Macron i gwarancje bezpieczeństwa dla Ukrainy: Koalicja chętnych i stanowisko Niemiec

### Wojska lądowe na Ukrainie: Dlaczego kanclerz Merz wstrzymuje plan Macrona ### „Ostra rozmowa telefoniczna” z Trumpem: Jak europejski plan wobec Ukrainy rozgniewał USA ### Eskalacja po wojnie? Oto dlaczego europejscy żołnierze mogą wkrótce stać się „uzasadnionymi celami” ###

Punkt zwrotny 2.0: Jak „Koalicja chętnych” Macrona rzuca teraz wyzwanie NATO

Sensacja z Paryża wystawia europejską architekturę bezpieczeństwa na nową próbę: po szczycie 4 września 2025 roku prezydent Francji Emmanuel Macron ogłosił utworzenie „koalicji chętnych”, w ramach której 26 państw zgodziło się wysłać wojska na Ukrainę. Inicjatywa ta ma na celu zapewnienie pokoju po ewentualnym zakończeniu wojny i stanowi bezpośrednią odpowiedź na zmienioną sytuację geopolityczną pod rządami ponownie wybranego prezydenta USA Donalda Trumpa. Plan zakłada nie wysyłanie wojsk bojowych na linię frontu, lecz rozmieszczenie sił pokojowych na określonych obszarach w celu ochrony suwerenności Ukrainy i wysłania jasnego sygnału strategicznego do Moskwy.

Jednak ten nacisk na europejską samoodpowiedzialność ujawnia głębokie podziały na Zachodzie. Podczas gdy Macron naciska na silną europejską obronę, uniezależnioną od USA, Niemcy pod wodzą kanclerza Friedricha Merza reagują ze strategiczną powściągliwością. Berlin stawia jasne warunki udziału: po pierwsze, finansowanie i uzbrojenie armii ukraińskiej muszą zostać dodatkowo zwiększone, a zaangażowanie Niemiec w znacznym stopniu zależy od roli USA i wyniku negocjacji.

Sytuację dodatkowo komplikuje postawa mocarstw zewnętrznych. W rozmowie telefonicznej, którą określono jako „gorącą”, prezydent USA Trump oskarżył Europejczyków o dalsze uzupełnianie rosyjskiego skarbca wojennego poprzez umowy naftowe i zażądał większego wkładu własnego. Jednocześnie Kreml odpowiada jednoznacznymi groźbami: każda obecność obcych wojsk na Ukrainie zostanie uznana za uzasadniony cel i zniszczona. Inicjatywa ta rodzi zatem fundamentalne pytania: czy to początek prawdziwej europejskiej unii obronnej, czy też manewr wysokiego ryzyka? Czy takie rozmieszczenie może się powieść w świetle prawa międzynarodowego i pod względem militarnym bez pełnego wsparcia Waszyngtonu? I jaką rolę odegrają Niemcy w tym kluczowym momencie dla przyszłości kontynentu?

Wojska dla Kijowa: Macron rusza naprzód, Merz się waha, Putin grozi – oto, co naprawdę się za tym kryje

Co kryje się za oświadczeniem Emmanuela Macrona, że ​​26 krajów jest gotowych wysłać wojska na Ukrainę, aby utrzymać pokój?

Wiadomość z 4 września 2025 r. stanowi istotny punkt zwrotny w europejskiej polityce bezpieczeństwa i jednocześnie podnosi fundamentalne pytania o przyszłość stosunków transatlantyckich.

Powstanie Koalicji Chętnych

Jakie jest tło tej inicjatywy i dlaczego powstała właśnie teraz?

Tak zwana Koalicja Chętnych, złożona z około 35 państw, głównie europejskich, spotkała się w Paryżu 4 września 2025 roku, aby omówić gwarancje bezpieczeństwa dla Ukrainy po ewentualnym zakończeniu wojny. Spotkanie to było nie tylko reakcją na trwający konflikt zbrojny, ale także strategiczną odpowiedzią na zmieniające się stanowisko Stanów Zjednoczonych pod rządami prezydenta Donalda Trumpa.

Jakie są konkretne cele tej koalicji? Według Macrona, 26 krajów formalnie zobowiązało się do stacjonowania wojsk na Ukrainie jako sił rezerwowych lub do utrzymywania obecności na lądzie, morzu i w powietrzu w celu wzmocnienia Ukrainy po wojnie i zapewnienia pokoju. Siły te nie mają jednak na celu prowadzenia wojny z Rosją, lecz zapewnienie pokoju i wysłanie jasnego sygnału strategicznego. Wojska te zostałyby rozmieszczone w ramach zawieszenia broni, nie na linii frontu, ale na obszarach geograficznych, które są obecnie definiowane.

Jakie podstawy prawne i międzynarodowe leżą u podstaw takich misji? Misje pokojowe jakiegokolwiek rodzaju nie są wyraźnie przewidziane w Karcie Narodów Zjednoczonych. Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych ponosi główną odpowiedzialność za utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Jeśli misje pokojowe obejmują działania militarne, są one zgodne z prawem międzynarodowym tylko wtedy, gdy Rada Bezpieczeństwa ONZ udzieliła danej organizacji odpowiedniego mandatu. Kluczową zasadą misji pokojowych jest to, że strony konfliktu, a przynajmniej rząd państwa dotkniętego konfliktem, muszą wyrazić zgodę na ich rozmieszczenie.

Stanowisko Niemiec i rola Friedricha Merza

Jaką pozycję zajmują Niemcy w tej inicjatywie?

Niemieckie stanowisko charakteryzuje się powściągliwością i strategiczną ostrożnością. Kanclerz Friedrich Merz, który uczestniczył w konferencji za pośrednictwem łącza wideo, podkreślił za pośrednictwem swojego rzecznika Stefana Korneliusa, że ​​w pierwszej kolejności należy skupić się na finansowaniu, uzbrojeniu i szkoleniu ukraińskich sił zbrojnych. Niemcy stały się najważniejszym partnerem Kijowa w tym zakresie i są również gotowe do rozszerzenia tej pomocy.

Jakie konkretne warunki stawiają Niemcy w kontekście potencjalnego udziału? Niemcy podejmą decyzję o zaangażowaniu wojskowym w stosownym czasie, po ustaleniu warunków ramowych. Dotyczy to między innymi charakteru i zakresu ewentualnego zaangażowania Stanów Zjednoczonych oraz wyniku negocjacji. Stefan Kornelius zwrócił również uwagę, że Bundestag ma decydujący głos w sprawie ewentualnego rozmieszczenia Bundeswehry. Ten wymóg konstytucyjny podkreśla demokratyczną kontrolę nad misjami Bundeswehry za granicą.

Co dla tej polityki oznacza powołanie Stefana Korneliusa na rzecznika rządu? Stefan Kornelius, który od maja 2025 roku pełni funkcję rzecznika rządu i szefa Federalnego Biura Prasowego, wnosi bogate doświadczenie w polityce zagranicznej. Były szef działu politycznego „Süddeutsche Zeitung” jest uważany za osobę o niezwykle szerokich koneksjach i jest członkiem licznych think tanków zajmujących się polityką zagraniczną i bezpieczeństwa. Ta wiedza specjalistyczna ma ogromne znaczenie dla złożonych wyzwań współczesnej polityki bezpieczeństwa.

Jak konkretnie Niemcy planują wspierać Ukrainę? Według doniesień medialnych, rząd niemiecki planuje zwiększać liczbę i skuteczność ukraińskich systemów obrony powietrznej o 20 procent rocznie. Ponadto Ukraina ma zostać wyposażona w precyzyjną broń dalekiego zasięgu, taką jak pociski manewrujące, które są produkowane w kraju, przy wsparciu finansowym i technologicznym, m.in. Niemiec. Ukraina ma również otrzymać sprzęt dla czterech brygad piechoty zmechanizowanej, co da około 480 wozów piechoty rocznie.

Rola Ameryki i postawa Trumpa

Jaką rolę odgrywają Stany Zjednoczone w tej europejskiej inicjatywie?

Udział USA pozostaje kluczowym czynnikiem sukcesu gwarancji bezpieczeństwa. Po spotkaniu Macron ogłosił, że wkład USA w te gwarancje bezpieczeństwa zostanie ustalony w najbliższych dniach. Po spotkaniu odbyła się grupowa rozmowa telefoniczna z prezydentem USA Donaldem Trumpem, która jednak doprowadziła do kontrowersyjnych dyskusji.

Jaką krytykę Trump wysunął wobec stanowiska Europy? Podczas rozmowy telefonicznej Trump oskarżył Europejczyków o kontynuowanie importu ropy z Rosji, pomimo ich sprzeciwu, wspierając w ten sposób działania wojenne Putina. Wezwał do zerwania umów naftowych i zwiększenia presji na Chiny. Doniesienia medialne określiły rozmowę telefoniczną z Europejczykami jako ostrą.

Jakie oczekiwania Trump ma wobec Europy? Trump wielokrotnie dawał jasno do zrozumienia, że ​​Europa musi odgrywać większą rolę we własnej obronie. Państwa członkowskie NATO zgodziły się już na zwiększenie wydatków na obronę do pięciu procent produktu krajowego brutto. To żądanie Trumpa odzwierciedla jego długoletni argument, że europejscy podatnicy nie powinni już obciążać przede wszystkim amerykańskich podatników kosztami bezpieczeństwa Europy.

Hub dla bezpieczeństwa i obrony - obraz: xpert.digital

Centrum bezpieczeństwa i obrony oferuje uzasadnione porady i aktualne informacje w celu skutecznego wspierania firm i organizacji w wzmocnieniu ich roli w europejskiej polityce bezpieczeństwa i obrony. W bliskim związku z grupą roboczą SME Connect promuje w szczególności małe i średnie firmy (MŚP), które chcą jeszcze bardziej zwiększyć swoją innowacyjną siłę i konkurencyjność w dziedzinie obrony. Jako centralny punkt kontaktu, centrum tworzy decydujący pomost między MŚP a europejską strategią obrony.

Nadaje się do:

• Obrona grupy roboczej SME Connect - Wzmocnienie MŚP w obronie europejskiej

Pozycja i opór Rosji

Jak Rosja reaguje na te plany?

Rosyjskie władze kategorycznie odrzucają jakąkolwiek formę obecności wojsk zachodnich na Ukrainie. Szef Kremla Władimir Putin oświadczył podczas wystąpienia na Forum Ekonomicznym we Władywostoku, że długoterminowe porozumienie pokojowe nie będzie wymagało obecności wojsk zagranicznych na Ukrainie. Zagroził, że jeśli pojawią się jakiekolwiek siły zbrojne, zwłaszcza w trakcie trwających działań wojennych, zostaną one uznane za legalne cele i zniszczone.

Jak Moskwa uzasadnia swoje odrzucenie? Rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow uzasadnił odmowę, wyrażaną już wielokrotnie, argumentem, że obecność sił obcych w pobliżu granicy z Rosją stanowi zagrożenie dla Moskwy. NATO postrzega Rosję jako wroga i zapisał to w swoich dokumentach. Rosyjska minister spraw zagranicznych Maria Sacharowa również określiła te plany jako gwarancję braku bezpieczeństwa dla kontynentu europejskiego.

Jakie są fundamentalne obawy Rosji w zakresie bezpieczeństwa? Rosja argumentuje, że dyskutując o gwarancjach bezpieczeństwa, należy brać pod uwagę nie tylko Ukrainę, ale że Rosja również potrzebuje gwarancji dla swojego bezpieczeństwa. Stanowisko Rosji jest takie, że wojna z Ukrainą ma również swoje korzenie w ekspansji NATO na granice Rosji. Bezpieczeństwo Ukrainy nie może być zapewniane kosztem Rosji.

Międzynarodowe ramy prawne i gwarancje bezpieczeństwa

Jakie instrumenty prawne są dostępne w zakresie gwarancji bezpieczeństwa?

UE posiada własną klauzulę o wzajemnej pomocy w artykule 42 ust. 7 Traktatu o Unii Europejskiej, która jest sformułowana jeszcze bardziej stanowczo niż artykuł 5 Traktatu o Północnoatlantyckim. Klauzula ta stanowi, że w przypadku zbrojnego ataku na terytorium państwa członkowskiego, pozostałe państwa członkowskie są zobowiązane do udzielenia mu wszelkiej możliwej pomocy i wsparcia. W przeciwieństwie do klauzuli o wzajemnej pomocy NATO, która pozostawia każdemu państwu swobodę decydowania o rodzaju i zakresie pomocy, rozporządzenie UE zawiera bardziej szczegółowy obowiązek udzielenia pomocy.

Jak gwarancje bezpieczeństwa NATO działają w praktyce? Artykuł 5 Traktatu Północnoatlantyckiego stanowi, że zbrojna napaść na jednego członka jest uznawana za napaść na wszystkich. Artykuł ten nie ustanawia jednak prawnego prawa do pomocy i wsparcia wojskowego. Rozstrzygnięcie sprawy sojuszu NATO nie jest automatyczne, a państwa członkowskie NATO podejmują decyzję w drodze konsensusu, z zachowaniem szerokiej swobody politycznej. Zaatakowany partner NATO nie ma prawa do ogłoszenia sprawy sojuszu.

Jakie są alternatywy dla członkostwa w NATO? Przystąpienie Ukrainy do UE automatycznie uruchomiłoby unijną klauzulę wzajemnej pomocy, która zdaniem ekspertów jest jeszcze bardziej wiążąca niż gwarancje NATO. Ukraina jest już kandydatem do członkostwa w UE i prowadzi negocjacje akcesyjne od czerwca 2024 roku. Przystąpienie do UE zapewniłoby Ukrainie gwarancję bezpieczeństwa militarnego bez konieczności członkostwa w NATO.

Europa przemyśli: misja szkoleniowa zamiast sił pokojowych na Ukrainie

Z jakimi praktycznymi wyzwaniami mierzy się misja pokojowa?

Według źródeł wojskowych, obecność wojsk europejskich państw NATO na Ukrainie byłaby możliwa przede wszystkim w formie misji szkoleniowej na dużą skalę. Nie są to siły pokojowe w tradycyjnym rozumieniu. Europejscy członkowie NATO przejęliby główną odpowiedzialność za taką misję. Dokładna liczba rozmieszczonych żołnierzy i ich konkretne zadania są nadal niejasne.

Co to oznacza dla europejskiej polityki obronnej? Inicjatywa ta stanowi istotny krok w kierunku wzmocnienia europejskiej odpowiedzialności za politykę bezpieczeństwa. W obliczu niepewności związanej z rolą Ameryki pod rządami Trumpa, państwa europejskie są wzywane do rozszerzenia swoich zdolności obronnych. Państwa członkowskie NATO już podjęły decyzję o zwiększeniu wydatków na obronność do pięciu procent PKB, co stanowi wzrost bezprecedensowy od czasów zimnej wojny.

Jaką rolę odgrywa rozszerzenie UE w tym kontekście? Ukraina przechodzi przyspieszony proces akcesyjny, pomimo trwającej wojny. Jednym z najważniejszych celów integracyjnych Ukrainy do 2025 roku jest rozpoczęcie równoległych negocjacji we wszystkich obszarach akcesyjnych UE. Dwustronne rozmowy screeningowe w czterech z sześciu pakietów negocjacyjnych zostały już zakończone. Przystąpienie do UE automatycznie zagwarantowałoby Ukrainie klauzulę wzajemnej pomocy UE.

Koalicja chętnych: droga Europy do niezależności polityki bezpieczeństwa

Jakie czynniki zadecydują o sukcesie tej inicjatywy?

Sukces koalicji chętnych zależy od kilku kluczowych czynników: specyfiki amerykańskiego udziału, gotowości państw uczestniczących do faktycznego dostarczenia wojsk i zasobów oraz rozwoju sytuacji militarnej na Ukrainie. Bez znaczącego zaangażowania USA, zwłaszcza w takich obszarach jak nadzór powietrzny i rozpoznanie, efekt odstraszający wobec Rosji prawdopodobnie pozostanie ograniczony.

Jakie są długoterminowe implikacje dla stosunków transatlantyckich? Europejska inicjatywa na rzecz samoodpowiedzialności w polityce bezpieczeństwa może doprowadzić do fundamentalnej przebudowy stosunków transatlantyckich. Podczas gdy Trump popycha Europę w kierunku większej samoodpowiedzialności, Europejczycy coraz chętniej podejmują to wyzwanie. Może to prowadzić do bardziej zrównoważonego, ale i bardziej złożonego partnerstwa między Europą a Stanami Zjednoczonymi w perspektywie długoterminowej.

Jakie znaczenie ma to dla przyszłego porządku pokojowego w Europie? Inicjatywa 26 państw stanowi próbę ustanowienia nowego porządku pokojowego w Europie, mniej zależnego od amerykańskiego przywództwa. Jednocześnie sygnalizuje Rosji, że Europa jest gotowa wziąć odpowiedzialność za własne bezpieczeństwo. Sukces tej strategii ostatecznie zależy od stworzenia wiarygodnych gwarancji bezpieczeństwa, które zarówno będą działać odstraszająco na Rosję, jak i zapewnią Ukrainie bezpieczeństwo niezbędne do osiągnięcia długotrwałego pokoju i stabilności.

Wydarzenia wokół Koalicji Chętnych stanowią potencjalny punkt zwrotny w europejskiej architekturze bezpieczeństwa, którego długoterminowe skutki ujawnią się prawdopodobnie dopiero w nadchodzących latach.

Markus Becker

Chętnie będę Twoim osobistym doradcą.

Szef rozwoju biznesu

Przewodniczący SME Connect Defense Group

LinkedIn

Konrada Wolfensteina

Chętnie będę Twoim osobistym doradcą.

skontaktować się ze mną pod Wolfenstein ∂ xpert.digital

zadzwonić pod +49 89 674 804 (Monachium)

LinkedIn