Strategie UE mające na celu zmniejszenie zależności od Chin a podejście USA: między odpornością a protekcjonizmem

Kontynentalna próba wyzwolenia: czy firmy z UE mogą pójść w ślady Ameryki, czy też Europa potrzebuje innej drogi?

Geopolityczna rzeczywistość XXI wieku stawia Stany Zjednoczone i Unię Europejską przed wspólnym problemem: zależnością gospodarczą od Chin. Choć obie potęgi gospodarcze dążą do podobnych celów – redukcji strategicznych zagrożeń i wzmocnienia własnej bazy ekonomicznej – ich podejścia różnią się zasadniczo pod względem metodologii, zakresu i orientacji filozoficznej. Niniejsza kompleksowa analiza porównawcza analizuje dwie zasadniczo odmienne strategie rozwiązania jednego z największych wyzwań polityki gospodarczej naszych czasów.

Nadaje się do:

• Chiny, USA, UE: Jak Twoja firma może skutecznie poruszać się w wielobiegunowym świecie

Podział transatlantycki: dwa kontynenty, dwie filozofie

Podstawową wspólną cechą Stanów Zjednoczonych i UE jest uznanie, że poprzednia strategia globalizacji doprowadziła do jednostronnych zależności, które stwarzają ryzyko zarówno ekonomiczne, jak i dla bezpieczeństwa. Oba obszary gospodarcze w ostatnich latach uznały, że chiński system kapitalizmu państwowego i coraz bardziej asertywna polityka zagraniczna wymagają strategicznej reorganizacji. Oba państwa dążą do nadrzędnego celu, jakim jest zwiększenie odporności swoich gospodarek oraz zabezpieczenie kluczowych technologii i łańcuchów dostaw.

Zbieżności są widoczne w kilku obszarach: obie koncentrują się na dywersyfikacji łańcuchów dostaw, wzmacnianiu krajowych mocy produkcyjnych w sektorach krytycznych oraz rozwijaniu alternatywnych partnerstw handlowych. Zarówno Stany Zjednoczone, jak i Unia Europejska uruchomiły szeroko zakrojone programy mające na celu promowanie strategicznych gałęzi przemysłu – amerykańska ustawa CHIPS Act ma swój europejski odpowiednik w postaci europejskiej ustawy o chipach (European Chips Act). Obie strony uznają znaczenie badań i rozwoju dla długoterminowej konkurencyjności i intensywnie inwestują w technologie przyszłości.

Niemniej jednak, początkowe różnice są już widoczne w analizie problemu. Podczas gdy Stany Zjednoczone postrzegają Chiny przede wszystkim jako systemowego rywala i potencjalne zagrożenie militarne, UE nadal postrzega Chińską Republikę Ludową jako złożonego partnera, będącego jednocześnie konkurentem i systemowym rywalem. Te odmienne postrzeganie zagrożeń fundamentalnie kształtuje ich strategie.

Strategie USA: Trójtorowy strajk wyzwoleńczy

Amerykańska odpowiedź na zależność od Chin przejawia się w spójnym, trójtorowym podejściu, które opiera się na masowej interwencji rządowej. Jego podstawą jest połączenie nearshoringu, reshoringu i friendshoringu, wspierane bezprecedensowymi inwestycjami w przemysł krajowy.

Nadaje się do:

• Strategie USA mające na celu zmniejszenie zależności od Chin: Friendshoring – Reshoring – Nearshoring

Nearshoring

Koncentruje się na przenoszeniu mocy produkcyjnych do krajów położonych blisko siebie, zwłaszcza do Meksyku. Między styczniem 2023 a sierpniem 2024 roku ogłoszono ponad 400 projektów inwestycyjnych o łącznej wartości 170 miliardów dolarów. Strategia ta wykorzystuje istniejące umowy handlowe, takie jak USMCA, i korzysta z niższych kosztów transportu oraz bliskości kulturowej.

Reshoring

Celem ustawy jest przeniesienie strategicznie ważnych gałęzi przemysłu z powrotem do Stanów Zjednoczonych. Ustawa o wartości 280 miliardów dolarów (CHIPS and Science Act) ma na celu pięciokrotne zwiększenie produkcji półprzewodników w Stanach Zjednoczonych. Podobne programy istnieją w zakresie technologii baterii, pierwiastków ziem rzadkich i innych materiałów krytycznych. Strategia ta celowo akceptuje wyższe koszty na rzecz pełnej kontroli nad strategicznymi mocami produkcyjnymi.

Friendshoring

Nawiązuje preferencyjne stosunki handlowe z demokratycznymi partnerami i sojusznikami. Strategia ta wykracza poza relacje czysto ekonomiczne i integruje wspólne wartości i interesy strategiczne. Partnerzy tacy jak Korea Południowa, Japonia i Australia otrzymują preferencyjne traktowanie na mocy specjalnych porozumień.

Amerykańską strategię charakteryzuje szybkość, zakres i jednostronne ukierunkowanie. Elementy protekcjonistyczne są nie tylko akceptowane, ale wręcz postrzegane jako niezbędne instrumenty bezpieczeństwa narodowego. Cła sięgające nawet 100% na chińskie pojazdy elektryczne i ogromne subsydia dla krajowego przemysłu ilustrują to podejście.

Nadaje się do:

• Tajemnica poliszynela: Stany Zjednoczone czerpią ogromne korzyści ze swojego rynku wewnętrznego w porównaniu do UE z Niemcami

Strategie UE: regulacja, integracja i autonomia strategiczna

Europejska odpowiedź na wyzwanie Chin opiera się na zasadniczo innym paradygmacie. Zamiast polegać na działaniach jednostronnych, UE realizuje podejście wielostronne oparte na trzech filarach: integracji rynku wewnętrznego, przywództwie regulacyjnym i zróżnicowanych partnerstwach.

Integracja rynku wewnętrznego

leży u podstaw strategii europejskiej. Nowa Strategia Jednolitego Rynku UE do 2025 roku ma na celu rozwój strefy ekonomicznej, obejmującej 450 milionów konsumentów i 26 milionów przedsiębiorstw, w jeszcze bardziej atrakcyjną lokalizację. Strategia identyfikuje dziesięć głównych przeszkód dla przedsiębiorstw i przedstawia konkretne rozwiązania. Szczególnie ważne jest promowanie współpracy transgranicznej i poprawa możliwości finansowania dla przedsiębiorstw.

Przywództwo regulacyjne

Przejawia się to w przełomowych przepisach, takich jak ustawa o surowcach krytycznych, dyrektywa UE w sprawie łańcucha dostaw oraz różnorodne przepisy dotyczące cyberbezpieczeństwa. Ustawa o surowcach krytycznych wyznacza ambitne cele na rok 2030: co najmniej 10% surowców strategicznych ma być wydobywane w UE, 40% ma być przetwarzane, a 25% ma być poddawane recyklingowi. Jednocześnie zależność od poszczególnych państw trzecich ma zostać ograniczona do maksymalnie 65%.

Zróżnicowane partnerstwa

Obejmuje ona zarówno tradycyjnych sojuszników, jak i nowych partnerów w Afryce, Azji i Ameryce Łacińskiej. UE realizuje strategię „bezpiecznego inwestowania w surowce” (safe-shoring), a nie amerykańską strategię „przyjacielskiego inwestowania w surowce”, która jest bardziej pragmatyczna i mniej ideologiczna. Partnerstwa rozwijane są w oparciu o komplementarność gospodarczą i stabilność polityczną, a nie przede wszystkim o wspólne wartości.

Podejście europejskie kładzie nacisk na zrównoważony rozwój, pewność prawną i współpracę wielostronną. Preferowane jest ograniczanie ryzyka zamiast jego rozdzielania, aby utrzymać ważne relacje handlowe, jednocześnie zmniejszając podatność na zagrożenia.

Amerykańskie atuty: szybkość i determinacja

Strategia USA imponuje swoją przejrzystością i szybkością wdrożenia. Ustawa CHIPS została uchwalona w ciągu kilku miesięcy od ogłoszenia i już przynosi wymierne rezultaty. Inwestycje w amerykańską produkcję półprzewodników o wartości ponad 200 miliardów dolarów zostały ogłoszone w latach 2021-2024.

Siła finansowa amerykańskiego podejścia jest imponująca. Sama ustawa o redukcji inflacji zapewnia 370 miliardów dolarów na czystą energię, a ustawa CHIPS mobilizuje kolejne 280 miliardów dolarów. Kwoty te znacznie przewyższają porównywalne programy europejskie i umożliwiają przekierowanie globalnych przepływów inwestycyjnych.

Przewaga geograficzna Stanów Zjednoczonych jest znacząca. Umowa USMCA tworzy zintegrowany rynek północnoamerykański z ponad 500 milionami konsumentów. Meksyk wyprzedził już Chiny jako najważniejszy partner handlowy USA, co dowodzi skuteczności strategii nearshoringu.

Zdolność Stanów Zjednoczonych do jednostronnego działania umożliwia szybką korektę kursu i wysyłanie jasnych sygnałów rynkom i partnerom. Podczas gdy UE wymaga skomplikowanych procesów koordynacji między 27 państwami członkowskimi, Stany Zjednoczone mogą wdrażać nowe polityki handlowe w ciągu kilku tygodni.

Słabości Ameryki: koszty i izolacja

Amerykańska strategia wiąże się ze znacznymi kosztami. Reshoring prowadzi do znacznie wyższych kosztów produkcji, które ostatecznie muszą ponieść amerykańscy konsumenci. Badania pokazują, że koszty produkcji w przemyśle półprzewodników w USA są o 35-50 procent wyższe niż w Azji.

Niedobór wykwalifikowanych pracowników stanowi poważne ograniczenie. Amerykański przemysł półprzewodników będzie potrzebował dodatkowego miliona wykwalifikowanych pracowników do 2030 roku, z czego obecnie dostępna jest jedynie niewielka część. Podobne wąskie gardła występują w innych strategicznych branżach.

Protekcjonistyczne elementy amerykańskiej strategii zagrażają wielostronnym stosunkom handlowym. Wysokie cła i klauzule „Kupuj amerykańskie” prowadzą do konfliktów handlowych z sojusznikami i mogą sprowokować działania odwetowe. WTO skrytykowało już kilka amerykańskich działań, uznając je za naruszające prawo handlowe.

Polityczna trwałość amerykańskiej strategii jest wątpliwa. Zmiana administracji może wywołać fundamentalne zmiany w polityce, komplikując długoterminowe decyzje inwestycyjne i podważając wiarygodność wobec partnerów międzynarodowych.

Nasze doświadczenie w zakresie rozwoju biznesu, sprzedaży i marketingu w UE i Niemczech – Zdjęcie: Xpert.Digital

Skupienie się na branży: B2B, digitalizacja (od AI do XR), inżynieria mechaniczna, logistyka, odnawialne źródła energii i przemysł

Więcej na ten temat tutaj:

• Centrum biznesowe Xpert

Centrum tematyczne z przemyśleniami i wiedzą specjalistyczną:

• Platforma wiedzy na temat globalnej i regionalnej gospodarki, innowacji i trendów branżowych
• Zbieranie analiz, impulsów i informacji ogólnych z obszarów, na których się skupiamy
• Miejsce, w którym można zdobyć wiedzę i informacje na temat bieżących wydarzeń w biznesie i technologii
• Centrum tematyczne dla firm, które chcą dowiedzieć się więcej o rynkach, cyfryzacji i innowacjach branżowych

Mocne strony Europy: zrównoważony rozwój i legitymizacja

Strategię europejską cechuje trwałość i wielostronna legitymizacja. Jednolity rynek UE, z jego jednolitymi zasadami i pewnością prawną, pozostaje atrakcyjny dla międzynarodowych inwestorów. Badania pokazują, że Stany Zjednoczone są obecnie bardziej uzależnione od importu z UE niż od dostaw z Chin, co podkreśla znaczenie rynku europejskiego.

Przywództwo regulacyjne UE wyznacza globalne standardy. Przepisy takie jak RODO, ustawa o rynkach cyfrowych i ustawa o surowcach krytycznych są powielane na całym świecie, tworząc „efekt brukselski”, który nadaje europejskim standardom międzynarodową ważność.

Strategia UE dotycząca dywersyfikacji partnerów skuteczniej zmniejsza zależność niż działania jednostronne. Partnerstwa z krajami takimi jak Wietnam, Indie i różne państwa afrykańskie tworzą alternatywne łańcuchy dostaw bez wysokich kosztów reshoringu.

UE posiada unikalne doświadczenie w integracji zróżnicowanych gospodarek i systemów prawnych. Ta wiedza specjalistyczna okazuje się cenna w budowaniu nowych partnerstw i kształtowaniu międzynarodowych zasad handlowych.

Europejski nacisk na zrównoważony rozwój i standardy społeczne tworzy długoterminową przewagę konkurencyjną. Podczas gdy amerykańskie subsydia mogą powodować tymczasowe zakłócenia, UE tworzy trwałe struktury zrównoważonego wzrostu.

Nadaje się do:

• Rynek wewnętrzny UE: Otwarte place budowy, potrzeba reform i możliwości działania – w centrum uwagi: przemysł, inżynieria mechaniczna i logistyka

Słabości Europy: powolność i fragmentacja

Złożone struktury decyzyjne UE prowadzą do znacznych opóźnień we wdrażaniu polityki. Podczas gdy Stany Zjednoczone przyjęły ustawę CHIPS w ciągu kilku miesięcy, europejska ustawa o chipach uchwaliła się kilka lat temu, od momentu ogłoszenia do ostatecznego przyjęcia.

Ograniczona zdolność fiskalna UE w porównaniu z USA stanowi strukturalną słabość. Budżet UE stanowi mniej niż jeden procent PKB państw członkowskich, podczas gdy rząd federalny USA dysponuje znacznie większymi bezpośrednimi środkami.

Rozbieżne interesy narodowe w UE komplikują spójną strategię wobec Chin. Podczas gdy Niemcy opierają się na handlu, Francja i Włochy opowiadają się za środkami protekcjonistycznymi. To rozdrobnienie osłabia pozycję negocjacyjną wobec Chin i innych partnerów.

Zależność UE od zewnętrznych gwarancji bezpieczeństwa, zwłaszcza ze strony NATO, ogranicza jej strategiczną autonomię. W sytuacjach kryzysowych interesy europejskie muszą być zrównoważone z priorytetami amerykańskiej polityki bezpieczeństwa.

Europejska baza przemysłowa jest słabiej rozwinięta niż amerykańska w kluczowych obszarach. Szczególnie w produkcji półprzewodników i technologiach obronnych występuje znaczne opóźnienie, którego nie da się nadrobić w krótkim okresie.

Udane scenariusze zastosowania podejścia amerykańskiego

Amerykańskie podejście okazuje się skuteczniejsze w sytuacjach wymagających szybkich i zdecydowanych reakcji, a bezpieczeństwo narodowe jest ważniejsze niż efektywność ekonomiczna. Dotyczy to zwłaszcza branż strategicznych, takich jak półprzewodniki, technologie obronne i infrastruktura krytyczna.

Amerykańskie podejście już teraz odnosi wyraźne sukcesy w produkcji półprzewodników. Duże inwestycje TSMC, Samsunga i Intela w amerykańskie zakłady produkcyjne zwiększą krajowe moce produkcyjne pięciokrotnie do 2030 roku. Strategia ta jest szczególnie skuteczna, ponieważ Stany Zjednoczone posiadają zarówno wiodące firmy zajmujące się projektowaniem układów scalonych, jak i niezbędną infrastrukturę technologiczną.

W czasach kryzysu geopolitycznego podejście amerykańskie oferuje większą elastyczność. Podczas pandemii COVID-19 ustawa o produkcji obronnej (Defense Production Act) umożliwiła Stanom Zjednoczonym szybką mobilizację mocy produkcyjnych w zakresie towarów krytycznych. Podobne mechanizmy umożliwiają szybkie reagowanie na kryzysy międzynarodowe.

Amerykańskie podejście jest szczególnie odpowiednie dla rynków z wyraźnymi liderami technologicznymi. W obszarach takich jak sztuczna inteligencja, podróże kosmiczne i zaawansowana biotechnologia, ogromne inwestycje rządowe mogą poszerzyć istniejące przewagi i stworzyć nowe.

Strategia amerykańska sprawdza się w branżach o wysokich korzyściach skali i niskiej pracochłonności. Zautomatyzowane zakłady produkcyjne mogą zrekompensować niedogodności kosztowe wyższą produktywnością, a wysokie koszty transportu sprawiają, że nearshoring jest atrakcyjny.

Scenariusze udanych zastosowań podejścia UE

Europejskie podejście dowodzi swojej siły w sytuacjach wymagających długoterminowej stabilności, szerokiej legitymizacji i zrównoważonego rozwoju. Dotyczy to w szczególności złożonych, intensywnie regulowanych branż i globalnych wyzwań.

Europejskie podejście oferuje wyraźne korzyści w zakresie rozwoju zrównoważonych technologii. Europejski Zielony Ład i związane z nim programy inwestycyjne tworzą spójne ramy dla dekarbonizacji gospodarki. Niemieckie firmy, takie jak Siemens Energy i Ørsted, są już światowymi liderami na rynku morskiej energetyki wiatrowej.

Podejście europejskie jest lepsze w kształtowaniu globalnych standardów. RODO ukształtowało globalne standardy ochrony danych, podczas gdy ustawa o rynkach cyfrowych wpływa na zachowania globalnych firm technologicznych. Ta władza regulacyjna tworzy trwałą przewagę konkurencyjną bez kosztów bezpośrednich dotacji.

W pracochłonnych branżach ze złożonymi łańcuchami dostaw, europejskie podejście jest bardziej opłacalne. Dyrektywa UE w sprawie łańcucha dostaw ustanawia jednolite standardy w zakresie praw człowieka i ochrony środowiska, dając europejskim firmom przewagę konkurencyjną na rynkach, na których liczy się jakość.

Europejskie podejście okazuje się skuteczniejsze w rozwijaniu partnerstw z gospodarkami wschodzącymi. Inicjatywa Global Gateway mobilizuje do 300 miliardów euro na inwestycje infrastrukturalne w Afryce i Azji, bez politycznych ograniczeń, jakie niosą ze sobą programy amerykańskie.

Podejście europejskie oferuje lepsze wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw. Sieć Enterprise Europe Network i różne programy finansowania UE ułatwiają MŚP dostęp do nowych rynków i technologii, nie uzależniając ich od dużych korporacji.

Uzupełniające się strategie w świecie wielobiegunowym

Analiza porównawcza pokazuje, że oba podejścia mają swoje mocne i słabe strony oraz sprawdzają się w różnych wyzwaniach. Podejście amerykańskie oferuje szybkość i zdecydowanie w realizacji priorytetów strategicznych, podczas gdy podejście europejskie oferuje trwałość i zasadność w obliczu złożonych, długoterminowych wyzwań.

Dla firm z UE oznacza to, że proste kopiowanie strategii amerykańskiej nie jest ani możliwe, ani pożądane. Europejskie realia strukturalne – od złożonych struktur decyzyjnych po ograniczone możliwości fiskalne – wymagają odrębnego podejścia. Jednocześnie poszczególne elementy strategii amerykańskiej można dostosować i zintegrować z kontekstem europejskim.

Wzmocnienie jednolitego rynku pozostaje kluczowe dla UE, ale może zostać uzupełnione o selektywne środki protekcjonistyczne w kluczowych obszarach. Należy rozszerzyć zakres przywództwa regulacyjnego, aby wyznaczać globalne standardy i zwalczać nieuczciwe praktyki. Partnerstwa muszą być projektowane bardziej strategicznie, bez poświęcania otwartości modelu europejskiego.

Ostatecznie analiza pokazuje, że w świecie wielobiegunowym różne modele mogą i muszą współistnieć. Podejścia amerykańskie i europejskie niekoniecznie ze sobą konkurują, ale w wielu obszarach mogą się wzajemnie uzupełniać. Wyzwaniem jest wykorzystanie ich mocnych stron przy jednoczesnym przezwyciężaniu strukturalnych słabości. Dla UE oznacza to wytyczenie własnej ścieżki, odpowiadającej specyficznym europejskim realiom i wartościom, bez ignorowania lekcji płynących z doświadczeń amerykańskich.

Nadaje się do:

• Świat wielobiegunowy to mit? Właśnie dlatego jest tak niebezpieczny dla nas wszystkich.
• Słaby chiński rynek wewnętrzny: siła gospodarcza Chin pomiędzy dynamiką regionalną a globalnymi wyzwaniami

☑️Naszym językiem biznesowym jest angielski lub niemiecki

☑️ NOWOŚĆ: Korespondencja w Twoim języku narodowym!

Konrad Wolfenstein

Chętnie będę służyć Tobie i mojemu zespołowi jako osobisty doradca.

Możesz się ze mną skontaktować wypełniając formularz kontaktowy lub po prostu dzwoniąc pod numer +49 89 89 674 804 (Monachium) . Mój adres e-mail to: wolfenstein ∂ xpert.digital

Nie mogę się doczekać naszego wspólnego projektu.

☑️ Wsparcie MŚP w zakresie strategii, doradztwa, planowania i wdrażania

☑️ Stworzenie lub dostosowanie strategii cyfrowej i cyfryzacji

☑️Rozbudowa i optymalizacja procesów sprzedaży międzynarodowej

☑️ Globalne i cyfrowe platformy handlowe B2B

☑️ Pionierski rozwój biznesu / marketing / PR / targi

Skorzystaj z bogatej, pięciokrotnej wiedzy specjalistycznej Xpert.Digital w ramach kompleksowego pakietu usług | Badania i rozwój, XR, PR i optymalizacja widoczności cyfrowej — Zdjęcie: Xpert.Digital

Xpert.Digital posiada dogłębną wiedzę na temat różnych branż. Dzięki temu możemy opracowywać strategie „szyte na miarę”, które są dokładnie dopasowane do wymagań i wyzwań konkretnego segmentu rynku. Dzięki ciągłej analizie trendów rynkowych i śledzeniu rozwoju branży możemy działać dalekowzrocznie i oferować innowacyjne rozwiązania. Dzięki połączeniu doświadczenia i wiedzy generujemy wartość dodaną i dajemy naszym klientom zdecydowaną przewagę konkurencyjną.

Więcej na ten temat tutaj:

• Wykorzystaj 5-krotną wiedzę Xpert.Digital w jednym pakiecie – już od 500 €/miesiąc