną wiedzę Xpert.Digital w jednym pakiecie – już od 500 €/miesiąc