Edirpa: rakiety, czołgi, amunicja: sztuczka, dlaczego 20 krajów UE nagle kupuje broń razem

EDIRPA: Analiza europejskiego instrumentu w celu wzmocnienia przemysłu obronnego

Dzięki programowi EDIRPA Unia Europejska wykorzystuje sprytną zachętę finansową do ustalenia długoterminowej słabości: rozdrobnionego zamówienia uzbrojenia. Zamiast działać jako sam nabywca, ten krótkoterminowy program zachęca państwa członkowskie do przyłączenia się do grup i wspólnie nabywania towarów obronnych, takich jak systemy obrony rakiet lub amunicja. Obliczenia za tym są jasne: duże zamówienia oszczędzają pieniądze, poprawiają współpracę wojskową poprzez kompatybilne systemy i wzmacniają przemysł europejski. EDIRPA nie jest samym rynkiem, ale raczej nagrodą za wspólny zakup - ponieważ UE zwraca część złożonych kosztów administracyjnych jako premia do krajów współpracujących.

EDIRPA to krótkoterminowy program motywacyjny, który promuje dokładnie: współpraca przy zakupie amunicji lub obrony rakietowej. Sztuka: kraje, obecnie 20, są zaangażowane w pięć projektów, kupują i płacą za broń. Jednak UE nagradza współpracę, zwracając część kosztów administracyjnych. Tak więc Edirpa nie jest powszechnym sklepem z bronią, ale programem premiowym, który jest nagradzany dodatkowym wysiłkiem koordynacji i ma uczynić obronę Europy silniejszą.

Kontekst strategiczny i klasyfikacja historyczna

Jaki jest geopolityczny wyzwalacz tworzenia Edirpy i jak wojna na Ukrainie zmieniła europejską politykę obronną?

Utworzenie prawa do wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego poprzez wspólne zamówienia (EDIRPA) jest bezpośrednią i bezpośrednią konsekwencją głębokiej zmiany w europejskiej architekturze bezpieczeństwa, która została wywołana przez dużą inwazję skalą na Ukrainę przez Rosję 24 lutego 2022 r. Wydarzenie działało jako szok geopolityczny i „skręcający punkt”, który wymuszał Uniwersytet Europejską do podkładu na fundamentową pozycję w zakresie obrony. Rada Europejska natychmiast wezwała do konkretnych środków reagowania na nową sytuację zagrożenia, która skłoniła Komisję Europejską do zaproponowania szeregu instrumentów awaryjnych, w tym EDIRPA do konkretnego wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego.

Centralną wiedzą z pierwszych miesięcy wojny była „powrót wojny przemysłowej”. Rodzaj i zasięg konfliktu, charakteryzujący się wysoką intensywnością, masywnym zużyciem materiału i ogromnym konsumpcją amunicji, nieustannie ujawniło nieprzygotowanie większości europejskich sił zbrojnych i ich podstawy przemysłowe. Przez dziesięciolecia europejski przemysł obrony był ukierunkowany na „rzemiosło” w pokoju, który specjalizował się w produkcji wysoce złożonych systemów w małych ilościach, ale nie w masowej produkcji przemysłowej wymaganej do dużego konfliktu. Ta strukturalna osłabienie doprowadziło do ostrego kryzysu, ponieważ państwa członkowskie próbowały wspierać Ukrainę, a jednocześnie uzupełniały własne, szybko malejące zapasy.

Na tym tle główny cel został wyraźnie zdefiniowany przez EDIRPA i powiązane inicjatywy: zaspokoić „najpilniejsze i najbardziej krytyczne potrzeby obronne” państw członkowskich UE. Skupiono się na zamknięciu luk w umiejętnościach, które stały się szczególnie jasne ze względu na ogromne wsparcie Ukrainy i nową sytuację zagrożenia na wschodniej flance UE.

Proces ten oznacza podstawową zmianę strategicznego myślenia UE. Politycy przeszli z głównego skupienia się na misjach zarządzania kryzysowego i ekspedycji na wymagania obrony terytorialnej i zdolności do przeprowadzania wysoce intensywnego konfliktu. Dokumenty strategiczne, takie jak strategia europejskiego przemysłu obronnego (EDIS) wyraźnie sformułują tę zmianę paradygmatu i mają na celu strukturalną odbudowę europejskiej obrony i wspieranie wsparcia Ukrainy na zasadzie zrównoważonej.

Chociaż wojna na Ukrainie była bezpośrednim wyzwalaczem Edirpa, instrument należy zrozumieć w odpowiedzi na głęboko zakorzenioną przewlekłą chorobę europejskiego sektora obrony. Słabości - fragmentacja, niedofinansowanie i brak współpracy - są znane i dobrze udokumentowane od dziesięcioleci. Wojna nie stworzyła tych problemów, ale ujawniła je w brutalny i niezaprzeczalny sposób, a tym samym zmusiła polityczną wolę do działania. Koncepcja Edirpy jako krótkoterminowego instrumentu awaryjnego podkreśla ten charakter: jest to miara reaktywna w leczeniu ostrych objawów długoterminowej choroby strukturalnej.

Jakie słabości strukturalne w europejskim przemyśle obronnym i współpracy istniały przed 2022 r., Że Edirpa próbowała zaradzić?

Stworzenie EDIRPA było nie tylko reakcją na wojnę na Ukrainie, ale także próbą rozwiązania głębokich i długotrwałych deficytów strukturalnych w europejskim sektorze obrony. Słabości te podważają zdolność UE do działania jako spójny gracz bezpieczeństwa od dziesięcioleci.

1. Przewlekłe inwestycje: Po zakończeniu zimnej wojny kraje europejskie skorzystały z „dywidendy pokojowej”, która doprowadziła do drastycznych cięć w budżetach obronnych. Ta faza niższych inwestycji była długa i głęboka. Komisja Europejska szacuje, że państwa członkowskie wydałyby dodatkowe 1,1 bln euro na obronę w latach 2006–2020, gdyby konsekwentnie przestrzegały celu NATO 2 % produktu krajowego brutto (PKB). Deficyt ten doprowadził do zaniku ważnych umiejętności wojskowych, przestarzałego sprzętu i niebezpiecznie niskiego zapasów na temat amunicji i części zamiennych.
2. Fragmentacja zagrania za europejskie rynek obrony nie jest rynkiem wewnętrznym, ale mozaiką 27 rynków krajowych, które często są zapieczętowane przez bariery regulacyjne i protekcjonistyczne. Ta fragmentacja prowadzi do ogromnej nieefektywności: niepotrzebnych podwójnych w badaniach, rozwoju i produkcji, różnorodnych konkurencyjnych systemach broni dla tych samych zadań i wynikającego z tego braku interoperacyjności między siłami zbrojnymi państw członkowskich. Chociaż istnieją wytyczne UE dotyczące alokacji nakazów obrony, często unikają one, nazywając interesy bezpieczeństwa narodowego (art. 346 TFEU) w celu ochrony przemysłu krajowego.
3. „Koszty nie-europejskiego”: konsekwencje ekonomiczne tego braku współpracy są ogromne. Badanie przeprowadzone przez Parlament Europejskiego z 2013 r. Wyniosło roczne koszty poprzez podwójną pracę i nieefektywność na poziomie około 26 miliardów euro. Młodsze analizy przyjmują jeszcze wyższe potencjalne oszczędności, które wynoszą od 24,5 do 75,5 miliarda euro rocznie, a niektóre szacunki nawet do 120 miliardów euro. Raport z 2025 r. Szacuje „koszty nieeuropejskiego” w obszarze obrony do 17 do 58 miliardów euro rocznie. W rzeczywistości te pieniądze zmarnowane są z powodu braku koordynacji.
4. Wspierając wspólne zamówienia: Pomimo jasnych celów politycznych, które zostały ustalone w ramach Europejskiej Agencji Obrony (EDA) i stałej struktury współpracy (PESCO), wspólne zamówienie uzbrojenia pozostało wyjątkiem. Cel polegający na wykonaniu 35 % projektów zamówień był zdecydowanie pominięty; Odsetek ten spadł niedawno do 18 %. Jest to wyraźne wskazanie trwającego „nacjonalizmu przemysłowego obronnego”, w którym interesy narodowe i zabezpieczenie miejsc pracy mają pierwszeństwo przed zbiorową wydajnością i skutecznością wojskową.

Historia integracji europejskiej obrony charakteryzuje się tym obszarem napięcia. Inicjatywy takie jak nieudana europejska społeczność obrony (EVG) 1954, ale także stopniowe ustanowienie Polityki wspólnej bezpieczeństwa i obrony (GSVP), Eda (2004) i Pesco (2017), stworzyły ważne podstawy, ale nigdy nie były w stanie przezwyciężyć podstawowego problemu fragmentacji.

Edirpa uosabia podstawowe napięcie między logiką ekonomiczną integracji a politycznym prymatem suwerenności narodowej w obronie. Argumenty ekonomiczne dotyczące bliższej współpracy są przytłaczające i udowodnione w licznych badaniach. Obiecuje wydajność, interoperacyjność i lepszy wskaźnik wyników cen. Rzeczywistość polityczna polega jednak na tym, że obrona pozostaje podstawowym atrybutem suwerenności narodowej. Państwa członkowskie wahają się przekazać kontrolę nad siłami i przemysłem obronnym. Edirpa została zaprojektowana jako kompromis, który nawiguje to napięcie. Instrument nie określa wspólnych zamówień i nie tworzy ponadnarodowej agencji zamówień. Zamiast tego wykorzystuje budżet UE do oferowania zachęty finansowej-zwrot kosztów administracyjnych, aby promować dobrowolną współpracę między państwami suwerennymi. Podejście to, które ma na celu pogodzenie zachowań narodowych poprzez zachęty finansowe ze wspólnym celem europejskim bez odczuwania umiejętności krajowych, jest klasyczną metodą UE. Próbuje dokonać racjonalnego wyboru (współpracy) politycznie smacznego.

EDIRPA - Instrument szczegółowo

Jakie są podstawowe miejsca docelowe, budżet i termin EDIRPA?

Edirpa została zaprojektowana jako ukierunkowany, krótkoterminowy instrument w celu reagowania na wyzwania zaostrzone przez wojnę na Ukrainie. Jego architektura odzwierciedla pilność sytuacji i potrzebę osiągnięcia szybko namacalnych rezultatów.

Podstawowe cele

Cele Edirpy są czterokrotnie i odnoszą się zarówno do popytu, jak i strony oferty Europejskiego Rynu Obrony:

• Promowanie współpracy: Głównym celem jest przeniesienie państw członkowskich w celu współpracy we wspólnym zamówieniu towarów obronnych w celu pokrycia najpilniejszych i krytycznych potrzeb.
• Wzmocnienie podstaw przemysłowych (EDTIB): Pakowanie popytu polega na wzmocnieniu europejskiej technologii obronnej i podstawy przemysłowej (EDTIB). Zakładane główne zamówienia oferują branżem niezbędne bezpieczeństwo planowania, aby zainwestować w rozszerzenie swoich zdolności produkcyjnych.
• Zwiększenie interoperacyjności: wspólne zamówienia identycznych systemów przez kilka sił zbrojnych automatycznie prowadzi do wyższej interoperacyjności wojskowej, co poprawia zdolność do prowadzenia wspólnych operacji.
• Rosnąca wydajność: Zastosowanie efektów skali w dużych zamówieniach powinno osiągnąć lepszy wskaźnik wydajności ceny dla budżetów obrony narodowej.

Budżet i jego redukcja

Ostatni budżet Edirpa wynosi 300 milionów euro z budżetu UE. Kwota ta jest uzupełniona wkładem około 10 milionów euro, co bierze udział w programie jako powiązany kraj.

Pierwotnie zaplanowano znacznie wyższy budżet w wysokości 500 milionów euro dla instrumentu. Redukcja została dokonana do 300 milionów euro, ponieważ środki na korzyść prawa na wsparcie produkcji amunicji (ASAP) zostały poświęcone. Ta redystrybucja jest charakterystyczna: pokazuje priorytety polityczne w czasie rzeczywistym, w którym natychmiastowy kryzys po stronie oferty - ostry brak zdolności produkcyjnych dla amunicji - został sklasyfikowany jako jeszcze bardziej pilny niż strukturalny problem koordynacji po stronie popytu. Podczas gdy EDIRPA zajmuje się pakowaniem popytu, ASAP ma bezpośrednio na celu zwiększenie produkcji. Biorąc pod uwagę dramatyczną sytuację na froncie ukraińskiej, w której brak kabli artyleryjskich stał się decydującym czynnikiem, UE postanowiła najpierw zaradzić najbardziej bezpośredniemu wąskiemu gardle w liniach produkcyjnych.

Czas trwania

Edirpa jest wyraźnie zaprojektowana jako instrument krótkoterminowy i tymczasowy. Wszedł w życie 27 października 2023 r., A jego termin jest ograniczony do 31 grudnia 2025 r. Ten krótki czas podkreśla jego charakter jako środek awaryjny, który ma służyć jako most do bardziej trwałego rozwiązania.

Jak dokładnie działa mechanizm finansowania Edirpy i jakie są zwrotne „koszty administracyjne”?

Mechanizm finansowania Edirpy jest rdzeniem jej funkcjonowania i został celowo zaprojektowany w taki sposób, że zajmuje się przeszkodami politycznymi, a jednocześnie tworzy maksymalne zachęty do współpracy.

Mechanizm zwrotu

Ważne jest, aby Edirpa sam nie sfinansowała towarów obronnych. Koszty czołgów, rakiet lub amunicji są nadal w pełni ponoszone przez krajowe gospodarstwa domowe w zamówieniu państw członkowskich. Zamiast tego UE zwraca część kosztów wynikających ze złożoności wspólnego zamówienia. Instrument rekompensuje „dodatkowe koszty administracyjne”, które powstają, gdy trzy lub więcej krajów negocjuje złożoną umowę międzynarodową, zamiast po prostu uzyskiwać krajową.

Stawki zwrotu kosztów

Ilość zwrotu kosztów jest zatoczona w celu promowania określonych celów politycznych:

• Standardowa stopa zwrotu kosztów wynosi do 15 % szacowanej wartości wspólnej umowy zamówień.
• Bonusowa motywacja zwiększa to wyrok do 20 %, jeżeli udowodniono, że zamówienia przynosi korzyści małych i średnich firm (MŚP) lub spółki średniej. Powinno to zapewnić nie tylko duże firmy uzbrojenia skorzystają z zamówień.

Definicja „kosztów administracyjnych”

Chociaż regulacja EDIRPA nie zawiera ostatecznej listy, definicja opiera się na ogólnej praktyce UE. Koszty administracyjne obejmują wydatki na „ogólne zarządzanie, nadzór, koordynacja, ocena i raportowanie”. W kontekście międzynarodowego zamówienia pancerza może to być konkretne:

• Koszty personelu dla kierowników projektów i koordynatorów, którzy kontrolują współpracę między ministerstwami.
• Koszty porady prawnej na temat projektowania złożonych umów międzynarodowych.
• Koszty podróży na spotkania koordynacyjne między zaangażowanymi narodami.
• Koszty opracowania wspólnych specyfikacji technicznych i wymagań.
• Koszty wspólnej oceny ofert i monitorowania umów.

W przypadku prostych krajowych zamówień koszty te nie są poniesione ani tylko w znacznie mniejszym stopniu. Dlatego EDIRPA konkretnie subsydiuje dodatkowy wysiłek wynikający z współpracy.

Efekt dźwigni

Prawdziwa siła instrumentu polega na jego ogromnym efekcie dźwigni ekonomicznej. Pięć wybranych projektów skłoniło 300 milionów euro z budżetu UE do dokonywania zamówień o łącznej wartości ponad 11 miliardów euro. Odpowiada to dźwigni ponad 36: 1. Pokazuje, że stosunkowo niewielka zachęta finansowa z Brukseli wystarczy mobilizować się wielokrotnie w inwestycjach krajowych poprzez zmniejszenie przeszkód współpracy.

Ten mechanizm finansowania jest politycznie sprytnym kompromisem. Został zaprojektowany w celu subsydiowania procesu współpracy, a nie produktu obrony. Bezpośrednie finansowanie krajowych zakupów uzbrojenia z budżetu UE byłoby politycznie niezwykle wrażliwe i napotkałoby opór niektórych państw członkowskich. Jednak jedną z największych przeszkód na dobrowolną współpracę są wysokie koszty transakcji - dodatkowy wysiłek administracyjny, prawny i polityczny, który jest niezbędny do synchronizacji procesów zamówień w kilku krajach. Edirpa umiejętnie atakuje tę przeszkodę. Oferując UE, aby przyjąć część tej „kosztów złożoności”, zmniejsza tarcie i podejmuje decyzję o łatwiejszym współpracy w celu uzasadnienia krajowych Ministerstw Obrony. Umożliwia to UE osiągnięcie swojego strategicznego celu - promowanie wspólnego rynku obronnego, działając jako pośrednik i sponsor zamiast jako bezpośredni nabywca. Jest to dotacja dla „jak” (współpraca), a nie dla „co” (broń) - subtelne, ale decydujące rozróżnienie, które czyni instrument politycznie opłacalny.

Które wymagania dotyczące uczestnictwa muszą zostać spełnione, a jakie jest znaczenie zasady raportu 65%?

Aby uzyskać dostęp do EDIRPA, projekt zamówień musi spełniać surowe kryteria, które mają na celu zapewnienie strategicznych celów UE. Warunki te dotyczą zarówno składu kupujących, jak i pochodzenia dostawców i produktów.

Warunki uczestnictwa w finansowaniu

• Konsorcjum z państw członkowskich: Wspólne zamówienia muszą być przeprowadzane przez konsorcjum co najmniej trzy państwa członkowskie UE. Norwegia może również uczestniczyć jako powiązany kraj.
• Lokalizacja wykonawców: Główni wykonawcy i ich podstawowi podwykonawcy muszą opierać się na UE lub w kraju powiązanym (Norwegia) i mieć tam swoje struktury zarządzające.
• Klauzula kontrolna: Kluczowym kryterium jest to, że firmy te mogą nie podlegać kontroli niezwiązanego z kraju trzeciego kraju lub nie związanego z nimi epoki trzeciego kraju. Klauzula ta ma na celu zapewnienie, że finansowe i strategiczne zalety programu pozostają w europejskiej bazie obrony i nie wpływają do firm, na przykład w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii lub Chinach.

65%reguła edycji składowej

Ta zasada jest sercem polityki przemysłowej i bezpieczeństwa EDIRPA i ma dalekosiężne implikacje.

• Wymóg: Aby produkt obrony został uzyskany w ramach projektu finansowanego przez EDIRPA, musi nadejść co najmniej 65 % składników produktu końcowego, mierzonego wartością z krajów UE lub powiązanych z krajów (Norwegia).
• CEL: Zasada jest wyraźnym zaangażowaniem w zasadę „Kup Europejczyków”. Ma to na celu zapewnienie, że rosnące wydatki na obronę europejskie przyczyniły się bezpośrednio do wzmocnienia EDTIB. Promuje to strategiczną autonomię UE poprzez zmniejszenie zależności od zewnętrznych łańcuchów dostaw oraz wzmocnienie suwerenności technologicznej i przemysłowej Europy.
• Kontekst: To rozporządzenie jest bezpośrednią reakcją na długo obserwowany trend, że kraje europejskie wydają znaczną część swoich budżetów obronnych na uzbrojenie z krajów spoza UE, szczególnie z USA. Zasada ma na celu przekierowanie tego środkowego przepływu i inwestowanie w przemysł europejski.

Reguła wrażenia 65%jest zatem czymś więcej niż regulacją techniczną; Jest to świadomy akt polityki przemysłowej, który krystalizuje napięcie między celem strategicznej autonomii UE a tradycyjnie ścisłej transatlantyckiej współpracy obrony. Strategicznym celem UE jest zbudowanie samozadowolenia i konkurencyjnego przemysłu obronnego (EDTIB) w celu zmniejszenia zależności. Głównym ryzykiem, które zostało zidentyfikowane, jest to, że wzrost wydatków na europejskie wydatki na obronę korzysta przede wszystkim z już dominującego przemysłu obrony USA, a tym samym podważyło cel UE. Zasada 65%jest podstawowym instrumentem politycznym w EDIRPA, aby zapobiec temu odpływowi i kierowanie funduszy do wewnątrz. Działa jako bariera ochronna dla EDTIB.

Stwarza to jednak potencjalne pole konfliktu. Reguła może wykluczyć pierwszorzędne lub łatwiej dostępne systemy od ważnych sojuszników NATO, takich jak USA lub Wielka Brytania z zamówień. Może być postrzegany jako protekcjonista w Waszyngtonie i utrudniają zamówienia dla głównych europejskich kontrahentów, którzy polegają na globalnych łańcuchach dostaw. Zasada ta jest zatem deklaracją polityczną, która priorytetowo traktuje długoterminowy cel przemysłowy autonomii europejskiej, nawet na ryzyko krótkoterminowego tarcia zamówień i napięć politycznych ze strategicznymi partnerami.

Hub dla bezpieczeństwa i obrony - obraz: xpert.digital

Centrum bezpieczeństwa i obrony oferuje uzasadnione porady i aktualne informacje w celu skutecznego wspierania firm i organizacji w wzmocnieniu ich roli w europejskiej polityce bezpieczeństwa i obrony. W bliskim związku z grupą roboczą SME Connect promuje w szczególności małe i średnie firmy (MŚP), które chcą jeszcze bardziej zwiększyć swoją innowacyjną siłę i konkurencyjność w dziedzinie obrony. Jako centralny punkt kontaktu, centrum tworzy decydujący pomost między MŚP a europejską strategią obrony.

Nadaje się do:

• Obrona grupy roboczej SME Connect - Wzmocnienie MŚP w obronie europejskiej

Wdrożenie EDIRPA Projects-Concrete

14 listopada 2024 r. Komisja Europejska zatwierdziła finansowanie pięciu projektów transgranicznych, które wykorzystują cały budżet EDIRPA w wysokości 300 milionów euro. Każdy projekt otrzymuje fundusze w wysokości 60 milionów euro. Projekty te są konkretną manifestacją celów EDIRPA i obejmują obszary, które są najbardziej pilnie zidentyfikowane: obrona powietrza i rakiet, platformy pancerne i amunicja. Poniższa tabela zawiera przegląd wybranych projektów.

Przegląd projektów finansowanych przez EDIRPA

Przegląd projektów finansowanych przez EDIRPA - Image: xpert.digital

W ramach programu EDIRPA finansuje się pięć znaczących projektów obronnych, które wzmacniają współpracę wojskową między różnymi krajami europejskimi. Projekty obejmują dwa systemy obrony powietrza i rakiet, dwa projekty amunicji i platformę dla pojazdów pancernych. Każdy projekt otrzymuje fundusze UE w wysokości 60 milionów euro, przy szacowanej całkowitej wartości zamówień na ponad 11 miliardów euro.

Projekt Mistral koncentruje się na obronie powietrznej bardzo krótkim zasięgu i łączy dziewięć krajów, w tym Francję, Belgię i Danię. Projekt Jamie uzupełnia to średnią obroną powietrzną i obejmuje sześć krajów, takich jak Niemcy i Austria. Projekt CAVS z pojazdem pancernym Patria 6 × 6, w którym zaangażowana jest Finlandia, Łotwa, Szwecja i Niemcy.

Projekt amunicji CPOA 155 mm i 155 mm uzupełniają projekt z zakupem różnych i wysoce wybuchowej amunicji artyleryjskiej 155 mm, z krajami takimi jak Holandia, Włochy, Dania i Estonia. Te skoordynowane inicjatywy zamówień podkreślają rosnącą współpracę wojskową w Europie.

Źródło: Kompilacja oparta na danych z Komisji Europejskiej. Szacowana całkowita wartość odnosi się do łącznej wartości wszystkich pięciu projektów.

Które pięć projektów zostało zatwierdzonych przez EDIRPA i które państwa członkowskie są zaangażowane?

Wybór pięciu projektów odzwierciedla najpilniejsze luki w umiejętnościach, które zostały ujawnione przez wojnę na Ukrainie. W tych projektach zaangażowanych jest 20 państw członkowskich, co podkreśla szeroką akceptację instrumentu. W niektórych krajach jest to pierwszy uczestnictwo we wspólnym europejskim projekcie zamówień, który podkreśla rolę EDIRPA jako katalizatora współpracy w depresji.

Projekty szczegółowo:

Obrona powietrza i rakiety

• Projekt Mistral: Projekt ten wspiera wspólne zamówienia systemów obrony powietrznej Mistral 3 o bardzo krótkim zasięgu. W grę wchodzi dziewięć państw członkowskich: Francja, Belgia, Cypr, Estonia, Hiszpania, Węgry, Słowenia, Rumunia i Dania.
• Jamie Project (wspólna inicjatywa ds. Obrony powietrznej i rakietowej w Europie): W ramach tego projektu systemy obrony powietrznej IRIS-T-SLM są ze sobą połączone. Sześć uczestniczących państw to Niemcy, Słowenia, Bułgaria, Austria, Estonia i Łotwa.

Pojazdy pancerne

Projekt CAVS: Projekt ten promuje zamówienie wspólnego systemu pojazdów pancernych (CAVS), nowoczesnego transportera zespołowego chronionego 6 × 6 opartego na platformie fińskiego producenta Patrii. Cztery zaangażowane narody to Finlandia, Łotwa, Szwecja i Niemcy.

amunicja

• Projekt CPOA 155 mm (wspólne zamówienie amunicji): Jest to wspólne zamówienia różnych rodzajów amunicji artyleryjskiej 155 mm. Sześć krajów współpracuje w tym projekcie: Holandia, Włochy, Polska, Litwa, Dania i Chorwacja.
• HE 155 mm Project: Projekt ten koncentruje się w szczególności na zamówieniach wysokoeplosiowej amunicji artyleryjskiej 155 mm. Czterej uczestnicy to Niemcy, Dania, Holandia i Estonia.

Portfolio projektów EDIRPA jest bezpośrednią i pragmatyczną reakcją na nauki wojskowe, które zostały wyciągnięte z wysoce intensywnego konfliktu na Ukrainie. W wojnie jest zdominowana przez artylerię i ciągłe zagrożenie ze strony powietrza przez rakiety, drony i samoloty. W rezultacie najpilniejsze potrzeby zidentyfikowane przez planistów wojskowych są wielobarżowane obrony powietrzne i zrównoważona podaż amunicji artyleryjskiej. Projekty EDIRPA precyzyjnie przedstawiają te priorytety: dwa projekty amunicji, dwa dla obrony powietrznej i jeden w celu uzupełnienia zapasów pojazdów pancernych, które zostały zdziesiątkowane darowizn na Ukrainę. To pokazuje, że EDIRPA nie jest teoretycznym ćwiczeniem polityki przemysłowej określonej powyżej, ale inicjatywą napędzaną sytuacją zagrożenia, w której wybór projektu jest podyktowany bezpośrednimi i namacalną rzeczywistością współczesnej wojny na wschodniej flance Europy.

Jakie są techniczne specyfikacje systemów obrony powietrza i rakiet Mistral 3 i Iris-T SLM pozyskiwane w ramach EDIRPA?

Dwa projekty obrony powietrznej finansowane przez Edirpa Dopure Systems, które odgrywają różne, ale uzupełniające się role w nowoczesnej, wielofunkcyjnej architekturze obrony powietrznej. Mistral 3 jest systemem ochrony w bliskim zasięgu, a IRIS-T SLM obejmuje średni zakres odległości.

Porównanie techniczne systemów obrony powietrznej Mistral 3 i IRIS-T SLM

Porównanie techniczne Mistral 3 i IRIS-T SLM-IMAGE: Xpert.digital

Porównanie techniczne między systemami obrony powietrznej Mistral 3 i IRIS-T SLM wykazuje interesujące różnice w ich cechach wydajności. Mistral 3, wyprodukowane przez MBDA w Europie, jest systemem obrony powietrznej o bardzo krótkim zasięgu o maksymalnym zakresie około 8 km i szczycie służby około 6 km. Osiąga maksymalną prędkość Mach 2.71 i ma pasywną scenę podczerwieni w trybie „Fire and-Forget”. Jego głowa bitwy waży około 3 kg i zawiera wysoce wybuchowe odłamki wolframu.

Dla porównania, IRIS-T SLM z obrony Diehl jest średnim zasięgiem systemu obrony powietrznej o znacznie większych umiejętnościach. Może zwalczać cele do 40 km dalej i na wysokości 20 km, z prędkością okrągłego MACH 3. System używa systemu sterującego GPS/indeksu z łączem danych i głowicą wyszukiwania IIR terminalu. Z 11,4 kg jego głowa bitwy jest znacznie cięższa, a także wysoce wybuchowa.

Podczas gdy Mistral 3 jest zaprojektowany przede wszystkim do ochrony obiektów i do obrony jednostek mobilnych przed głęboko latającymi zagrożeniami, takimi jak helikoptery, drony i samoloty bojowe, Iris-T SLM jest odpowiednia dla obszaru obrony przed samolotami, marszowym samolotom i dronom w średnim dystansie.

Źródło: Kompilacja na podstawie informacji producenta i analiz specjalistycznych.

System Mistral-3, wyprodukowany przez europejskie konsorcjum MBDA, został zaprojektowany do natychmiastowej ochrony żołnierzy i ważnych obiektów. Jako system „ognia-organizacji” strzelec może zmienić pozycję natychmiast po strzelaniu, co zwiększa zdolność przetrwania w bitwie. Jego zaawansowana scena obrazu w podczerwieni pozwala mu uchwycić cele o niskiej podpisie termicznej, takim jak małe drony lub zbliżające się rakiety i jest bardzo odporna na znane środki zaradcze.

System IRIS T-SLM z obrony Diehl oferuje ochronę w znacznie większej przestrzeni. Może bronić całego regionu lub strategicznej lokalizacji, takiej jak miasto lub baza sił powietrznych. W przeciwieństwie do czysto pasywnego Mistral 3, samolot sterujący IRIS-T-SL wykorzystuje kombinację nawigacji GPS i aktualizacji linków danych z radaru naziemnego podczas fazy podejścia, zanim własna głowa wyszukiwania IIR autonomicznie rejestruje miejsce docelowe. Umożliwia to atak na cele daleko poza widoczność urządzenia początkowego i wysoką dokładność dokładności również w stosunku do szybkich i zwinnych celów.

Wspólne zamówienie obu systemów przez różne grupy krajowe w ramach EDIRPA są strategicznie rozsądne, ponieważ promuje ustanowienie solidnej, wielowarstwowej obrony powietrznej, która jest niezbędna dla obrony przed szerokim spektrum nowoczesnych zagrożeń powietrznych.

Jakie są cechy techniczne wspólnego systemu pojazdów pancernych (CAVS) i jaką rolę odgrywa on w obronie europejskiej?

Wspólny system pojazdów pancernych (CAVS) jest doskonałym przykładem udanej europejskiej współpracy w dziedzinie systemów lądowych i jednego z pięciu projektów finansowanych przez EDIRPA. Program oparty jest na platformie 6 × 6 fińskiej firmy Patria.

Specyfikacje techniczne Patrii 6 × 6 (CAVS)

Specyfikacje techniczne Patrii 6 × 6 (CAVS) - Obraz: xpert.digital

Patria 6 × 6 to nowoczesny zbiornik karabinu rowerowego wykonany z fińskiej produkcji, zaprojektowanej do wszechstronnych misji wojskowych. Pojazd jest produkowany przez Patria i może być wytwarzany razem w krajach partnerskich. Oferuje miejsce dla załogi od dwóch do trzech mężczyzn i ośmiu do dziesięciu odpornej piechoty. Wyposażony w maksymalną masę 24 ton i zawiesinę hydropneumatyczną, zbiornik mierzy 7,5 metra długości, 2,9 metra szerokości i 2,5 metra wysokości.

Zbiornik ma ochronę czołgów Stanag 4569 poziomu 2, który w razie potrzeby można ulepszyć do poziomu 4. Jest zasilany silnikiem Diesla Scania z 294 kW (394 KM), co umożliwia pojazdowi prędkość maksymalną ponad 100 km/h na drodze i 8 km/h w wodzie. Zakres wynosi około 700 kilometrów.

Szczególną cechą Patrii 6 × 6 jest jej wysoka modułowość. Pojazd można elastycznie skonfigurować dla różnych ról, w tym transport zespołu, przewoźnik zapraw i pojazd zarządzający. Ta wszechstronność czyni go cennym zasobem dla współczesnych sił zbrojnych.

Źródło: Kompilacja na podstawie informacji producenta i analiz specjalistycznych.

Strategiczna rola programu CAVS wykracza poza dane techniczne pojazdu. Został zainicjowany przez Finlandię i Łotwę, a później rozszerzony przez Szwecję i Niemcy. To sprawia, że jest to doskonały przykład stopniowego rozwijającego się, potrzebującej zorientowanej na europejskie współpracę uzbrojenia. Celem jest opracowanie i pozyskanie wspólnego, nowoczesnego i wysokiego systemu pancernego pojazdu, który może zastąpić różne przestarzałe systemy w krajowych siłach zbrojnych, takich jak niemieckie TPZ Fuchs.

Zalety takiego wspólnego programu są zróżnicowane:

• Wydajność kosztów: Większe ilości zamówień prowadzą do niższych kosztów jednostkowych.
• Interoperacyjność: zaangażowane narody używają tej samej platformy, która znacznie upraszcza wspólne szkolenie, konserwację i logistykę, a także użycie w sojuszu.
• Współpraca przemysłowa: Program obejmuje ustanowienie zdolności produkcyjnych i konserwacyjnych w krajach partnerskich (np. Na Łotwie), która promuje transfer technologii i wzmacnianie krajowego przemysłu obrony.

Finansowanie EDIRPA podkreśla polityczne znaczenie tego modelu współpracy jako modelu przyszłych projektów uzbrojenia europejskich w tym obszarze.

Jakie rodzaje amunicji artyleryjskiej 155 mm są zakupione w CPOA i projektach 155 mm i dlaczego ta amunicja jest tak krytyczna?

Podczas wojny na Ukrainie artyleria 155 mm okazała się decydującym systemem broni na polu bitwy. Konflikt charakteryzuje intensywne linie artyleryjskie, które prowadzą do niewyobrażalnego konsumpcji amunicji. Szacuje się, że obie strony strzelają dziesiątek tysięcy granatów dziennie. To ogromne zużycie szybko opróżniło zapasy w całej Europie i USA i ujawniło ogromną lukę między potrzebami a zdolnościami produkcyjnymi. Wpełnienie tych zapasów i jazda produkcji mają zatem wielki priorytet dla wszystkich krajów NATO i UE. Edirpa zaspokaja tę krytyczną potrzebę z dwoma projektami.

Dwa projekty są komplementarne, aby pokryć kompleksową potrzebę:

CPOA 155 mm (wspólne zamówienie amunicji): ten projekt, w którym Holandia, Włochy, Polska, Litwa, Dania i Chorwacja są, ma na celu „wspólne zamówienie różnych rodzajów 155 mm artyleremonicji”. To szerokie podejście wskazuje, że nabywane jest całe portfolio typów amunicji. Prawdopodobnie obejmuje:

• Standardowe podłogi o wysokiej eksplozji (HE): najczęściej stosowany typ amunicji do celów ogólnych.
• Podłogi całe RIGH (rozszerzony zakres): Warianty ze specjalną podłogą (ogon łodzi, BT) lub generator gazu (krwawienie podstawy, BB), co zmniejsza odporność na powietrze i zwiększa zasięg około. 25-30 km do ponad 40 km.
• Dym i lekkie podłogi: do kamuflażu własnych ruchów wojsk lub nocnego oświetlenia bitwy.

On 155 mm: ten projekt pod kierownictwem Niemiec, w którym biorą również Dania, Holandia i Estonia, jest bardziej szczegółowy. Koncentruje się na zamówieniach „wysoce wybuchowej artyleemunicji 155 mm”. Dotyczy to największej i najpilniejszej potrzeby, a mianowicie ponowne wypełnianie zapasów standardowych granatów wybuchowych, które stanowią główną część konsumpcji.

Oba projekty dążą do podwójnego celu. Z jednej strony bezpośrednie potrzeby sił zbrojnych powinny być pokryte zamówieniem dużych ilości granatów. Z drugiej strony, i jest to strategicznie równie ważne, pakiet popytu powinien wysłać silny i długoterminowy sygnał do europejskiego przemysłu obronnego. Firmy takie jak Rheinmetal, BAE Systems lub Grupa Czechosłowacji (CSG) otrzymują niezbędne bezpieczeństwo planowania w celu inwestowania w rozszerzenie istniejących i budujących nowe obiekty produkcyjne, a tym samym na stałe zwiększyć zdolności produkcyjne.

Maszyna do renderowania 3D AI i XR: pięciokrotna wiedza Xpert.Digital w kompleksowym pakiecie usług, R&D XR, PR i SEM - Zdjęcie: Xpert.Digital

Xpert.Digital posiada dogłębną wiedzę na temat różnych branż. Dzięki temu możemy opracowywać strategie „szyte na miarę”, które są dokładnie dopasowane do wymagań i wyzwań konkretnego segmentu rynku. Dzięki ciągłej analizie trendów rynkowych i śledzeniu rozwoju branży możemy działać dalekowzrocznie i oferować innowacyjne rozwiązania. Dzięki połączeniu doświadczenia i wiedzy generujemy wartość dodaną i dajemy naszym klientom zdecydowaną przewagę konkurencyjną.

Więcej na ten temat tutaj:

• Wykorzystaj 5-krotną wiedzę Xpert.Digital w jednym pakiecie – już od 500 €/miesiąc

Ocena, krytyka i przyszłe perspektywy

W jaki sposób Edirpa jest oceniana przez ekspertów, polityków i think tanków? Jakie są główne krytyki?

Ocena Edirpa jest ambiwalentką w kręgach specjalistycznych. Z jednej strony instrument jego projektowania i sukcesu koncepcyjnego jest chwalony, z drugiej strony, jego faktyczny efekt jest oceniany jako marginalny ze względu na ograniczony zakres.

Pozytywne aspekty

Niezwykły efekt dźwigni programu jest niekwestionowany. Przy wdrożeniu 300 milionów euro z budżetu UE można zainicjować wspólne zamówienia o wartości ponad 11 miliardów euro. Ponadto Edirpa z powodzeniem przeprowadziła 20 państw członkowskich do współpracy, z których niektóre biorą udział w takim projekcie po raz pierwszy. W związku z tym Edirpa spełniła swój cel jako narzędzie motywacyjne i koordynacyjne oraz jako „dowód koncepcji”.

Główna krytyka

Jednak nadrzędnym konsensusem wśród ekspertów jest to, że EDIRPA nie jest „zmianą gry” dla europejskich zdolności obronnych. Krytyka koncentruje się na kilku kluczowych punktach:

• Niedopasowanie rzędu wielkości: główną krytyką jest niewystarczający budżet. Zachęty 300 milionów euro jest uważane za „rzadkie” lub „symboliczne”, jeśli jesteś porównywany z rocznymi wydatkami na obronę narodową w wysokości ponad 300 miliardów euro i szacowanymi zaległościami inwestycyjnymi o ponad biliona. Taka niewielka kwota nie jest wystarczająca, aby zasadniczo zmienić zachowanie zamówień dużych państw członkowskich lub rozwiązać masywne problemy strukturalne.
• Brak woli politycznej państw członkowskich: krytycy tacy jak zielony poseł Hannah Neumann, widzą problem mniej w projektowaniu instrumentów UE niż w „braku zaangażowania” państw członkowskich w prawdziwą współpracę. Polityka obrony często pozostaje domeną „narcyzmu narcyzmu”, w którym państwa członkowskie nadal rywalizują na rynku uzbrojenia, zamiast zdobywać razem.
• Ciągła fragmentacja strukturalna: wiodące think tanki, takie jak Centrum Reformy Europejskiej (CER) i Bruegel, wskazują, że inicjatywy takie jak EDIRPA nie rozwiązują podstawowych problemów. Europejski rynek obrony pozostaje rozdrobniony, szalejący jest krajowy protekcjonizm i nadal nie ma prawdziwego wewnętrznego rynku towarów obronnych. Edirpa ustawia zachęty, ale nie zmienia podstawowych struktur.

Podsumowując, można powiedzieć, że EDIRPA jako instrument jest zasadniczo dobrze zaprojektowany, ale jego efekt jest poważnie ograniczony krótkoterminowym, a przede wszystkim niewielkim budżetem w odniesieniu do zakresu problemu. Jest to udany projekt pilotażowy, ale nie rozwiązanie strukturalne.

Główna wartość EDIRPA może nie polegać na bezpośrednim wkładie materialnym w europejską zdolność obrony, ale raczej w swojej politycznej i symbolicznej roli jako udanego „dowodu koncepcji”. Materiały wpływ 300 milionów euro na zachęty na rynek ponad 300 miliardów euro rocznie, jak słusznie podkreślają krytycy, jest marginalny. Jednak EDIRPA z powodzeniem wykazała, że UE jest w stanie działać w tym obszarze, że państwa członkowskie są skłonne użyć takiego instrumentu (który dowodzi udziału 20 krajów) i że mechanizm dźwigni działa (z mnożnikiem ponad 36). Ten sukces powoduje pęd polityczny. Zapewnia Komisji Europejskiej konkretne, pozytywne studium przypadku w celu uzasadnienia znacznie większego i stałego programu następcy. EDIRPA można zatem postrzegać jako strategiczną trampolinę. Jego najważniejszym osiągnięciem jest polityczna demi koncepcja wspólnych zamówień finansowanych przez UE i potwierdzenie tego, co ułatwia politycznie argumentowanie za znacznie większym i strukturalnie utworzonym programem europejskiego przemysłu obronnego (EDIP).

W jaki sposób EDIRPA integruje się z krajobrazem innych inicjatyw obrony UE, takich jak Europejski Fundusz Obrony (EVF/EDF) i jak najszybciej?

Aby w pełni zrozumieć rolę EDIRPA, należy ją rozważyć w kontekście innych instrumentów centralnej polityki obrony UE: Europejskiego Funduszu Obrony (EDF) i prawa wspierającego produkcję amunicji (ASAP). Te trzy instrumenty są uzupełniające się i obejmują różne fazy łańcucha wartości przemysłowej obronnej.

Porównanie instrumentów obronnych UE: EDF, ASAP i EDIRPA

Porównanie instrumentów obronnych UE: EDF, ASAP i EDIRPA-IMAGE: xpert.digital

Europejski Fundusz Obrony (EDF), ustawa o wspieraniu produkcji amunicji (ASAP) i EDIRPA to trzy znaczące inicjatywy w obszarze europejskiego przemysłu obronnego, z których każda dążyła do innych, ale uzupełniających się celów. EDF koncentruje się przede wszystkim na promowaniu współpracy badań i rozwoju w celu przyszłych umiejętności i pozycji w obszarze upstream. Przy budżecie około 8 miliardów euro na okres 2021-2027, jest on częścią wieloletnich ram finansowych i można go porównać analogicznie do projektowania planu.

Z drugiej strony, prawo jak najszybciej ma na celu rozpoczęcie przemysłowej produkcji amunicji i rakiet. Wyposażony w 500 milionów euro, koncentruje się na obszarze średniego łańcucha wartości i może być rozumieli metaforycznie jako budowę fabryki. Jest ograniczony jako krótkoterminowy miara awaryjna do połowy 2025 r.

Edirpa z kolei koncentruje się na działaniach i tworzy zachęty do wspólnego zamówienia pilnie potrzebnych towarów. Przy budżecie 300 milionów euro i terminowi do grudnia 2025 r. Jest to jak zamówienie masowe. Mechanizm przewiduje zwrot kosztów administracyjnych w konsorcjach państw członkowskich.

Razem te trzy inicjatywy stanowią kompleksową strategię wzmocnienia europejskich umiejętności obronnych, od badań po produkcję po ukierunkowane zamówienia.

Źródło: Kompilacja oparta na dokumentach Komisji Europejskiej i analiz.

Europejski Fundusz Obrony (EDF)

EDF jest długoterminowym instrumentem strategicznym UE w celu promowania innowacji. Został uruchomiony w 2021 r. Przed eskalacją wojny na Ukrain i ma na celu rozwój kolejnej generacji technologii obronnych poprzez finansowanie wspólnych projektów badawczych i rozwojowych. Jest zakotwiczony w wielo -letnich ramach finansowych UE (MFR) i ma okres siedmiu lat.

Prawo wspierające produkcję amunicji (jak najszybciej)

Jako Edirpa, ASAP jest bezpośrednią reakcją na wojnę. Jest to krótkoterminowy instrument awaryjny, który rozwiązuje konkretny problem na stronie oferty: brak zdolności produkcyjnych dla amunicji i rakiet. Jak najświeciej przyznaje producentom bezpośrednie wsparcie finansowe w celu poszerzenia linii produkcyjnych i wyeliminowania wąskich gardeł w krytycznych elementach, takich jak materiały wybuchowe i proszek paliwa.

Edirpa

Edirpa uzupełnia się jak najszybciej, dotyczącą problemu po stronie popytu. Chociaż jak najszybciej zwiększają produkcję, EDIRPA zapewnia, że państwa członkowskie pakują swoje zamówienia. To nie tylko powoduje wydajność, ale także zapewnia przemysłowi bezpieczeństwo planowania niezbędne do inwestycji poprzez duże, przewidywalne zamówienia.

Trio EDF, ASAP i EDIRPA stanowi ewolucyjny proces uczenia się dla UE. Pokazuje przejście od przedwwartych skupienia na długoterminowe badania i rozwój (EDF) do logiki wojennej, która odnosi się do całego łańcucha wartości obrony: Rozwój (EDF) (ASAP) i Produre (EDIRPA). EDF został wydany w 2021 r. Z długoterminowym celem polegającym na opracowaniu nowej generacji technologii obrony. Jednak wojna stworzyła natychmiastową potrzebę istniejącej technologii w ogromnych ilościach, dla których EDF nie został zaprojektowany. Następnie UE szybko opracował dwa nowe, ukierunkowane instrumenty awaryjne: jak najszybciej rozwiązać przemysłowe wąskie gardło na stronie oferty i EDIRPA w celu rozwiązania problemu rozdrobnionego popytu. Ta sekwencja pokazuje, w jaki sposób UE dostosowuje swoje instrumenty polityczne w czasie rzeczywistym. Przeszedł od podejścia zorientowanego na F&E do kontrolowanego przez kryzys, holistycznego podejścia obejmującego cały cykl przemysłowy. Rozwój ten położył podwaliny pod jednym zintegrowanym programem, takim jak EDIP.

Jaki jest program europejskiego przemysłu obronnego (EDIP) i jak powinien kontynuować i rozszerzyć logikę Edirpy po 2025 r.?

Program europejskiego przemysłu obronnego (EDIP) to proponowane długoterminowe rozwiązanie następcy na krótkoterminowe instrumenty awaryjne EDIRPA i ASAP. Został zaprezentowany w marcu 2024 r. Przez Komisję Europejską w ramach bardziej kompleksowej strategii europejskiego przemysłu obronnego (EDIS) i ma na celu zmniejszenie luki, która powstaje, gdy środki awaryjne wygasły w 2025 r.

Strukturalne podejście na przyszłość

W przeciwieństwie do reaktywnych instrumentów awaryjnych, EDIP ma na celu stałe zakotwiczenie wsparcia dla europejskiego przemysłu obronnego w ramach UE. Logika strony ofert (jak w przypadku ASAP) i zachęty popytu (jak w przypadku EDIRPA) powinny połączyć i rozszerzyć i rozszerzać pod jednym, bardziej spójnym dachem. Celem jest przejście od reakcji kryzysowej na strukturalną politykę spoglądającą do przodu.

Budżet i ramy czasowe

Pierwotna propozycja EDIP przewiduje budżet w wysokości 1,5 miliarda euro z budżetu UE na okres 2025–2027. Jest to uważane za finansowanie mostowe do początku następnych wielu ram finansowych (MFR) w 2028 r., W której oczekuje się znacznie wyższy budżet na obronę.

Podstawowe miejsca docelowe EDIP

EDIP opiera się na doświadczeniu ze swoimi poprzednikami i rozszerza swoje cele:

• Wzmocnienie konkurencyjności i reakcji EDTIB.
• Zapewnienie dostępności i dostawy towarów obronnych poprzez budowanie zdolności produkcyjnych.
• Kontynuacja promocji współpracy i wspólnego zamówienia między państwami członkowskimi.
• Nowym, ważnym elementem jest ukierunkowana promocja współpracy z Ukrainą w celu wsparcia rekonstrukcji i modernizacji własnego przemysłu obronnego.

EDIP jest próbą UE zinstytucjonalizowania swojej nowo znalezionej roli w branży obronnej. Ma na celu przekształcenie środków awaryjnych ad hoc z 2023 r. W stałą cechę architektury instytucjonalnej i budżetowej Unii. Podczas gdy EDIRPA i ASAP zostały stworzone jako tymczasowe reakcje na nieprzewidziany kryzys, propozycja EDIP sygnalizuje komisję, że środowisko bezpieczeństwa zmieniło się na stałe i że problemy związane z zdolnością przemysłową i fragmentację zamówień wymagają trwałego, strukturalnego rozwiązania, nie tylko tymczasowych poprawek. Proponując własny program z własną linią budżetową, próbuje przenieść branżę obronną UE na „biznes UE Kernet” z dziedziny „zarządzania kryzysowego”. To przejście od EDIRPA/ASAP na EDIP ma zatem ogromne znaczenie: oznacza zamierzone przejście z reaktywnej na proaktywną i strategiczną długoterminową rolę UE w projektowaniu europejskiego krajobrazu obrony.

Markus Becker

Chętnie będę Twoim osobistym doradcą.

Szef rozwoju biznesu

Przewodniczący SME Connect Defense Group

LinkedIn

Konrada Wolfensteina

Chętnie będę Twoim osobistym doradcą.

skontaktować się ze mną pod Wolfenstein ∂ xpert.digital

zadzwonić pod +49 89 674 804 (Monachium)

LinkedIn