Odpowiedź Europy na chaos w łańcuchu dostaw: w jaki sposób magazyny buforowe i magazynowanie jako usługa zwiększają odporność logistyki

Od modelu niszowego do rynku o wartości 25 miliardów: niepowstrzymany wzrost magazynu jako usługi

Podczas gdy przez dekady statyczne, długoterminowe kontrakty i scentralizowane, duże magazyny były uważane za złoty standard wydajności, nowa rzeczywistość napięć geopolitycznych, niestabilnych rynków i gwałtownego wzrostu wolumenu handlu elektronicznego zmusza firmy do radykalnego przemyślenia swoich strategii. W tym kontekście „Magazyn jako usługa” (WaaS) staje się nie tylko trendem technologicznym, ale także strategicznym imperatywem dla odpornej gospodarki.

Koncepcja wykorzystania powierzchni magazynowej jako elastycznego zasobu użytkowego, podobnego do energii elektrycznej czy wody, zrywa z utartymi schematami przeszłości. Oferuje ona odpowiedź na najpilniejsze pytanie współczesnych menedżerów łańcuchów dostaw: jak radzić sobie z nieprzewidywalnymi skokami popytu i niepewnością taryfową bez zamrażania kapitału w niewykorzystanych betonowych dżunglach? Liczby podkreślają pilną potrzebę tej zmiany: z prognozowanym wolumenem rynku przekraczającym 25 miliardów dolarów do 2035 roku i tempem wzrostu znacznie przewyższającym konwencjonalne nieruchomości logistyczne, WaaS ewoluuje z niszowego rozwiązania w strukturalny fundament nowoczesnych łańcuchów dostaw.

Ale WaaS to znacznie więcej niż tylko krótkoterminowy wynajem magazynów. To zaawansowana technologicznie organizacja zapasów, możliwa dzięki sztucznej inteligencji, danym w czasie rzeczywistym i robotyce. Szczególnie w Europie, gdzie strategie nearshoringu i surowe regulacje ESG zmieniają krajobraz logistyczny, możliwość dynamicznego dostosowywania pojemności magazynów staje się kluczową przewagą konkurencyjną.

W poniższym artykule szczegółowo przeanalizowano, w jaki sposób magazynowanie jako usługa zmienia relację między kosztami, ryzykiem i elastycznością, jakie przeszkody technologiczne należy pokonać i dlaczego firmy, które obecnie nie stawiają na elastyczność, ryzykują, że zostaną przytłoczone przez kolejną falę zmienności.

Kiedy zapasy stają się strategią – czy ograniczeniem: dlaczego WaaS fundamentalnie zmienia krajobraz logistyczny

Magazyn jako usługa (WaS) to znacznie więcej niż tylko kolejna opcja usługowa w już ugruntowanym portfolio branży logistycznej. To fundamentalna rekalibracja relacji między pojemnością magazynową, alokacją kapitału i sprawnością operacyjną – transformacja zarówno sprowokowana, jak i umożliwiona przez zbieżne siły niepewności geopolitycznej, fragmentacji taryf i trwających zmian strukturalnych w handlu elektronicznym. Koncepcja przestrzeni logistycznej jako konsumpcyjnego zasobu usługowego opartego na modelu użyteczności to nie tylko innowacja technologiczna, ale odzwierciedla głęboką reorientację sposobu, w jaki firmy muszą radzić sobie z niedoborem, zmiennością i nieprzewidywalnością.

Rozwój rynku wskazuje na przyspieszoną dynamikę wzrostu, wykraczającą poza samą akumulację. Globalny rynek magazynów jako usługi (WaaS) był wyceniany na około 9,56 mld USD w 2024 r. i prognozuje się, że do 2025 r. wzrośnie do 10,46 mld USD, a prognozy wskazują na wolumen rynku na poziomie 25,8 mld USD do 2035 r. Oznacza to średnioroczny wzrost na poziomie 9,4% w dziesięcioletnim okresie prognozowania – znacznie wyższy niż ogólny wzrost rynku nieruchomości logistycznych, co sygnalizuje, że sektor ten staje się rzeczywistością strukturalną, a nie cykliczną anomalią.

Ten wykładniczy wzrost nie jest spowodowany wyłącznie wzrostem popytu, ale zmianą paradygmatu w logice zamówień publicznych, uwarunkowaną kilkoma zbieżnymi czynnikami: ciągłą ekspansją handlu elektronicznego, reorganizacją łańcuchów dostaw pod presją napięć geopolitycznych i fragmentacji taryf, ciągłą zmiennością popytu w praktycznie wszystkich sektorach oraz rosnącą świadomością, że scentralizowane, statyczne struktury magazynowe są strukturalnie kruche w świecie z wieloma wektorami kryzysowymi.

Koncepcja podstawowa: co tak naprawdę oznacza magazynowanie jako usługa

Koncepcja magazynu jako usługi (Warehouse as a Service) zasadniczo różni się od tradycyjnych zewnętrznych dostawców usług logistycznych i konwencjonalnych, wewnętrznych rozwiązań magazynowych. Model ten opiera się na czterech kluczowych elementach: elastycznym wykorzystaniu przestrzeni w oparciu o rzeczywiste zapotrzebowanie, a nie o sztywne umowy, rozliczeniach opartych na zużyciu i wykorzystanych mocach przerobowych, uwzględnieniu usług technologicznych i operacyjnych w pakiecie oraz drastycznie skróconych okresach zobowiązań – zazwyczaj miesięcznych lub kwartalnych, zamiast tradycyjnych trzech do dziesięciu lat.

W praktyce, magazyn jako usługa (WaaS) jest rozliczany na podstawie jednostek, takich jak miejsca paletowe, kartony czy metry sześcienne, a nie na podstawie ryczałtowych stawek za wynajem powierzchni. Pakiety usług są kompleksowe, od zarządzania zapasami, przez realizację zamówień przychodzących i wychodzących, po ubezpieczenie. Model ten ucieleśnia radykalne rozdzielenie wykorzystania mocy produkcyjnych od ich zaangażowania – cechę, która generuje natychmiastową wartość strategiczną w warunkach skrajnej zmienności rynku.

Wdrażanie takich systemów odbywa się z wykorzystaniem specjalistycznych platform, czego przykładem jest system Flexxtra firmy Prologis UK. System ten został wdrożony w obiekcie Prologis Park Wellingborough West DC4, nowo wyposażonym obiekcie o pojemności 70 000 miejsc paletowych. Architektura operacyjna opiera się na wielowarstwowej współpracy: Prologis jako właściciel infrastruktury, Kinaxia Logistics jako podmiot zarządzający operacjami na miejscu oraz Visku jako koordynator łańcucha dostaw, wykorzystując platformę Pallet Hotel do zarządzania logistyką przychodzącą, ubezpieczeniami i realizacją przesyłek. System jest zaprojektowany tak, aby obsługiwać od 10 do 30 klientów jednocześnie, co pokazuje zmienną, multipleksową naturę tego modelu.

U podstaw technologii leży nie lada wyzwanie. Zarządzanie tak rozdrobnionymi strukturami magazynowymi wymaga wysokiego stopnia integracji cyfrowej: śledzenia zapasów w czasie rzeczywistym, segmentacji klientów na podstawie częstotliwości pobierania i profili popytu, automatycznego fakturowania na podstawie rzeczywistego wykorzystania, a także kwestii bezpieczeństwa i odpowiedzialności, które w tradycyjnych systemach magazynowych nie występują lub występują jedynie w podstawowym zakresie. Wymagania dotyczące digitalizacji są znaczące i stwarzają istotne bariery dla uczestników rynku, którzy nie posiadają wiedzy technicznej lub dysponują ograniczonym kapitałem – czynnik ten prowadzi do konsolidacji wokół wyspecjalizowanych dostawców.

Podstawowa zasada WaaS

Magazyn jako usługa (WaaS) to model na żądanie, w którym firmy elastycznie rezerwują powierzchnię magazynową, personel, technologię i usługi realizacji zamówień „jako usługę”, zamiast budować własne magazyny lub wynajmować je na długi okres. Przenosi on zasadę chmury („płać za zużycie”) na fizyczne usługi magazynowe i logistyczne.

Dostawcy usług magazynowych (WaaS) łączą przestrzeń magazynową, personel i systemy IT (WMS, interfejsy do sklepów/targów, integracja przewoźników) i udostępniają je wielu klientom w zależności od ich wykorzystania. Zazwyczaj model ten obejmuje magazynowanie, kompletację zamówień, pakowanie, wysyłkę, przetwarzanie zwrotów oraz usługi o wartości dodanej, takie jak kompletowanie zamówień czy prosta realizacja zamówień.

Rozliczenia zazwyczaj opierają się na wykorzystanej objętości (np. przestrzeni paletowej, metrach sześciennych) i transakcjach (kompletacja, pakowanie, wysyłka), co oznacza, że ​​koszty magazynowania są bezpośrednio powiązane z rzeczywistym wykorzystaniem. Wielu dostawców korzysta z sieci rozproszonych magazynów, co pozwala na przechowywanie zapasów blisko klientów i skrócenie czasu dostaw.

Kluczowe korzyści dla firm:

• Niższe CAPEX: Nie ma potrzeby inwestowania w nieruchomości ani tworzenia kompletnego magazynu; koszty składowania stają się zmiennymi kosztami OPEX.
• Wysoka skalowalność: Szybkie zwiększanie i zmniejszanie skali w okresach sezonowego wzrostu obrotów, szczytów promocyjnych, wprowadzania produktów na rynek lub w przypadku tymczasowego przepełnienia.
• Szybsze wejście na rynek: Firmy typu start-up i nowe rynki mogą być obsługiwane szybciej, ponieważ infrastruktura, procesy i IT dostawcy usług są dostępne natychmiast.

Inne często wymieniane korzyści to skrócony czas dostaw dzięki rozproszonym magazynom, wyższa jakość procesów dzięki wyspecjalizowanym ekspertom logistycznym oraz przejrzystość w czasie rzeczywistym dzięki chmurowemu systemowi WMS i panelom sterowania. Pozwala to firmom skupić się bardziej na produktach, sprzedaży i marketingu, podczas gdy dostawca usług zajmuje się operacyjną logistyką magazynową.

Dynamika rynku i regionalne wymiary wzrostu

Geograficzne rozmieszczenie rynku WaaS ukazuje wysoce heterogeniczny krajobraz, odzwierciedlający zarówno dojrzałość, jak i możliwości. Dominuje Ameryka Północna, z wyceną rynkową wynoszącą około 4 miliardów dolarów w 2024 roku, która według prognoz wzrośnie do 10 miliardów dolarów do 2035 roku. Ta dominacja odzwierciedla pionierską rolę amerykańskich firm fintech i e-commerce, które borykają się z bardzo rozdrobnionymi zasobami, a także z otoczeniem kulturowym i regulacyjnym sprzyjającym elastyczności.

Europa, a zwłaszcza regiony niemieckojęzyczne i skandynawskie, przechodzi jakościowo odmienny proces transformacji. Europejski rynek nieruchomości logistycznych odnotował skumulowany wolumen inwestycji w wysokości około 17,4 mld euro w pierwszej połowie 2025 roku, co stanowi wzrost o cztery procent w porównaniu z rokiem poprzednim. Inwestycje regionalne w coraz większym stopniu koncentrują się na nearshoringu i wdrażaniu strategii regionalizacji: Niemcy, Holandia, Polska, Czechy i kraje bałtyckie odnotowują wzmożony popyt na nowoczesne, zdecentralizowane powierzchnie magazynowe.

Siły napędowe stojące za tą europejską reorganizacją są wielopłaszczyznowe. Po pierwsze, ujawniają się zmiany geopolityczne: potencjalna restrukturyzacja transatlantyckich stosunków handlowych, rosnące napięcia dotyczące zależności łańcuchów dostaw od konkretnych regionów geograficznych oraz scenariusze obejmujące asymetryczne wstrząsy (klimat, bezpieczeństwo, geopolityka) wymuszają ponowną ocenę zasięgu łańcucha dostaw. Firmy masowo wdrażają również nearshoring: odsetek firm podejmujących inwestycje w nearshoring wzrósł z 42 do 56% między 2024 a 2025 rokiem – co jest dramatycznym sygnałem zmian strukturalnych.

Takie trendy relokacyjne wymagają ogromnej elastyczności w zakresie wyposażenia magazynowego. Firma rozważająca możliwość dystrybucji części swojego łańcucha dostaw do wielu lokalizacji w Europie nie może tego osiągnąć za pomocą tradycyjnych 5-letnich umów najmu, które wiążą się z wysokimi kosztami inwestycyjnymi. Elastyczne rozwiązania magazynowe są niezbędne z operacyjnego punktu widzenia.

Siły napędowe ekspansji: geopolityka, cła i zmienność gospodarcza jako katalizatory

Rozwój rynku magazynów jako usługi (Warehouse as a Service) nie jest przypadkiem związany z momentem, w którym globalna niepewność osiągnęła wieloletni szczyt. Badanie McKinsey Supply Chain Risk Survey z 2025 roku ujawnia paradoks: chociaż firmy oceniają swoje łańcuchy dostaw jako bardziej odporne niż kiedykolwiek, a 80% respondentów oceniło je jako „bardzo odporne”, 65% uważa, że ​​nadal są narażone na przyszłe ryzyka. To nie jest statystyczny szum – odzwierciedla to głęboką niepewność co do charakteru przyszłych wstrząsów.

Bezpośrednim czynnikiem wywołującym zmienność jest fragmentacja taryf. Fragmentacja taryf, obejmująca potencjalne środki handlowe USA, nowe regulacje UE i środki zaradcze, wymusza zmiany w zapasach w dwóch przeciwstawnych kierunkach. Z jednej strony firmy prewencyjnie przenoszą zapasy – bezpośrednio lub pośrednio – do strategicznie zlokalizowanych magazynów w oczekiwaniu na zbliżające się podwyżki taryf. Czterdzieści pięć procent firm, które przewidują lokalizację taryf, zwiększa swoje zapasy jako środek zaradczy. Z drugiej strony, ta niepewność napędza wahania: według indeksu GEP Global Supply Chain Volatility Index, aktywność w zakresie zapasów spadła do najniższego poziomu od dziewięciu lat w marcu 2025 r., a jej poziom odnotowano około lipca 2016 r. (najniższy poziom od tego czasu). Odzwierciedla to ogromną niepewność wśród menedżerów ds. zakupów, którzy buforują nagromadzenie zapasów przed załamaniem się popytu w przyszłości.

Tę zmienność można racjonalnie kontrolować jedynie poprzez elastyczne zarządzanie pojemnością magazynową. Jeśli popyt i otoczenie regulacyjne mogą zmieniać się co miesiąc, kapitałochłonna, wieloletnia kompartymentalizacja zapasów nie jest optymalną strategią – jest źródłem zobowiązań.

Do tego dochodzi utrzymujące się zjawisko wzrostu wolumenu w e-handlu. Sektor e-commerce doświadcza ekspansji strukturalnej, a nie tylko cyklicznego wzrostu. Wolumen sprzedaży towarów w e-handlu, który w 2023 roku osiągnął wartość około 6,54 biliona dolarów, wzrósł o ponad 250% w porównaniu z 2015 rokiem. Wzrost ten nie jest równomierny: koncentruje się w określonych fazach (szczyty świąteczne z popytem przekraczającym 100% popytu), regionach geograficznych (niektóre kraje i regiony), a także w nowych kategoriach produktów i typach sprzedawców detalicznych. Spełnienie dzisiejszych wymagań B2C wymaga, aby zapasy były zlokalizowane blisko konsumenta – w gęsto zaludnionych obszarach, w pobliżu portów morskich i w obszarach metropolitalnych. Rodzi to ogromne pytania dotyczące pojemności: jak osiągnąć bliskość geograficzną bez ogromnych inwestycji kapitałowych? Elastyczne rozwiązania magazynowe odpowiadają na to pytanie.

Mechanizmy odporności i ochrona przed kryzysami poprzez decentralizację

Strategiczna wartość WaaS nie leży przede wszystkim w oszczędnościach kosztów – choć te są istotne – ale w tworzeniu struktur odporności poprzez zdecentralizowane zasoby. To kluczowa wiedza, coraz częściej dostrzegana przez ekspertów ds. logistyki, liderów łańcucha dostaw, a nawet analityków ryzyka geopolitycznego.

Zdecentralizowane architektury zapasów eliminują podstawową lukę w zabezpieczeniach systemów scentralizowanych: efekt katalizatora. Pojedyncze zdarzenie – sabotaż, klęska żywiołowa, zakłócenie działalności operacyjnej, blokada logistyczna – może, jeśli dotknie scentralizowanego megaobiektu, sparaliżować firmę, a nawet całą sieć dostaw. Rozproszone zapasy fragmentują tę lukę. W przypadku awarii jednego magazynu operacje mogą zostać przekierowane do innych lokalizacji – istnieje redundancja bez redundantnych, specyficznych struktur.

To nie jest teoria. Po pandemii COVID-19 firma Cisco dokonała rekalibracji profilu ryzyka w swoim łańcuchu dostaw, dywersyfikując geograficznie źródła zaopatrzenia i zapasy. Firma wdrożyła zmianę, która zmniejszyła zmienność czasu realizacji zamówień o 25% – to bezpośredni sygnał, że decentralizacja, prawidłowo zorganizowana z perspektywy technologicznej i organizacyjnej, przynosi realne korzyści operacyjne.

Zdecentralizowane struktury umożliwiają również asymetryczną reakcję. Dzięki zapasom zlokalizowanym w wielu regionach, firmy mogą szybciej reagować na regionalne trendy popytu, lokalne zakłócenia w dostawach oraz wahania cen i taryf. Nagły wzrost popytu w Niemczech można natychmiast zaspokoić dzięki zapasom z niemieckich magazynów, bez konieczności uruchamiania łańcuchów dostaw z Dalekiego Wschodu – to kluczowa zaleta w przypadku produktów o krytycznym znaczeniu czasowym lub scenariuszy o dużym wolumenie.

Jednocześnie decentralizacja bez elastyczności strukturalnej podnosi koszty. Firma, która zobowiązała się do długoterminowych umów magazynowych w wielu lokalizacjach, aby osiągnąć decentralizację, nie rozwiązała problemu zmienności – jedynie go powieliła i spotęgowała. WaaS (WaaS) przekształca równanie decentralizacji: można działać w sposób zdecentralizowany bez ograniczeń wynikających ze sztywnej alokacji kapitału.

Skorzystaj z bogatej, pięciokrotnej wiedzy specjalistycznej Xpert.Digital w ramach kompleksowego pakietu usług | Badania i rozwój, XR, PR i optymalizacja widoczności cyfrowej — Zdjęcie: Xpert.Digital

Xpert.Digital posiada dogłębną wiedzę na temat różnych branż. Dzięki temu możemy opracowywać strategie „szyte na miarę”, które są dokładnie dopasowane do wymagań i wyzwań konkretnego segmentu rynku. Dzięki ciągłej analizie trendów rynkowych i śledzeniu rozwoju branży możemy działać dalekowzrocznie i oferować innowacyjne rozwiązania. Dzięki połączeniu doświadczenia i wiedzy generujemy wartość dodaną i dajemy naszym klientom zdecydowaną przewagę konkurencyjną.

Więcej na ten temat tutaj:

• Wykorzystaj 5-krotną wiedzę Xpert.Digital w jednym pakiecie – już od 500 €/miesiąc

Integracja technologiczna i kluczowa rola widoczności

Operacjonalizacja WaaS opiera się na infrastrukturze technologicznej, która nie jest wymagana ani priorytetyzowana w tradycyjnych modelach magazynowych. Tradycyjne operacje magazynowe funkcjonują w oparciu o systemy zarządzania magazynem (WMS), zoptymalizowane pod kątem stabilnego poziomu zapasów i stosunkowo jednorodnej populacji klientów. WaaS wymaga koordynacji wielodostępnej: wielu klientów, rozproszonych zapasów, gęstych przepływów transakcji i zróżnicowanych cykli pobierania.

Architektura technologiczna niezbędna do zarządzania tą złożonością opiera się na kilku elementach:

Po pierwsze, zaawansowane zarządzanie magazynem z funkcjami predykcyjnymi sztucznej inteligencji. System musi nie tylko śledzić aktualne zapasy, ale także przewidywać przepływy popytu dla poszczególnych klientów, aby proaktywnie zmieniać ich rozmieszczenie. Wykorzystanie algorytmów uczenia maszynowego do prognozowania popytu nie jest luksusem, lecz koniecznością, ponieważ w przeciwnym razie ręczne interfejsy staną się wąskim gardłem.

Po drugie, śledzenie w czasie rzeczywistym i integracja z Internetem Rzeczy (IoT). W przypadku zdecentralizowanych zapasów i operacji wielodostępnych, dokładność inwentaryzacji ma kluczowe znaczenie. Czujniki IoT monitorujące temperaturę, lokalizację, ruch i integralność są niezbędne. Platformy takie jak Pallet Hotel firmy Visku integrują te możliwości.

Po trzecie, cyfrowe bliźniaki i symulacje scenariuszy. Firmy z sieciami zdecentralizowanymi muszą rozumieć swoją sieć wirtualnie, aby testować fragmenty operacyjne lub scenariusze. Wykorzystanie cyfrowych bliźniaków – wirtualnych replik fizycznych sieci łańcucha dostaw – staje się coraz bardziej powszechne. UPS wykorzystuje tę technologię do optymalizacji tras i wykorzystania pojazdów, co przekłada się na 26% krótszy średni czas dostawy i znaczne zmniejszenie zużycia paliwa.

Po czwarte, automatyzacja i robotyka. W scenariuszach o dużej objętości i rozdrobnionym stanie magazynowym, ręczne operacje kompletacji i pakowania stają się wąskim gardłem. Autonomiczne roboty mobilne (AMR) mogą realizować procesy typu „towar do człowieka” i zwiększać wydajność kompletacji od 2 do 5 razy. W zaawansowanych konfiguracjach, takich jak systemy inVia Robotics, wzrost wydajności może sięgać nawet 10 razy.

Ta technologiczna substancja nie jest opcjonalna – jest ona niezbędna dla rentowności WaaS. Oznacza to również, że bariery wejścia są znaczące. Mniejsi lub niedojrzali technologicznie dostawcy nie mogą skutecznie konkurować. Prowadzi to do konsolidacji wokół wiodących technologicznie platform – trendu widocznego w całej branży.

Analizy porównawczo-kosztowe: WaaS kontra modele klasyczne

Porównania kosztów między magazynowaniem jako usługą a tradycyjnymi modelami wewnętrznymi lub 3PL są zróżnicowane i zależą od kontekstu, ale wykazują systematyczne wzorce.

W klasycznym modelu 3PL, typowe struktury opłat przedstawiają się następująco: Koszty odbioru przychodzącego wynoszą około 5–15 USD za paletę (średnio około 10,52 USD), wliczając koszty składowania. Koszty magazynowania wynoszą około 15–40 USD za paletę miesięcznie (średnio około 20 USD za paletę), czyli około 0,46 USD za metr sześcienny. Opłaty za kompletację i pakowanie wahają się od 0,20 do 2,00 USD za zamówienie w przypadku prostych przypadków, ale średnio są wyższe, około 3,25 USD za zamówienie lub więcej w przypadku realizacji zamówień e-commerce. Koszty wysyłki podlegają marży od 0 do 12%, ale operatorzy 3PL zazwyczaj negocjują 10–30% rabatów na stawki przewoźników – co stanowi oszczędność w stosunku do indywidualnego popytu.

Łącznie oznacza to, że koszty realizacji zamówienia mogą stanowić około 25–35 procent wartości każdego zamówienia – jest to ogromny koszt, który ma wpływ na wiele operacji e-commerce.

W scenariuszu magazynowania całkowicie zarządzanego samodzielnie firmy płacą za nieruchomość (zazwyczaj dzierżawę na okres 3-5 lat), eksploatację, robociznę, sprzęt, ubezpieczenie i konserwację. Koszty kapitałowe są znaczne: kaucja gwarancyjna równa 3-6-miesięcznemu czynszowi, opłaty prawne oraz koszty adaptacji oświetlenia, ogrzewania i ochrony. To szybko przekłada się na znaczne koszty utopione przy minimalnej elastyczności.

Modele WaaS oferują inny profil. Miesięczne opłaty za paletę, wyrażone jako procent tradycyjnego magazynowania, są często podobne lub nieznacznie wyższe – ale bez kosztów początkowych, depozytów i kar umownych. Kompleksowy charakter WaaS redukuje ukryte koszty. Dla firm o dużej zmienności lub tymczasowych potrzebach magazynowych (takich jak szczyty sezonowe), WaaS może być znacznie tańszy, ponieważ nie płaci się za pustą przestrzeń poza szczytem.

Praktyczny scenariusz: Firma e-commerce o dużej sezonowości może podpisać tradycyjną, 5-letnią umowę najmu na 100 000 metrów sześciennych powierzchni magazynowej, z kosztami stałymi, niezależnymi od faktycznego wykorzystania. Poza sezonem 40% tej pojemności może pozostać niewykorzystane – co stanowi znaczne obciążenie finansowe. Dzięki WaaS firma płaci tylko za faktycznie wykorzystywaną pojemność, oszczędzając około 40% kosztów poza sezonem.

Ze względu na wymogi kapitałowe, modele WaaS są znacznie tańsze w okresach dużej zmienności. Firma, która potraja swoje zapasy w ciągu 12 miesięcy, z 10 000 do 50 000 palet, a następnie do 20 000 palet, stoi przed dylematem związanym z tradycyjnymi modelami: zbyt duża pojemność w okresach średnich lub zbyt mała w okresach szczytowych. WaaS łagodzi to napięcie.

Pozycjonowanie na rynku europejskim i możliwości strategiczne

Europejski krajobraz WaaS jest szczególnie dynamiczny z kilku powodów. Po pierwsze, odległości geograficzne są łatwe do opanowania – towary mogą być wysyłane w obrębie Europy w ciągu 2–10 dni drogą lądową lub kolejową, znacznie szybciej niż międzykontynentalny transport morski. Oznacza to, że nearshoring ma sens, ale jednocześnie stawia ogromne wymagania zdecentralizowanemu magazynowaniu. Nie da się składować wszystkich zapasów w Hamburgu, a następnie wysyłać ich na żądanie do Europy Południowej – łańcuch dostaw staje się zbyt długi. Wiele europejskich lokalizacji magazynowych staje się ekonomicznie niezbędnych.

Po drugie, z perspektywy regulacyjnej, europejskie firmy znajdują się pod rosnącą presją, aby zwiększyć odporność swoich łańcuchów dostaw. Niemieckie rozporządzenie w sprawie należytej staranności w łańcuchu dostaw (LKSG) oraz europejska dyrektywa w sprawie należytej staranności w zrównoważonym rozwoju przedsiębiorstw nakładają na firmy obowiązek monitorowania całego łańcucha dostaw pod kątem ryzyka – wymóg ten sprzyja zdecentralizowanym strukturom i przejrzystości. Firmy posiadające sieć zdecentralizowanych zasobów mają większą możliwość ograniczania ryzyka ex ante.

Po trzecie, wymogi ESG napędzają innowacje. Transport jest głównym źródłem emisji CO2 – zarówno w logistyce, jak i dystrybucji. Zdecentralizowane struktury magazynowe mogą skrócić średnie odległości transportu, a tym samym obniżyć emisję. Zielone magazyny wyposażone w panele słoneczne, oświetlenie LED i magazyny energii stają się standardem. Na przykład FM Logistic odnotowuje 22-procentową redukcję zużycia energii elektrycznej we Francji dzięki programowi Watt-Watchers i posiada 15 aktywnych instalacji solarnych, a 13 kolejnych jest w trakcie budowy.

Po czwarte, europejska rzeczywistość łańcucha dostaw jest rozdrobniona. Duży kapitał jest skoncentrowany w centrach dystrybucyjnych, takich jak Hamburg, Rotterdam, Frankfurt, Monachium, Warszawa i Praga, ale cały system wymaga głębokiej sieci. Średniej i mniejszej wielkości przedsiębiorstwa potrzebują lokalnych lub regionalnych magazynów bez obciążenia kapitałowego związanego z modelami własnościowymi.

W tej sytuacji WaaS jest nie tylko atrakcyjne, ale wręcz konieczne ze strategicznego punktu widzenia.

Granice zmienności: ewolucje korporacyjne i implikacje dla działań

Choć koncepcja WaaS jest elegancka, istnieją ograniczenia strukturalne i kompromisy, których nie można ignorować.

Po pierwsze, struktura kosztów może stać się patologiczna w warunkach skrajnej zmienności. Firma o bardzo zmiennym popycie, który waha się z dnia na dzień, generowałaby szybkie cykle rozliczeniowe, co wiązałoby się z odpowiednio wysokimi kosztami administracyjnymi. Dedykowane powierzchnie magazynowe, choć kapitałochłonne, amortyzują takie tarcia w czasie.

Po drugie, kontrola jest ograniczona. W modelu WaaS z dzierżawą multipleksu i operatorem zewnętrznym, firma ma ograniczoną kontrolę nad parametrami operacyjnymi, takimi jak dokładność inwentaryzacji, jakość obsługi czy bezpieczeństwo. Gwarancje jakości są określone w umowie, ale rzeczywistość może się różnić. Firma o wyjątkowo wysokich standardach jakości lub krytycznych wymaganiach dotyczących dostaw just-in-time może lepiej wykorzystać dedykowane, wewnętrznie kontrolowane operacje.

Po trzecie, efekty skali są odwrócone. Duża firma o wysokim, stabilnym wolumenie odnajduje korzyści skali we własnych lub długoterminowych operacjach 3PL. Mała lub niestabilna firma odnajduje je w WaaS. Oznacza to, że modele WaaS sprawdzają się głównie w małych i średnich przedsiębiorstwach, a nie w megakorporacjach.

Po czwarte, zależność technologiczna stanowi ryzyko. Jeśli platforma WaaS ulegnie awarii, cały model operacyjny zostanie zagrożony. Firmy, które w dużym stopniu polegają na WaaS, są niejawnie narażone na ryzyko platformy – ryzyko, które można kontrolować wewnętrznie w ramach autonomicznych systemów.

Te strefy graniczne nie oznaczają, że WaaS nie działa – oznaczają one, że jest to narzędzie przeznaczone do konkretnych kontekstów, a nie rozwiązanie uniwersalne.

Morfologia rynku i dynamika konkurencji

Konkurencja na rynku WaaS charakteryzuje się silnymi trendami konsolidacyjnymi. Duzi, międzynarodowi zarządcy nieruchomości logistycznych (Prologis, CBRE, Catella) wkraczają na ten rynek, ponieważ dysponują kapitałem, infrastrukturą i technologiami umożliwiającymi skalowanie modeli multi-tenant. Wyspecjalizowani dostawcy, tacy jak Visku czy Kinaxia, przejmują role operacyjne – koordynację, zarządzanie realizacją zamówień i relacje z klientami. Platformy technologiczne lub dostawcy platform rynkowych pozycjonują się jako pośrednicy.

Taka struktura jest preferowana ze względu na bariery. Stworzenie systemu WaaS wymaga znacznych nakładów inwestycyjnych (zakup nieruchomości lub długoterminowy leasing), sprzętu technologicznego, wiedzy operacyjnej i bazy klientów. To wyklucza drugorzędnych graczy na rynku i faworyzuje uznanych graczy, którzy mogą wyjść poza swoje dotychczasowe struktury logistyczne.

Jednocześnie występuje fragmentacja segmentowa. Niektórzy dostawcy koncentrują się na określonych kategoriach produktów (produkty łatwo psujące się, produkty o wysokiej wartości, produkty wielkogabarytowe), regionach geograficznych (Europa, Azja i Pacyfik) lub typach klientów (e-commerce, produkcja). Ta specjalizacja pozwala mniejszym lub bardziej wyspecjalizowanym graczom przetrwać, działając poza kluczowymi regionami.

Konkurencja jest zaostrzana przez presję cenową. Wraz ze wzrostem rynku marże maleją – to standardowa dynamika. Zróżnicowanie technologiczne i jakość usług stają się kluczowymi czynnikami konkurencyjności. Dostawcy, którzy zapewniają optymalizację AI, widoczność w czasie rzeczywistym lub zrównoważony rozwój, skuteczniej zdobywają udziały w rynku.

Perspektywy przyszłego rozwoju i scenariusze krytyczne

Średnioterminowy kierunek rozwoju rynku WaaS zależy w dużej mierze od kilku scenariuszy:

Scenariusz pierwszy: Stabilizacja geoekonomiczna. Jeśli fragmentacja taryf i napięcia geopolityczne ulegną złagodzeniu – na przykład poprzez reorganizację polityki handlowej USA lub deeskalację niektórych konfliktów – ponowna ocena łańcucha dostaw może ulec spowolnieniu. Pilna potrzeba decentralizacji może się zmniejszyć, a wzrost WaaS (WaaS) może się unormować. Jest to najbardziej optymistyczny scenariusz dla firm, które priorytetowo traktują długoterminową stabilność.

Scenariusz drugi: Ciągła zmienność z korektą strukturalną. Bardziej prawdopodobny scenariusz zakłada, że ​​firmy przewidują trwałą zmienność i odpowiednio przeprojektowują swoje łańcuchy dostaw. Przyspieszyłoby to rozwój WaaS, ponieważ zdecentralizowane, elastyczne modele staną się normą. Digitalizacja i technologia będą przenikać rynek, a konsolidacja wokół wiodących technologicznie platform będzie się nasilać.

Scenariusz trzeci: Kryzys i kryzysowa transformacja. Poważny wstrząs geopolityczny, katastrofa klimatyczna lub nowa pandemia mogą znacząco zwiększyć presję na decentralizację i doprowadzić do przyspieszenia wdrażania WaaS. Firmy, które już posiadają zdecentralizowane struktury, zyskają przewagę konkurencyjną.

We wszystkich scenariuszach prawdopodobny wydaje się strukturalny wzrost WaaS, choć w różnym tempie.

WaaS jako klucz do adaptacyjnej gospodarki

Magazyn jako usługa to znacznie więcej niż tylko innowacja w modelu biznesowym – to fundamentalna adaptacja logistyki do realiów zmiennego, rozdrobnionego i zaawansowanego technologicznie świata. Wzrost rynku z około 9,56 miliarda dolarów w 2024 roku do prognozowanych 25,8 miliarda dolarów w 2035 roku odzwierciedla rzeczywistą restrukturyzację branży, a nie cykliczne zmiany.

Ekspansję napędzają zbieżne siły: zmiany geopolityczne i niepewność związana z taryfami, strukturalna ekspansja handlu elektronicznego, świadomość, że decentralizacja i elastyczność są kluczem do odporności, a także dojrzałość technologiczna w zakresie automatyzacji, sztucznej inteligencji i cyfrowych bliźniaków, która umożliwia orkiestrację wielu najemców.

Pozycja Europy jest szczególnie interesująca, ponieważ presja regulacyjna (LKSG, CSDD), dynamika sąsiedztwa (nearshoring), wymogi ESG i rozdrobniona struktura rynku wskazują na zdecentralizowane, elastyczne rozwiązania magazynowe. Niemcy i region niemieckojęzyczny, jako główne centra produkcyjne i logistyczne o silnym lokalnym zapotrzebowaniu na eksport, prawdopodobnie odnotują wzrost adopcji WaaS powyżej średniej światowej.

Jednocześnie istotne są obszary graniczne. WaaS nie jest modelem uniwersalnym – jest zoptymalizowany pod kątem specyficznych kontekstów: zmienności, małej i średniej skali, zdecentralizowanych wymagań oraz dojrzałości technologicznej w firmie klienta. Duże korporacje o stabilnym, scentralizowanym zapotrzebowaniu mogą nadal uznać dedykowane lub długoterminowe modele 3PL za optymalne.

Strategiczna implikacja jest oczywista: firmy, które chcą zabezpieczyć swoje łańcuchy dostaw na przyszłość w coraz bardziej zmiennym otoczeniu, powinny aktywnie rozważać magazynowanie jako usługę (WaS) – nie tylko jako narzędzie do redukcji kosztów, ale jako element strukturalny architektury łańcucha dostaw zorientowanej na odporność. Firmy, które z powodzeniem przejdą przez tę transformację, zyskają przewagę konkurencyjną w obliczu kolejnej poważnej destabilizacji lub zmiany. W świecie ciągłych turbulencji geopolitycznych i gospodarczych takie przygotowanie nie jest opcjonalne – jest strategiczną koniecznością.

Markus Becker

Chętnie będę Twoim osobistym doradcą.

Szef rozwoju biznesu

LinkedIn

Konrad Wolfenstein

Chętnie będę Twoim osobistym doradcą.

skontaktować się ze mną pod Wolfenstein ∂ xpert.digital

zadzwonić pod +49 89 674 804 (Monachium)

LinkedIn
 

Nasze globalne doświadczenie branżowe i biznesowe w zakresie rozwoju biznesu, sprzedaży i marketingu - Zdjęcie: Xpert.Digital

Skupienie się na branży: B2B, digitalizacja (od AI do XR), inżynieria mechaniczna, logistyka, odnawialne źródła energii i przemysł

Więcej na ten temat tutaj:

• Centrum biznesowe Xpert

Centrum tematyczne z przemyśleniami i wiedzą specjalistyczną:

• Platforma wiedzy na temat globalnej i regionalnej gospodarki, innowacji i trendów branżowych
• Zbieranie analiz, impulsów i informacji ogólnych z obszarów, na których się skupiamy
• Miejsce, w którym można zdobyć wiedzę i informacje na temat bieżących wydarzeń w biznesie i technologii
• Centrum tematyczne dla firm, które chcą dowiedzieć się więcej o rynkach, cyfryzacji i innowacjach branżowych