Wpływ gospodarczy wojny między Rosją a Ukrainą
Przedpremierowe wydanie Xperta
Wybór głosu 📢
Opublikowano: 10 września 2025 r. / Zaktualizowano: 10 września 2025 r. – Autor: Konrad Wolfenstein
Wpływ wojny między Rosją a Ukrainą na gospodarkę – Zdjęcie: Xpert.Digital
Skutki gospodarcze trzech lat wojny
Boom zbrojeniowy kontra problemy strukturalne: dlaczego wzrost gospodarczy w Rosji się załamuje
Wojna między Rosją a Ukrainą, trwająca od lutego 2022 roku, przyniosła nie tylko ogromne straty ludzkie, ale także głębokie i trwałe szkody gospodarcze w obu krajach. Ponad trzy lata po rozpoczęciu inwazji, jej konsekwencje gospodarcze stają się widoczne w całej swojej złożoności. Chociaż obie gospodarki odczuwają bezpośrednie i pośrednie skutki konfliktu, wypracowały one odmienne strategie radzenia sobie z wyzwaniami gospodarczymi.
W pierwszym roku wojny Ukraina doświadczyła gwałtownego spadku produkcji gospodarczej, sięgającego prawie 30% PKB, ale od 2023 roku udało się ją ustabilizować i od tego czasu odnotowuje umiarkowane tempo ożywienia. Rosja z kolei początkowo korzystała z ożywienia gospodarczego wywołanego wojną, napędzanego głównie przez przemysł zbrojeniowy. Rosyjska gospodarka wzrosła o 4,1% zarówno w 2023, jak i 2024 roku, ale obecnie trend ten wyraźnie wyhamowuje, a problemy strukturalne stają się coraz bardziej widoczne.
Nadaje się do:
Rosyjska gospodarka wojenna pod presją
Spowolnienie wzrostu gospodarczego
Rosyjska gospodarka znajduje się w punkcie zwrotnym. Po silnym wzroście w ostatnich latach, gospodarka wyraźnie słabnie. W styczniu 2025 r. ogólna produkcja gospodarcza przekroczyła poziom z roku poprzedniego jedynie o 3%, w porównaniu z 4,5% w grudniu 2024 r. Bank Centralny prognozuje dalsze spowolnienie do 2,9% w pierwszym kwartale 2025 r. i oczekuje wzrostu na poziomie zaledwie od 1,0 do 2,0% w całym 2025 r.
Ten rozwój jest szczególnie godny uwagi, biorąc pod uwagę, że wzrost w ostatnich latach był napędzany głównie przez masową ekspansję przemysłu obronnego. Produkcja przemysłowa wzrosła o 8,5% w 2024 roku, głównie dzięki wzrostowi produkcji obronnej. Jednocześnie produkcja w sektorze górnictwa i wydobycia surowców spadła o 0,9%.
Wyzwania finansowe i problemy strukturalne
Finansowanie wojny stawia Rosję przed coraz większymi wyzwaniami. Wydatki na wojnę wzrosły już o 42% w 2024 roku, a budżet obronny zatwierdzony na 2025 rok przewiduje dalsze, znaczące wzrosty. Wynosząc 13,5 biliona rubli, odpowiada to około 145 miliardom dolarów amerykańskich i stanowi wzrost o ponad 25% w porównaniu z rokiem poprzednim. Oznacza to, że wydatki na wojsko będą stanowić od 7 do 8% rosyjskiego produktu krajowego brutto, co jest rekordem w postsowieckiej historii Rosji.
Aby sfinansować te ogromne wydatki, rząd rosyjski korzysta z różnych źródeł. Szczególnie niepokojącym zjawiskiem jest grabież funduszu socjalnego, z którego w 2025 roku ma zostać pobrana równowartość 4,8 miliarda euro w celu pokrycia deficytu budżetowego. Fundusz ten pierwotnie miał zasilać rosyjski system emerytalny, a jego ciągłe uszczuplanie stanowi poważne obciążenie dla przyszłego systemu zabezpieczenia społecznego.
Inflacja i polityka pieniężna jako hamulec wzrostu
Centralnym problemem rosyjskiej gospodarki jest utrzymująca się inflacja, napędzana przez rządowe wydatki związane z wojną. Aby przeciwdziałać temu gwałtownemu wzrostowi cen, rosyjski Bank Centralny tymczasowo podniósł główną stopę procentową do 21%; obecnie wynosi ona 18%. Jednak te drastyczne środki miały znaczący negatywny wpływ na sektor prywatny.
Przy tak wysokich stopach procentowych małe i średnie przedsiębiorstwa nie mogą już sobie pozwolić na zaciąganie kredytów. Wielu konsumentów woli trzymać pieniądze na rachunkach oszczędnościowych niż wydawać je lub inwestować. Ten trend prowadzi do znacznego spowolnienia wzrostu gospodarczego poza sektorem obronnym i grozi falą bankructw przedsiębiorstw, które mogą dotknąć również duże firmy i kluczowe przedsiębiorstwa.
Transformacja strukturalna w kierunku gospodarki wojennej
Wojna doprowadziła do fundamentalnej transformacji struktury gospodarczej Rosji. Państwo przejęło jeszcze bardziej centralną rolę w gospodarce i porzuciło swoją wcześniejszą konserwatywną politykę budżetową na rzecz wyższych deficytów. Jednak ta transformacja niesie ze sobą poważne problemy.
Masowe przesunięcie siły roboczej do przemysłu zbrojeniowego, gdzie płace są znacznie wyższe, doprowadziło do dotkliwych niedoborów siły roboczej w innych sektorach gospodarki. Jednocześnie koszty pracy i kredytów w sektorze prywatnym znacząco wzrosły. Ważne dobra konsumpcyjne, takie jak masło i jaja, nie tylko podrożały, ale wręcz doświadczyły przejściowych niedoborów.
Gospodarka Ukrainy walczy o przetrwanie
Stabilizacja po początkowym szoku
Gospodarka Ukrainy wykazała się niezwykłą odpornością po dramatycznym załamaniu w pierwszym roku wojny. Po spadku o 28,8% w 2022 roku, w 2023 roku wzrosła o 5,3%. Na 2024 rok prognozowany jest wzrost na poziomie około 2,9–3,5%. Stabilizacja ta jest tym bardziej godna uwagi, że nastąpiła w warunkach ciągłej wojny, z niemal codziennymi nalotami na miasta i infrastrukturę.
Ukraina szybko dostosowała się do nowej rzeczywistości. Firmy przeniosły produkcję do bezpieczniejszych regionów zachodnich i centralnych, rozwinęły alternatywne szlaki logistyczne i przestawiły się na alternatywne źródła energii. Te zmiany pozwoliły gospodarce funkcjonować pomimo trwającego konfliktu.
Ogromne zniszczenia wojenne i infrastruktura
Bezpośrednie szkody wojenne są ogromne i stale rosną. Według Oceny Szkód i Potrzeb Banku Światowego szkody wojenne w 2024 roku wyniosą 155 miliardów dolarów, co odpowiada obecnemu produktowi krajowemu brutto Ukrainy. Całkowite potrzeby w zakresie odbudowy szacuje się na 524 miliardy dolarów w ciągu dziesięciu lat, czyli prawie trzy razy więcej niż PKB w 2024 roku.
Zniszczenie infrastruktury energetycznej jest szczególnie dramatyczne. Do 2024 roku Ukraina dysponowała zaledwie około jedną trzecią swoich mocy energetycznych. Największa w Europie elektrownia jądrowa w Zaporożu jest okupowana przez wojska rosyjskie od marca 2022 roku. Okupacja wschodniej Ukrainy spowodowała również, że pod kontrolą Rosji znalazły się niemal wszystkie rezerwy węgla i znaczna część rezerw gazu ziemnego.
Rolnictwo, tradycyjnie ważny sektor gospodarki Ukrainy, również zostało poważnie dotknięte. Jedna czwarta terytorium Ukrainy jest zaminowana i zniszczona przez działania wojenne, a znaczną część z nich stanowią grunty rolne. Powierzchnia gruntów ornych zmniejszyła się z 28,5 mln hektarów w 2021 roku do 22,5 mln hektarów w 2023 roku. Około połowa maszyn rolniczych nie jest już sprawna.
Kryzys demograficzny i niedobory siły roboczej
Ukraina stoi w obliczu poważnego kryzysu demograficznego, który znacząco wpływa na jej długoterminowe perspektywy gospodarcze. Od początku konfliktu w 2014 roku liczba ludności zmniejszyła się o około 10 milionów, czyli o 25 procent, w tym o 8 milionów od rozpoczęcia rosyjskiej inwazji na pełną skalę w 2022 roku. Liczba osób aktywnych zawodowo spadła z 17,4 miliona w 2021 roku do około 14 milionów obecnie.
Oczekuje się, że ten trend się pogorszy. Szacunki wskazują, że nawet 100 000 miejsc pracy może pozostać nieobsadzonych, szczególnie w kluczowych sektorach, takich jak logistyka, transport, IT, budownictwo i rolnictwo. Do 2033 roku zapotrzebowanie na dodatkowych wykwalifikowanych pracowników może wzrosnąć nawet do 4,5 miliona. Wskaźnik urodzeń spadł do jednego dziecka na kobietę, najniższego w Europie i jednego z najniższych na świecie.
Długoterminowe skutki tego rozwoju demograficznego są poważne. Nawet w optymistycznych scenariuszach demografowie przewidują spadek populacji o 21% do 2052 roku. W najbardziej pesymistycznym scenariuszu populacja może zmniejszyć się nawet o 31%.
Finansowanie poprzez pomoc międzynarodową
Ukraina jest silnie uzależniona od międzynarodowego wsparcia dla swojej stabilności gospodarczej. Ponad połowa budżetu państwa jest finansowana z zagranicy. Budżet państwa ukraińskiego na 2025 rok przewiduje dochody w wysokości 50,5 mld euro i wydatki w wysokości około 85 mld euro. Prognozowany deficyt wynosi 35,4 mld euro, czyli 19,4% produktu krajowego brutto.
Największą pozycją budżetową jest obrona narodowa, z wydatkami w wysokości 48 miliardów euro, co stanowi ponad jedną czwartą całkowitego produktu gospodarczego. Oprócz tych wydatków budżetowych, Ukraina otrzymywała średnio 46 miliardów dolarów rocznie w formie bezpośredniej pomocy wojskowej w latach 2022-2024.
Europa stała się najważniejszym sponsorem Ukrainy. Do lutego 2025 roku Europa zmobilizowała łącznie o 23,2 mld euro więcej wsparcia niż Stany Zjednoczone. Same Niemcy udzieliły Ukrainie pomocy o łącznej wartości prawie 44 mld euro od lutego 2022 roku. Kluczowym instrumentem jest mechanizm pożyczkowy ERA, który zapewnia Ukrainie pożyczki o łącznej wartości 45 mld euro, finansowane z wpływów z zamrożonych aktywów rosyjskich.
Skuteczność zachodnich sankcji
Kompleksowy system sankcji
Zachodnie sankcje wobec Rosji obejmują obecnie 18 pakietów i należą do najbardziej kompleksowych sankcji gospodarczych w historii. Obejmują one różne sektory rosyjskiej gospodarki: sektor energetyczny i finansowy, przemysł zbrojeniowy oraz tzw. rosyjską flotę cieni.
W sektorze energetycznym limit cen rosyjskiej ropy naftowej został obniżony z 60 do 47,60 dolarów za baryłkę. UE nałożyła embargo na transport rosyjskiej ropy drogą morską i zakazała importu produktów wytwarzanych z rosyjskiej ropy naftowej rafinowanej w krajach trzecich. Ponadto 444 statki rosyjskiej floty cieni zostały objęte zakazem wstępu do portów i zakazem świadczenia usług.
W sektorze finansowym 13 kolejnych banków zostało wykluczonych z systemu komunikacji finansowej SWIFT, a transakcje trzech rosyjskich instytucji finansowych zostały zablokowane. Rosyjskie aktywa o wartości ponad 300 miliardów euro zostały zamrożone.
Średnioterminowy wpływ sankcji
Sankcje z pewnością odniosły skutek, choć nie w takim stopniu, jakiego pierwotnie oczekiwano. Gospodarka Rosji stała się znacznie bardziej podatna na wstrząsy zewnętrzne. Jeśli dochody z eksportu spadną, rosyjski bank centralny będzie bardzo odczuwał brak zamrożonych rezerw walutowych i niewiele będzie mógł zrobić w przypadku załamania się rubla.
W dłuższej perspektywie Rosja odczuje ogromne straty z powodu faktu, że sankcje uczyniły ten kraj toksycznym dla zagranicznych inwestorów. Nawet chińscy inwestorzy nie wykazują obecnie zainteresowania długoterminowym zaangażowaniem gospodarczym w Rosji, ponieważ relacje z Zachodem pozostają ważniejsze. Wywłaszczenie zachodnich firm przez rosyjski rząd sprawiło, że kraj ten od dawna jest nieatrakcyjnym miejscem dla inwestycji.
Wyzwanie Floty Cienia
Kluczowym problemem w egzekwowaniu sankcji jest rosyjska flota tajna. Składa się ona z około 650 do 1200 statków o niejasnej strukturze własnościowej, wykorzystywanej do obchodzenia sankcji. Flota rosła średnio o 30 statków miesięcznie przez ostatnie sześć miesięcy, trzy razy szybciej niż w 2024 roku.
Podczas gdy wiosną 2022 roku około 20% rosyjskiego eksportu ropy naftowej było przewożone statkami, tankowcami bez połączeń z krajami zachodnimi, obecnie flota tajna odpowiada za 85-90% eksportu ropy naftowej. Od czasu wprowadzenia limitu cen Rosja zarobiła prawie 15 miliardów euro dodatkowego eksportu ropy naftowej, korzystając z tankowców floty tajnej.
Eksploatacja statków Shadow Fleet jest niezwykle lukratywna. Pojedynczy statek może przynieść 30–40 milionów dolarów zysku w ciągu zaledwie jednego roku, podczas gdy zakup używanych tankowców kosztuje około 12 milionów dolarów. Te ogromne marże zysku tłumaczą szybki rozwój Shadow Fleet pomimo związanego z tym ryzyka.
Hub dla bezpieczeństwa i obrony - porady i informacje
Hub dla bezpieczeństwa i obrony - obraz: xpert.digital
Centrum bezpieczeństwa i obrony oferuje uzasadnione porady i aktualne informacje w celu skutecznego wspierania firm i organizacji w wzmocnieniu ich roli w europejskiej polityce bezpieczeństwa i obrony. W bliskim związku z grupą roboczą SME Connect promuje w szczególności małe i średnie firmy (MŚP), które chcą jeszcze bardziej zwiększyć swoją innowacyjną siłę i konkurencyjność w dziedzinie obrony. Jako centralny punkt kontaktu, centrum tworzy decydujący pomost między MŚP a europejską strategią obrony.
Nadaje się do:
Demografia, wzrost, koszty: Długoterminowe konsekwencje wojny dla obu krajów
Strategie i środki, które pomogą wytrwać
Rosyjskie strategie adaptacyjne
Rosja opracowała różne strategie łagodzenia skutków gospodarczych wojny i sankcji. Najważniejszą z nich jest wspomniane przejście na gospodarkę wojenną z ogromnymi inwestycjami państwa w przemysł zbrojeniowy. Jednak ta polityka militarystycznego keynesizmu osiągnęła swoje granice i prowadzi do zniekształceń strukturalnych.
Aby sfinansować wojnę, Rosja stworzyła praktycznie tajny plan finansowania. Od lutego 2022 roku państwo przejmuje pożyczki wojenne od rosyjskich banków na mocy specjalnego ustawodawstwa. Rząd rosyjski ustala warunki tych pożyczek, które następnie trafiają do firm produkujących towary wojenne. Te ukryte wydatki są główną przyczyną wysokiej inflacji i wynikających z niej wysokich stóp procentowych.
Kolejnym ważnym elementem jest zacieśnienie współpracy gospodarczej z Chinami i innymi krajami spoza Zachodu. Wojna przekształciła Rosję w gospodarkę bardziej zamkniętą, bardziej zależną od Chin. Ta nowa orientacja umożliwia pośrednie pozyskiwanie zachodnich technologii i towarów oraz rozwój alternatywnych rynków zbytu surowców.
Ukraińskie strategie przetrwania
Ukraina dokonała znaczących zmian, aby utrzymać swoją gospodarkę na powierzchni w warunkach wojny. Najważniejszą strategią jest redystrybucja przestrzenna aktywności gospodarczej. Przenoszenie mocy produkcyjnych z regionów wschodnich do zachodnich i centralnych rozpoczęło się już w 2014 roku, a proces ten zintensyfikował się po pełnej inwazji w 2022 roku.
Firmy opracowały nowe szlaki logistyczne, aby ominąć blokadę tradycyjnych szlaków handlowych. Ukraiński Korytarz Morski poprawił logistykę, choć oczekuje się, że eksport pozostanie słaby w 2025 roku. Wiele firm przeszło na alternatywne źródła energii i rozwinęło zdecentralizowane systemy energetyczne, aby zmniejszyć ryzyko ataków na scentralizowaną infrastrukturę energetyczną.
Ważnym aspektem jest mobilizacja zasobów krajowych. Pomimo wojny, utrzymano niezwykle wysoki poziom inwestycji w gospodarkę, z rocznym wzrostem na poziomie od 10 do 50 procent. Liczby te znacznie przewyższają wskaźniki wzrostu PKB i świadczą o silnym przekonaniu o potrzebie ochrony terytorium i utrzymania pokoju.
Międzynarodowe środki wsparcia
Społeczność międzynarodowa opracowała kompleksowe środki wsparcia dla Ukrainy. Oprócz bezpośredniej pomocy finansowej i wojskowej, stworzono innowacyjne mechanizmy finansowania. Mechanizm pożyczki ERA wykorzystuje wpływy z zamrożonych aktywów rosyjskich do finansowania ukraińskiej obrony i odbudowy.
Konkretne plany odbudowy zostały już opracowane. Ukraina szacuje całkowity koszt na ponad 850 miliardów euro w ciągu 14 lat. Finansowanie będzie zapewnione za pośrednictwem dwóch funduszy: funduszu ukraińskiego zarządzanego przez Kijów, dysponującego ponad 460 miliardami euro pochodzącymi z skonfiskowanych aktywów rosyjskich, oraz drugiego funduszu, dysponującego prawie 400 miliardami euro pochodzącymi z inwestycji prywatnych.
Europa odegrała wiodącą rolę w udzielaniu wsparcia. Niemcy, Francja, Włochy i Polska, wraz z Komisją Europejską i Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, uruchomiły Europejski Fundusz Flagowy na rzecz Odbudowy Ukrainy. Fundusz, dysponujący kapitałem początkowym w wysokości 220 milionów euro, ma na celu zmobilizowanie około 500 milionów euro do 2026 roku.
Nadaje się do:
Prognozy ekonomiczne i długoterminowe skutki
Perspektywy gospodarcze Rosji
Prognozy dotyczące rozwoju gospodarczego Rosji są konsekwentnie pesymistyczne. Międzynarodowe instytuty prognozują wzrost gospodarczy na poziomie zaledwie 1,0–2,0% do 2025 roku, w porównaniu z 4,1% w poprzednich dwóch latach. Kiloński Instytut Gospodarki Światowej prognozuje jedynie 1,5% do 2025 roku i 0,8% do 2026 roku. Międzynarodowy Fundusz Walutowy jest jeszcze bardziej pesymistyczny, przewidując wzrost na poziomie zaledwie 0,9% do 2025 roku.
To spowolnienie jest spowodowane przede wszystkim gwałtownym zahamowaniem polityki pieniężnej przez rosyjski bank centralny. Wysokie stopy procentowe, obecnie na poziomie 18%, dławią gospodarkę, ponieważ kredyty stają się nieopłacalne i grożą falą bankructw przedsiębiorstw, co może dotknąć również duże korporacje.
W dłuższej perspektywie rozwój gospodarczy Rosji będzie nadal spadał w porównaniu z tym, co kraj mógłby osiągnąć bez wojny i sankcji. Biorąc pod uwagę utracony potencjał wzrostu gospodarczego, wojna może kosztować Rosję nawet 1,3 biliona dolarów, biorąc pod uwagę prognozy wzrostu do 2026 roku.
Perspektywy gospodarcze Ukrainy
Krótkoterminowe prognozy dla Ukrainy są również ostrożne. Wzrost gospodarczy w 2025 roku prognozowany jest jedynie na około 2% w porównaniu z rokiem poprzednim. Wiedeński Instytut Międzynarodowych Studiów Ekonomicznych przewiduje nawet dalsze pogorszenie perspektyw gospodarczych, głównie z powodu zniszczenia infrastruktury krytycznej i pogłębiającego się niedoboru siły roboczej.
Nawet przy optymistycznych założeniach realny PKB w 2025 r. prawdopodobnie będzie o około 20 procent niższy niż przedwojenny poziom z 2021 r. W najlepszym scenariuszu powrót do poziomu sprzed wojny przewidywany jest na rok 2033. Ogólnie rzecz biorąc, oczekuje się, że w 2026 r. gospodarka Ukrainy pozostanie realnie o 17 procent niższa niż przedwojenny poziom.
Długofalowe skutki są jednak jeszcze poważniejsze. Kryzys demograficzny będzie kształtował Ukrainę przez dziesięciolecia. Liczba ludności spadła z 51,9 miliona w 1991 roku do około 37,6 miliona w 2023 roku. Biorąc pod uwagę jedynie terytorium kontrolowane przez rząd, liczba ludności jest jeszcze niższa i wynosi 32,6 miliona.
Rekonstrukcja jako szansa
Pomimo ogromnych wyzwań, planowana odbudowa Ukrainy oferuje również możliwości zrównoważonego rozwoju gospodarczego. Koncepcje odbudowy w dużej mierze opierają się na odnawialnych źródłach energii i zielonych technologiach. Miasta takie jak Trostyaniec w obwodzie sumskim dążą do stania się zielonymi miastami modelowymi i całkowitego przestawienia swojego zaopatrzenia w energię ze źródeł odnawialnych.
Ukraina ma ogromny potencjał w zakresie lokowania mocy produkcyjnych w zielonych łańcuchach wartości, takich jak energia słoneczna, energia wiatrowa i technologia akumulatorów. Połączenie krajowych surowców, wykwalifikowanej siły roboczej i popytu w UE może przyczynić się do ożywienia gospodarczego i integracji z europejskimi łańcuchami dostaw.
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju ogłosił utworzenie Funduszu Redukcji Ryzyka Energii Odnawialnej na Ukrainie, mającego na celu ochronę inwestorów przed wahaniami cen na ukraińskim rynku energii elektrycznej. Takie instrumenty są kluczowe dla mobilizacji prywatnych inwestycji w odbudowę.
Odporność gospodarcza obu krajów
Po ponad trzech latach wojny obie gospodarki wykazują zarówno odporność, jak i słabości strukturalne. Rosja początkowo korzystała z ożywienia gospodarczego wywołanego wojną, ale obecnie boryka się z poważnymi problemami strukturalnymi. Przejście do gospodarki wojennej pobudziło wzrost gospodarczy w perspektywie krótkoterminowej, ale utrudniło realizację długoterminowych celów wzrostu i doprowadziło do destabilizacji gospodarki.
Po początkowym szoku Ukraina wykazała się niezwykłą odpornością i ustabilizowała swoją gospodarkę. Jest jednak silnie uzależniona od wsparcia międzynarodowego i stoi w obliczu ogromnych wyzwań demograficznych i infrastrukturalnych.
Oba kraje mogą przez pewien czas utrzymywać wojnę pod względem ekonomicznym, choć po bardzo różnych kosztach. Rosja dysponuje większymi rezerwami finansowymi, ale cierpi z powodu strukturalnych zniekształceń gospodarki wojennej i rosnącej izolacji międzynarodowej. Ukraina jest bardziej podatna na zagrożenia, ale otrzymuje stałe wsparcie międzynarodowe i już dostosowała swoją gospodarkę do warunków wojennych.
W dłuższej perspektywie wojna pociągnie za sobą ogromne koszty dla obu krajów. Dla Rosji oznacza to coraz większe oderwanie się od globalnej gospodarki i problemy strukturalne, które będą miały swoje reperkusje przez lata po zakończeniu wojny. Dla Ukrainy chodzi o całkowitą odbudowę kraju w zupełnie nowych warunkach demograficznych i gospodarczych. Wsparcie międzynarodowe będzie kluczowe nie tylko dla stabilizacji Ukrainy, ale także dla osiągnięcia trwałej modernizacji.
Twój globalny partner w zakresie marketingu i rozwoju biznesu
☑️Naszym językiem biznesowym jest angielski lub niemiecki
☑️ NOWOŚĆ: Korespondencja w Twoim języku narodowym!
Konrad Wolfenstein
Chętnie będę służyć Tobie i mojemu zespołowi jako osobisty doradca.
Możesz się ze mną skontaktować wypełniając formularz kontaktowy lub po prostu dzwoniąc pod numer +49 89 89 674 804 (Monachium) . Mój adres e-mail to: wolfenstein ∂ xpert.digital
Nie mogę się doczekać naszego wspólnego projektu.
