Strategiczna ścieżka Europy w rozwoju sztucznej inteligencji: Pragmatyzm zamiast wyścigu technologicznego – komentarz Evy Maydell (posłanki do Parlamentu Europejskiego)

Przedpremierowe wydanie Xperta

Wybór głosu 📢

Opublikowano: 19 września 2025 r. / Zaktualizowano: 19 września 2025 r. – Autor: Konrad Wolfenstein

Strategiczna ścieżka Europy w rozwoju sztucznej inteligencji: Pragmatyzm zamiast wyścigu technologicznego – komentarz Evy Maydell (posłanki do Parlamentu Europejskiego) – Zdjęcie: Xpert.Digital

Ekspert UE ostrzega: europejskie poszukiwania supersztucznej inteligencji to błąd – oto alternatywa

Rzeczywistość zamiast wyścigu – gigafabryki zamiast szumu informacyjnego: pragmatyczna ścieżka rozwoju sztucznej inteligencji, która odróżnia Europę od USA i Chin

Debata na temat roli Europy w globalnym wyścigu o sztuczną inteligencję nabrała znaczącego rozpędu wraz z oświadczeniem bułgarskiej europosłanki Evy Maydell . Jej stanowisko ilustruje strategiczne podejście, które pozycjonuje Europę nie jako marudera w wyścigu technologicznym, ale jako pioniera praktycznego i zorientowanego na wartość rozwoju sztucznej inteligencji.

Wizja Evy Maydell dla Europy

Eva Maydell, która odegrała kluczową rolę w europejskiej polityce dotyczącej sztucznej inteligencji (AI), będąc jedną z głównych negocjatorów unijnej ustawy o AI i ustawy o chipach, reprezentuje zróżnicowane stanowisko w sprawie europejskiej strategii dotyczącej AI. Jako członkini Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii Parlamentu Europejskiego oraz uznana ekspertka w dziedzinie innowacji cyfrowych, wnosi ona wieloletnie doświadczenie w polityce technologicznej.

Ich główna teza jest zarówno pragmatyczna, jak i wizjonerska: Europa nie powinna dążyć do iluzorycznego celu, jakim jest stworzenie europejskiej alternatywy dla ChatGPT czy wygranie wyścigu o superinteligencję. Zamiast tego kontynent powinien skupić się na rozwijaniu narzędzi AI, które będą mogły być faktycznie wykorzystywane przez europejskie firmy i branże oraz przyniosą wymierne korzyści.

Według Evy Maydell powinniśmy skupić się na:

Opracowuj specjalistyczne, niszowe modele sztucznej inteligencji, które konkretnie odpowiadają potrzebom biznesowym – zamiast brać udział w globalnym wyścigu.
Tworzenie solidnej infrastruktury o dużej mocy obliczeniowej, stabilnej łączności i zorientowanych na człowieka ramach sztucznej inteligencji.
Zadbajmy o to, aby sztuczna inteligencja pozostała narzędziem – powinna wspierać człowieka, a nie go zastępować.

Rzeczywistość wdrażania sztucznej inteligencji w Europie

Aktualne dane dotyczące wykorzystania sztucznej inteligencji (AI) w Europie jednoznacznie potwierdzają argument Maydella. Pomimo medialnego szumu wokół sztucznej inteligencji, dane te malują niepokojący obraz: do 2024 roku zaledwie 13,5% europejskich firm wdrożyło co najmniej jedną technologię AI. Ten niski wskaźnik adopcji ujawnia istotną lukę między możliwościami technologicznymi a praktycznym wdrożeniem w biznesie.

Ta rozbieżność staje się szczególnie widoczna, gdy spojrzymy na wielkość firm. Podczas gdy duże firmy zatrudniające ponad 250 pracowników osiągają wskaźnik adopcji na poziomie ponad 40%, tylko około 12% małych i średnich przedsiębiorstw korzysta z technologii AI. Dane te są szczególnie istotne, biorąc pod uwagę, że małe i średnie przedsiębiorstwa stanowią trzon europejskiej gospodarki, stanowiąc 90% wszystkich firm w Europie.

Sektorowy rozkład wykorzystania AI ujawnia kolejne interesujące prawidłowości. Sektor informacyjno-komunikacyjny przoduje ze wskaźnikiem adopcji na poziomie 48,7%, a następnie sektor usług profesjonalnych, naukowych i technicznych z wynikiem 30,5%. We wszystkich pozostałych sektorach gospodarki wskaźnik wykorzystania AI jest znacznie niższy niż 16%, co wskazuje na ograniczoną penetrację technologii AI w szerszej gospodarce.

Przeszkody utrudniające wdrażanie sztucznej inteligencji

Przyczyny wahania we wdrażaniu sztucznej inteligencji są zróżnicowane i systematyczne. Firmy napotykają na poważne bariery, które utrudniają skuteczne wdrożenie. Złożoność i wysokie koszty wdrożenia sztucznej inteligencji stanowią przeszkody nie do pokonania, szczególnie dla mniejszych firm.

Niedobór wykwalifikowanych specjalistów w dziedzinie sztucznej inteligencji dodatkowo komplikuje sytuację. Wiele firm nie posiada niezbędnego know-how, aby skutecznie wdrażać i obsługiwać systemy AI. Co więcej, często brakuje jasnych przypadków użycia, które pokazywałyby konkretne korzyści płynące ze sztucznej inteligencji w konkretnych procesach biznesowych.

Niepewność regulacyjna, zwłaszcza dotycząca wdrażania unijnego prawa dotyczącego sztucznej inteligencji, również przyczynia się do niechęci do wdrażania sztucznej inteligencji. Firmy wahają się przed inwestowaniem w technologie, których ramy regulacyjne nie są jeszcze w pełni doprecyzowane.

Podejście europejskie: specjalizacja zamiast generalizacji

Propozycja Maydella, aby skupić się na niszowych modelach AI, odpowiada mocnym stronom i potrzebom europejskiej gospodarki. Zamiast konkurować z dużymi firmami technologicznymi z USA i Chin w dziedzinie ogólnej AI, Europa powinna wykorzystać swoją wiedzę branżową i regulacyjną, aby rozwijać wyspecjalizowane rozwiązania w zakresie AI.

Ta strategia oferuje szereg korzyści. Specjalistyczne modele sztucznej inteligencji wymagają znacznie mniejszej mocy obliczeniowej i nakładów inwestycyjnych niż modele ogólnego przeznaczenia, co czyni je bardziej dostępnymi dla europejskich firm. Jednocześnie można je precyzyjniej dostosować do specyficznych potrzeb konkretnych branż i zastosowań.

Rynek europejski oferuje liczne możliwości dla takich specjalistycznych zastosowań. W takich obszarach jak rolnictwo precyzyjne, naprawa samochodów, opieka zdrowotna i produkcja, można rozwijać rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji, które rozwiązują konkretne problemy i przynoszą wymierne korzyści.

Infrastruktura i moce obliczeniowe

Centralnym elementem europejskiej strategii AI jest rozwój solidnej infrastruktury. Plan działania AI Continent, przedstawiony w kwietniu 2025 r., przewiduje utworzenie sieci fabryk AI opartych na wiodących europejskich superkomputerach. Fabryki te mają wspierać europejskie startupy, przemysł i naukowców zajmujących się AI w rozwoju modeli i aplikacji AI.

Planowane gigafabryki AI, wyposażone w około 100 000 najnowocześniejszych układów scalonych AI, mają czterokrotnie zwiększyć obecną wydajność produkcji układów scalonych. Obiekty te nie tylko umożliwią rozwój złożonych modeli AI, ale także wzmocnią strategiczną autonomię Europy w kluczowych dziedzinach przemysłu i nauki.

Inicjatywa InvestAI ma na celu mobilizację 20 miliardów euro prywatnych inwestycji w budowę do pięciu gigafabryk AI w całej UE. Jednocześnie proponuje się ustawę o rozwoju chmury obliczeniowej i sztucznej inteligencji (Cloud and AI Development Act), aby stymulować prywatne inwestycje w chmurę obliczeniową i centra danych.

Rozwój sztucznej inteligencji zorientowany na człowieka

Kluczowym aspektem wizji Maydella jest nacisk na rozwój sztucznej inteligencji zorientowany na człowieka. Podkreśla on, że sztuczna inteligencja powinna być narzędziem służącym człowiekowi, a nie go zastępującym. Filozofia ta odzwierciedla wartości europejskie i znacząco różni się od innych podejść skoncentrowanych głównie na dominacji technologicznej.

Dokładniej rzecz ujmując, podejście zorientowane na człowieka oznacza, że systemy sztucznej inteligencji powinny być rozwijane w taki sposób, aby uzupełniały i wzmacniały ludzkie możliwości, a nie je zastępowały. Wymaga to starannego zaprojektowania interakcji człowiek-maszyna oraz zapewnienia, że człowiek zawsze zachowa kontrolę nad kluczowymi decyzjami.

Nowy wymiar transformacji cyfrowej z „zarządzaną sztuczną inteligencją” (Managed AI) – platforma i rozwiązanie B2B | Xpert Consulting

Nowy wymiar transformacji cyfrowej z „zarządzaną sztuczną inteligencją” (Managed AI) – platforma i rozwiązanie B2B | Xpert Consulting – Zdjęcie: Xpert.Digital

Tutaj dowiesz się, jak Twoja firma może szybko, bezpiecznie i bez wysokich barier wejścia wdrażać dostosowane rozwiązania z zakresu sztucznej inteligencji.

Zarządzana platforma AI to kompleksowy, bezproblemowy pakiet rozwiązań dla sztucznej inteligencji. Zamiast zmagać się ze skomplikowaną technologią, kosztowną infrastrukturą i długotrwałymi procesami rozwoju, otrzymujesz gotowe rozwiązanie dopasowane do Twoich potrzeb od wyspecjalizowanego partnera – często w ciągu kilku dni.

Najważniejsze korzyści w skrócie:

⚡ Szybka implementacja: Od pomysłu do wdrożenia w ciągu kilku dni, a nie miesięcy. Dostarczamy praktyczne rozwiązania, które generują natychmiastową wartość.

🔒 Maksymalne bezpieczeństwo danych: Twoje wrażliwe dane pozostają u Ciebie. Gwarantujemy bezpieczne i zgodne z przepisami przetwarzanie bez udostępniania danych osobom trzecim.

💸 Brak ryzyka finansowego: Płacisz tylko za rezultaty. Wysokie początkowe inwestycje w sprzęt, oprogramowanie lub personel są całkowicie wyeliminowane.

🎯 Skoncentruj się na swojej podstawowej działalności: Skoncentruj się na tym, co robisz najlepiej. Zajmujemy się całościową implementacją techniczną, obsługą i utrzymaniem Twojego rozwiązania AI.

📈 Przyszłościowa i skalowalna: Twoja sztuczna inteligencja rośnie razem z Tobą. Dbamy o ciągłą optymalizację i skalowalność oraz elastycznie dostosowujemy modele do nowych wymagań.

Więcej na ten temat tutaj:

Rozwiązanie Managed AI – Usługi w zakresie przemysłowej AI: Klucz do konkurencyjności w sektorze usług, przemysłu i inżynierii mechanicznej

Prawo UE dotyczące sztucznej inteligencji: Jak zaufanie umożliwia innowacje

Ramy regulacyjne i zaufanie

Ustawa UE o sztucznej inteligencji (AI Act), w której opracowaniu Maydell odegrał kluczową rolę, odzwierciedla europejskie podejście do wiarygodnej sztucznej inteligencji. Ustawa opiera się na podejściu opartym na ryzyku, które klasyfikuje systemy AI na cztery kategorie: ryzyko niedopuszczalne, ryzyko wysokie, ryzyko ograniczone i ryzyko minimalne.

To zróżnicowane podejście umożliwia promowanie innowacji przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiednich zabezpieczeń. Systemy sztucznej inteligencji o niedopuszczalnym ryzyku, takie jak technologie oceny społecznej czy inżynierii poznawczo-behawioralnej, są całkowicie zakazane. Systemy wysokiego ryzyka podlegają surowym wymogom, w tym zarządzaniu ryzykiem, przejrzystości i nadzorowi człowieka.

Wdrożenie ustawy o sztucznej inteligencji (AI) wymaga ścisłej współpracy między firmami, organami regulacyjnymi i innymi zainteresowanymi stronami. Jasne definicje i przykłady kategorii ryzyka związanego z AI są niezbędne, aby firmy mogły przestrzegać przepisów.

Edukacja i rozwój umiejętności

Kluczowym czynnikiem sukcesu europejskiej strategii w zakresie sztucznej inteligencji jest rozwój odpowiednich umiejętności wśród ludności i pracowników. Maydell podkreśla potrzebę uczynienia z umiejętności posługiwania się sztuczną inteligencją podstawowej umiejętności, porównywalnej z czytaniem, pisaniem i arytmetyką.

Większość młodych Europejczyków korzysta ze sztucznej inteligencji na co dzień, ale niewielu uczy się, jak ona działa, jakie stwarza zagrożenia i jak wpływać na jej rozwój. Tę lukę edukacyjną należy wypełnić, aby zapewnić, że kolejne pokolenie będzie miało umiejętności niezbędne w przyszłości opartej na sztucznej inteligencji.

Planowane programy AI Skills Academy, Talent Pool i MSCA Choose Europe mają na celu przyciągnięcie do Europy światowej klasy specjalistów z dziedziny AI, a jednocześnie podniesienie kwalifikacji lokalnych talentów w takich obszarach jak generatywna sztuczna inteligencja. Działania te nie tylko odwrócą zjawisko drenażu mózgów, ale także stworzą legalne ścieżki migracji dla ekspertów spoza UE.

Perspektywy gospodarcze i wzrost produktywności

Badania McKinsey Global Institute szacują, że generatywna sztuczna inteligencja mogłaby pomóc Europie osiągnąć roczną stopę wzrostu produktywności na poziomie nawet 3 procent do 2030 roku. Prognoza ta podkreśla ogromny potencjał ekonomiczny technologii sztucznej inteligencji, jeśli zostaną one skutecznie wdrożone.

Najnowsze badania już pokazują pozytywny wpływ wdrożenia sztucznej inteligencji na produktywność. Dziewięćdziesiąt procent europejskich użytkowników sztucznej inteligencji zgłasza wzrost produktywności, a 75 procent twierdzi, że sztuczna inteligencja zmieniła ich sposób pracy. Wyniki te dowodzą, że potencjał technologii sztucznej inteligencji wykracza poza technologiczny szum.

Skuteczne wdrożenie sztucznej inteligencji (AI) jest szczególnie ważne dla małych i średnich przedsiębiorstw, które stanowią trzon europejskiej gospodarki. Badania pokazują, że 39% MŚP korzysta obecnie z rozwiązań AI, co stanowi wzrost w porównaniu z 26% w 2024 roku. W szczególności 26% korzysta z AI generatywnej, co stanowi wzrost w porównaniu z 18% w roku poprzednim.

Zastosowania specyficzne dla sektora

Skupienie się na branżowych zastosowaniach AI odzwierciedla mocne strony Europy w różnych branżach. W opiece zdrowotnej systemy AI mogą pomóc w udoskonaleniu diagnostyki i personalizacji leczenia. W produkcji mogą optymalizować procesy produkcyjne i usprawniać kontrolę jakości.

Sztuczna inteligencja oferuje wyjątkowe możliwości w dziedzinie zrównoważonego rozwoju i ochrony klimatu. Niemieckie inicjatywy, takie jak „Latarnie morskie sztucznej inteligencji dla środowiska, klimatu, przyrody i zasobów”, pokazują, jak sztuczna inteligencja może być wykorzystywana do rozwiązywania problemów środowiskowych. Dzięki dofinansowaniu w wysokości 40 milionów euro program wspiera projekty badawcze zorientowane na zastosowania w takich obszarach jak efektywność energetyczna, efektywne gospodarowanie zasobami i ochrona bioróżnorodności.

Współpraca międzynarodowa i partnerstwa strategiczne

Europejska strategia w zakresie sztucznej inteligencji korzysta ze współpracy międzynarodowej, zwłaszcza z podobnie myślącymi partnerami demokratycznymi. Rola Maydella w Delegacji ds. Stosunków z Japonią i Stanami Zjednoczonymi podkreśla wagę takich partnerstw. Współpraca ta umożliwia wymianę najlepszych praktyk, wspólne opracowywanie standardów i koordynację podejść regulacyjnych.

Współpraca jest szczególnie ważna, biorąc pod uwagę globalny charakter rozwoju i wdrażania sztucznej inteligencji. Europejskie startupy są często zmuszone do współpracy z amerykańskimi gigantami technologicznymi, aby uzyskać dostęp do niezbędnych, uzupełniających usług. Zamiast utrudniać tę współpracę, Europa powinna ją ułatwiać, jednocześnie budując własne możliwości.

Dostęp do danych i jakość

Kluczowym elementem udanych zastosowań sztucznej inteligencji (AI) jest dostęp do wysokiej jakości danych. Planowana strategia Unii Danych, która ma zostać wdrożona w 2025 roku, wesprze te działania poprzez utworzenie jednolitego rynku danych. Ułatwi to firmom i badaczom skalowanie rozwiązań AI w skali międzynarodowej, przy jednoczesnym poszanowaniu unijnych standardów ochrony danych.

Laboratoria danych w fabrykach AI mają na celu gromadzenie i selekcjonowanie zbiorów danych z różnych źródeł, tworząc w ten sposób fundamenty pod szkolenia i eksperymenty z AI. Infrastruktura ta będzie szczególnie ważna dla rozwoju wyspecjalizowanych modeli AI, które opierają się na wysokiej jakości danych z danej dziedziny.

Finansowanie i inwestycje

Finansowanie innowacji w dziedzinie sztucznej inteligencji (AI) pozostaje kluczowym wyzwaniem dla Europy. Kontynent zmaga się z luką w finansowaniu inwestycji w AI, co wymaga lepszego dostępu do finansowania, lepszego wsparcia kapitału wysokiego ryzyka oraz wzmocnienia partnerstw publiczno-prywatnych.

Inicjatywa InvestAI i inne mechanizmy finansowania mają na celu wypełnienie tej luki. Jednocześnie ważne jest wspieranie rozwoju europejskich rynków venture capital i private equity, aby stworzyć zrównoważone źródła finansowania dla startupów zajmujących się sztuczną inteligencją.

Gigafabryki oparte na sztucznej inteligencji kontra wydajne mini-modele: strategiczny dylemat Europy

Pomimo ambitnych planów, europejska strategia rozwoju sztucznej inteligencji (AI) stoi przed poważnymi wyzwaniami. Krytycy twierdzą, że koncentracja na budowie ogromnej infrastruktury obliczeniowej poprzez gigafabryki AI może nie być zgodna z pojawiającymi się trendami w kierunku mniejszych, opłacalnych modeli AI. Europejskie startupy, zainspirowane sukcesem DeepSeek, wdrażają już techniki szkoleniowe, które osiągają wydajność bez konieczności angażowania dużej mocy obliczeniowej.

Złożoność przepisów dotyczących planowanego prawa dotyczącego sztucznej inteligencji (AI) może hamować innowacje. Zbyt szerokie definicje „sztucznej inteligencji wysokiego ryzyka” i „sztucznej inteligencji ogólnego przeznaczenia” mogą spowolnić rozwój europejskich firm i instytucji badawczych – zwłaszcza w obliczu intensywnej globalnej konkurencji.

Wizja Maydella: Sztuczna inteligencja zorientowana na wartość dla obywateli i przedsiębiorstw

Przyszłość europejskiego rozwoju sztucznej inteligencji zależy od znalezienia równowagi między innowacjami a regulacjami. Wizja pragmatycznego, zorientowanego na wartości rozwoju sztucznej inteligencji Maydella stanowi wskazówkę, jak to osiągnąć. Europa z pewnością może odnieść sukces, nie wygrywając globalnego wyścigu sztucznej inteligencji, tworząc technologie, które są dostępne, możliwe do wdrożenia, przejrzyste i zgodne z demokratycznymi wartościami kontynentu.

Ostateczną miarą sukcesu będzie to, czy europejskie firmy i obywatele będą w stanie skorzystać z rozwoju sztucznej inteligencji. Wymaga to ciągłego dostosowywania strategii do zmieniających się warunków technologicznych i ekonomicznych, a także ścisłej współpracy wszystkich interesariuszy.

Nadchodzące lata będą kluczowe dla realizacji tej wizji. Europa stoi przed wyzwaniem wykorzystania swojego przywództwa regulacyjnego do wypracowania nowej formy suwerenności technologicznej – opartej nie na samej mocy obliczeniowej czy dominacji rynkowej, ale na zdolności do rozwijania i wdrażania technologii AI, które służą ludziom i wspierają postęp społeczny.