Zakład Google'a o wartości miliarda dolarów na Niemcy: Nie tylko centra danych – Google dąży do zdobycia niemieckiej potęgi gospodarczej

Pożeracze energii i iluzja zatrudnienia: ukryte koszty umowy Google z Niemcami

Ogłoszenie, które wywołało euforię w niemieckiej polityce, Google zadeklarowało inwestycję w wysokości 5,5 miliarda euro w celu znaczącej rozbudowy swojej infrastruktury cyfrowej w Niemczech. To, co na pierwszy rzut oka wydaje się Segen dla regionu o stagnacji gospodarczej – obietnicą miejsc pracy, innowacji i pozycji w europejskiej „czołowej lidze” centrów danych – okazuje się, po bliższej analizie, mieczem obosiecznym.

Niniejszy artykuł rzuca światło na kluczowe aspekty kryjące się za olśniewającą fasadą tego wielomiliardowego hazardu. Ujawnia, jak ta inwestycja utrwala technologiczne uzależnienie Europy od korporacji amerykańskich, zamiast wzmacniać pilnie potrzebną suwerenność cyfrową. Mechanizmy uzależnienia od jednego dostawcy, ograniczone lokalne tworzenie wartości i ogromne obciążenie sieci energetycznych jasno pokazują, że cena za ten krótkoterminowy impuls wzrostu może być wysoka. Podczas gdy politycy celebrują tę inwestycję jako zapowiedź przyszłości, strategiczne ryzyko dla Niemiec i Europy rośnie – uwięzionych w napięciu między globalną konkurencją, presją geopolityczną i nieudaną próbą stworzenia własnych cyfrowych alternatyw. To historia cyfrowego podporządkowania, prezentowanego jako sukces ekonomiczny.

Nadaje się do:

• Centrum danych AI | Nie wszystko jest takie, jakie się wydaje: Prawdziwy powód nagłego, wartego miliardy dolarów romansu Google z Niemcami

Cyfrowe podporządkowanie pod przykrywką inwestycji

11 listopada 2025 roku Google ogłosiło swoją największą inwestycję w Niemczech. Z kwotą 5,5 miliarda euro w ciągu czterech lat, internetowy gigant planuje rozbudowę swoich centrów danych, otwarcie nowych lokalizacji i umocnienie swojej obecności na największym rynku europejskim. To, co niemieccy politycy świętują jako sukces polityki gospodarczej, po bliższym przyjrzeniu się okazuje się wieloaspektową kalkulacją globalnej korporacji systematycznie zwiększającej swoją pozycję rynkową i wikłającej Europę w coraz głębsze zależności technologiczne. Inwestycja ta obnaża fundamentalny dylemat niemieckiej i europejskiej polityki gospodarczej: napięcie między krótkoterminowymi impulsami wzrostu a długoterminową autonomią strategiczną.

Stymulacja gospodarcza i jej ograniczenia

Bezpośrednie efekty ekonomiczne programu inwestycyjnego Google wydają się na pierwszy rzut oka imponujące. Sama firma prognozuje roczną wartość niemieckiej gospodarki na poziomie miliarda euro i utrzymanie około 9000 miejsc pracy rocznie do 2029 roku. Dane te pojawiają się w okresie stagnacji gospodarczej, w której Niemcy, po dwóch kolejnych latach recesji w 2023 i 2024 roku, desperacko poszukują impulsu do wzrostu. Rząd niemiecki przewiduje skromny wzrost na poziomie zaledwie 0,4% do 2025 roku, co czyni Niemcy jednym z najsłabszych miejsc gospodarczych wśród gospodarek rozwiniętych.

Minister finansów Lars Klingbeil określił tę inwestycję jako „prawdziwą inwestycję w przyszłość, w innowacje, sztuczną inteligencję i transformację neutralną dla klimatu”. Minister ds. cyfryzacji Karsten Wildberger postrzega ją jako dowód na to, że Niemcy mogą konkurować w „najwyższej lidze” centrów danych w Europie. Jednak ta retoryka polityczna przesłania strukturalne słabości niemieckiej gospodarki, których nie da się naprawić selektywnymi inwestycjami zagranicznymi. Wysokie koszty energii, przeszkody biurokratyczne, długotrwałe procesy zatwierdzania i rosnący globalny protekcjonizm nadal istnieją.

Wpływ na zatrudnienie wymaga bardziej szczegółowej analizy. Chociaż Google podaje 9000 miejsc pracy, nie są to bezpośrednie stanowiska w samej firmie, lecz raczej pośrednie skutki w całym łańcuchu wartości. Badanie przeprowadzone przez Niemiecki Instytut Ekonomiczny (IW), zlecone przez Sojusz na rzecz Wzmocnienia Infrastruktury Cyfrowej, pokazuje, że centra danych w Niemczech tworzą średnio zaledwie dziewięć miejsc pracy na megawat mocy. Rzeczywisty wpływ na zatrudnienie w dużej mierze zależy od modelu biznesowego. Międzynarodowi operatorzy, tacy jak Google, generują znacznie mniej lokalnych miejsc pracy niż firmy niemieckie, ponieważ dostarczają głównie ujednoliconą infrastrukturę i często zlecają bardziej wartościowe usługi IT oraz możliwości rozwoju do swoich krajów macierzystych lub innych lokalizacji.

Największa wartość dodana nie jest generowana w samych centrach danych, lecz na wyższych poziomach łańcucha wartości w usługach IT i rozwoju oprogramowania. Na każdy megawat może powstać od 35 do 140 miejsc pracy. Jednak te wysoko wykwalifikowane, dobrze płatne stanowiska pozostają głównie w Stanach Zjednoczonych, gdzie Google koncentruje swoje działy badań i rozwoju. Niemcy otrzymują zatem bazę infrastrukturalną o umiarkowanym wpływie na zatrudnienie, podczas gdy faktyczne tworzenie wartości cyfrowej i innowacje mają miejsce gdzie indziej.

Geopolityczny wymiar zależności

Inwestycję Google należy postrzegać w kontekście globalnej dynamiki władzy w sektorze technologicznym. Europa już przegrała bitwę o suwerenność cyfrową. Europejski rynek chmury obliczeniowej jest w 70 procentach zdominowany przez trzy amerykańskie korporacje: Amazon Web Services, Microsoft Azure i Google Cloud. Badania wykazały, że 67 procent niemieckich firm stwierdziło, że nie będzie w stanie funkcjonować bez amerykańskich hiperskalerów. Udział w rynku europejskich dostawców chmury spadł z 29 procent w 2017 roku do zaledwie 15 procent w 2022 roku i od tego czasu utrzymuje się na tym niskim poziomie.

Ta zależność niesie ze sobą ryzyko strategiczne, prawne i operacyjne. Amerykańska ustawa o chmurze (Cloud Act) przyznaje władzom amerykańskim eksterytorialny dostęp do danych, nawet jeśli są one fizycznie przechowywane w Europie. Każda europejska firma korzystająca z amerykańskich usług chmurowych jest potencjalnie pod nadzorem USA. Ostatnie napięcia geopolityczne zaostrzyły te zagrożenia. Administracja Trumpa zagroziła znacznymi cłami wobec krajów regulujących działalność amerykańskich firm technologicznych. Europa nie jest zatem w stanie egzekwować przepisów na własnym rynku bez narażania się na sankcje gospodarcze.

Europejskie próby stworzenia własnych alternatyw chmurowych w dużej mierze zakończyły się niepowodzeniem. Ambitny projekt Gaia-X, zainicjowany przez Niemcy i Francję w 2019 roku w celu stworzenia federacyjnej europejskiej infrastruktury chmurowej, przerodził się w biurokratyczny papierowy tygrys. Zamiast rozwijać funkcjonalne rozwiązania, Gaia-X produkowała niezliczone dokumenty i standardy. Likwidacja francuskiej firmy członkowskiej Agdatahub ilustruje tę fundamentalną porażkę. Nawet Francesco Bonfiglio, były prezes Gaia-X, przyznał, że projekt mógł być „zbyt ambitny” i nie udało mu się stworzyć funkcjonalnych przestrzeni danych.

Udział w europejskim rynku usług chmurowych skurczył się o trzy czwarte w okresie istnienia Gaia-X. Europejscy dostawcy, tacy jak SAP i Deutsche Telekom, mają po dwa procent udziału w rynku europejskim. Ograniczyli się do obsługi lokalnych rynków niszowych, wymagających spełnienia określonych wymogów, często jako partnerzy dużych dostawców z USA. Firmy te inwestują kwartalnie dziesięć miliardów euro w europejskie moce przerobowe. Europejskie firmy nie mają szans w starciu z tymi zasobami finansowymi.

Mechanizm uzależnienia od dostawcy

Najbardziej niebezpiecznym elementem strategii inwestycyjnej Google nie jest natychmiastowa dominacja na rynku, ale systematyczne tworzenie barier dla zmiany dostawcy. Uzależnienie od dostawcy (vendor lock-in) to sytuacja, w której koszty zmiany dostawcy stają się zaporowo wysokie. Usługi chmurowe zostały zaprojektowane właśnie w celu osiągnięcia takiego efektu. Po migracji infrastruktury IT firmy lub instytucji publicznej do Google Cloud powstaje głęboka zależność techniczna, finansowa i organizacyjna.

Techniczny aspekt tego uzależnienia opiera się na zastrzeżonych usługach i interfejsach API. Firmy tworzą aplikacje specjalnie dla Google Cloud Platform, wykorzystując usługi takie jak BigQuery, Cloud Functions czy Vertex AI. Integracje te stają się barierami migracyjnymi, wymuszając całkowitą przebudowę platform alternatywnych. Im głębsza integracja, tym wyższe koszty przejścia. Chociaż Google oferuje suwerenne rozwiązania chmurowe, nie zmieniają one fundamentalnej zależności od amerykańskiej technologii i architektury platformy.

Koszty finansowe zmiany dostawcy chmury ujawniają się w kilku wymiarach. Opłaty za transfer danych, czyli koszty transferu danych do innych dostawców, mogą być znaczne. Wewnętrzny dokument AWS, który wyciekł, ujawnił, że samo Apple płaciło 50 milionów dolarów rocznie z tytułu opłat za transfer danych, Pinterest ponad 20 milionów dolarów, a Netflix i Airbnb ponad 15 milionów dolarów. Te ukryte koszty skutecznie wiążą klientów z dostawcami chmury. Do tego dochodzą koszty samej migracji, testowania nowych systemów oraz potencjalnej renegocjacji umów i licencji.

Aspekt organizacyjny dotyczy specjalizacji zespołów na konkretnych platformach chmurowych. Inżynierowie i administratorzy zdobywają dogłębną wiedzę specjalistyczną w zakresie narzędzi i usług jednego dostawcy. Zmiana dostawcy wymaga gruntownego przekwalifikowania i tymczasowej utraty produktywności. Ta bezwładność organizacyjna pogłębia bariery techniczne i finansowe.

Iluzja kontroli regulacyjnej

W ostatnich latach Unia Europejska próbowała ograniczyć wpływ firm technologicznych za pomocą środków regulacyjnych. Ustawa o rynkach cyfrowych i ustawa o usługach cyfrowych miały na celu stworzenie uczciwej konkurencji i przełamanie dominacji „strażników dostępu”. Google był już wielokrotnie karany wysokimi grzywnami. W 2018 roku Komisja Europejska nałożyła grzywnę w wysokości 4,3 mld euro za nadużywanie pozycji rynkowej w sektorze Androida. W 2019 roku nałożono grzywnę w wysokości 1,49 mld euro za nadużycia na rynku reklamy internetowej. We wrześniu 2025 roku nałożono kolejną rekordową grzywnę w wysokości 2,95 mld euro za zakłócanie konkurencji na rynku technologii reklamowych przez Google.

Kary te mogą przyciągać uwagę mediów, ale ich efekt odstraszający jest ograniczony. Google generuje setki miliardów euro przychodów z działalności reklamowej. Kara w wysokości trzech miliardów euro stanowi zaledwie 2,5% rocznych przychodów firmy i stanowi raczej obciążenie operacyjne niż zagrożenie egzystencjalne. Co więcej, między zidentyfikowanym wykroczeniem a nałożeniem kary często mijają lata, w czasie których Google może dalej umacniać swoją pozycję rynkową.

Problemy strukturalne związane z regulacjami są jeszcze poważniejsze. Chociaż usługi chmurowe formalnie podlegają ustawie o rynkach cyfrowych (Digital Markets Act) jako usługi platformy podstawowej (Core Platform Services), żaden dostawca chmury nie został jeszcze wyznaczony jako gatekeeper. Zasady wyznaczania DMA zostały opracowane dla platform konsumenckich i nie mają zastosowania do usług chmurowych B2B. Komisja Europejska musiałaby dostosować kryteria, aby skutecznie objąć nimi podmioty hiperskalerujące. Ale to właśnie tutaj pojawia się siła lobbingowa firm technologicznych.

Google, Amazon, Microsoft, Apple i Meta wydają łącznie ponad 113 milionów euro rocznie na lobbing w Brukseli. Google przoduje z kwotą 5,75 miliona euro. Inwestycja ta zapewnia korporacjom nieproporcjonalnie duży dostęp do decydentów. Od listopada 2014 roku lobbyści Big Tech odbyli około 1000 spotkań z wysokimi rangą urzędnikami Komisji, średnio 2,8 spotkania tygodniowo. Wyciekły dokument z 2020 roku ujawnił szczegółowe plany Google dotyczące podważania nowych przepisów poprzez mobilizację partnerów akademickich, osłabienie poparcia w Komisji i mobilizację amerykańskich urzędników przeciwko europejskim regulacjom.

Ta siła lobbingowa prowadzi do postępującej waszyngtonizacji Brukseli, gdzie pieniądze i koneksje dominują nad interesem publicznym. Niebezpieczeństwo przejęcia regulacji jest realne. Organy regulacyjne mogą działać w sposób faworyzujący przede wszystkim interesy branż, które mają regulować. Fakt, że żaden dostawca usług w chmurze nie został jeszcze wyznaczony jako gatekeeper w ramach ustawy DMA, mimo że trzy firmy kontrolują 70% rynku, świadczy o skuteczności tej strategii lobbingowej.

Problem energii jako pięta achillesowa

Centra danych są energochłonne. Duże centrum danych o mocy IT wynoszącej 52 megawaty wymaga połączenia o natężeniu 90 megawoltoamperów i może zużywać 788 gigawatogodzin rocznie, co odpowiada zużyciu energii przez ponad 200 000 gospodarstw domowych. Federalna Agencja Sieci (Federal Network Agency) przewiduje, że do 2037 roku centra danych będą odpowiadać za do 10% zużycia energii elektrycznej w Niemczech, w porównaniu z około 4% obecnie. Szybki rozwój sztucznej inteligencji drastycznie pogłębia ten problem. Międzynarodowa Agencja Energii (IEA) przewiduje, że globalne zapotrzebowanie na centra danych wzrośnie ponad dwukrotnie w ciągu najbliższych pięciu lat.

Niemcy stoją przed fundamentalnym dylematem. Z jednej strony infrastruktura cyfrowa jest warunkiem koniecznym konkurencyjności gospodarczej. Z drugiej strony, ogromne zapotrzebowanie na energię elektryczną koliduje z celami klimatycznymi i transformacją energetyczną. Przyłączenie do sieci staje się wąskim gardłem. Lokalni operatorzy sieci, tacy jak Rheinenergie, twierdzą, że przyłączenie do sieci w Niemczech może zająć od 10 do 15 lat. Międzynarodowa Agencja Energetyczna szacuje, że nawet siedem lat.

Operatorzy centrów danych reagują, tworząc własne plany budowy elektrowni. Amerykańska firma Cyrus One planuje budowę 61-megawatowej elektrowni gazowej dla swojego centrum danych we Frankfurcie, aby uniknąć uzależnienia wyłącznie od opóźnionej infrastruktury sieciowej. Ten rozwój podważa cele klimatyczne Niemiec. Gwałtowna rozbudowa centrów danych może zwiększyć zapotrzebowanie na gaz o 175 terawatogodzin do 2035 roku. Niemcy podjęły próbę przeciwdziałania temu zjawisku, wprowadzając ustawę o efektywności energetycznej. Od 1 stycznia 2027 roku centra danych o zainstalowanej mocy IT wynoszącej co najmniej 300 kilowatów muszą pozyskiwać 100% energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii i wykorzystywać ciepło odpadowe w minimalnym zakresie 15–20%.

Google podkreśla, że ​​jego nowe centra danych w Dietzenbach i Hanau będą zasilane energią odnawialną. Firma rozszerzyła współpracę z dostawcą energii Engie, aby wykorzystać elastyczne, neutralne dla klimatu źródła energii. Rzeczywistość jest jednak bardziej złożona. Dostępność zielonej energii elektrycznej jest ograniczona. Gdy centra danych zużywają duże ilości zielonej energii, staje się ona niedostępna gdzie indziej. Odzysk ciepła odpadowego jest wciąż w powijakach. Choć technicznie wykonalne, integracja z istniejącymi sieciami ciepłowniczymi wymaga znacznych inwestycji w infrastrukturę.

Nasze doświadczenie w zakresie rozwoju biznesu, sprzedaży i marketingu w UE i Niemczech – Zdjęcie: Xpert.Digital

Skupienie się na branży: B2B, digitalizacja (od AI do XR), inżynieria mechaniczna, logistyka, odnawialne źródła energii i przemysł

Więcej na ten temat tutaj:

• Centrum biznesowe Xpert

Centrum tematyczne z przemyśleniami i wiedzą specjalistyczną:

• Platforma wiedzy na temat globalnej i regionalnej gospodarki, innowacji i trendów branżowych
• Zbieranie analiz, impulsów i informacji ogólnych z obszarów, na których się skupiamy
• Miejsce, w którym można zdobyć wiedzę i informacje na temat bieżących wydarzeń w biznesie i technologii
• Centrum tematyczne dla firm, które chcą dowiedzieć się więcej o rynkach, cyfryzacji i innowacjach branżowych

Rozdrobniona suwerenność podatkowa i ograniczony wpływ na finanse

Kolejnym kluczowym aspektem jest rozkład skutków fiskalnych. Podczas gdy rząd niemiecki chwali inwestycję Google jako dobrodziejstwo dla Niemiec, samorządy lokalne odnoszą z niej korzyści jedynie w ograniczonym zakresie. Centra danych płacą podatek od działalności gospodarczej gminom, w których się znajdują, ale jego wysokość w dużej mierze zależy od struktury firmy. Międzynarodowe korporacje, takie jak Google, stosują złożone struktury podatkowe, aby optymalizować swoje obciążenia podatkowe. Rzeczywiste dochody podatkowe gmin takich jak Dietzenbach czy Hanau są prawdopodobnie znacznie niższe niż w przypadku porównywalnych inwestycji firm niemieckich.

Nowy rząd koalicyjny CDU-SPD planuje stopniową redukcję podatku od osób prawnych o jeden punkt procentowy rocznie przez pięć lat, począwszy od 2028 roku. Ma to na celu uczynienie Niemiec atrakcyjniejszym miejscem dla biznesu. Jednocześnie minimalny podatek od działalności gospodarczej zostanie podwyższony z 200 do 280 procent, co zwiększy obciążenia podatkowe dla firm w gminach o niskich podatkach. Te sprzeczne sygnały ilustrują napięcie w niemieckiej polityce podatkowej między dążeniem do atrakcyjniejszej lokalizacji dla biznesu a potrzebą dochodów podatkowych.

Niemcy rozważały nałożenie 10-procentowego podatku od usług cyfrowych na przychody amerykańskich firm technologicznych. Jednak takie inicjatywy spotykają się z ogromnym oporem ze strony Waszyngtonu. Administracja Trumpa wyraźnie zagroziła środkami odwetowymi wobec krajów, które regulują lub opodatkowują amerykańskie firmy technologiczne. Ten eksterytorialny wpływ znacząco ogranicza suwerenność fiskalną Europy.

Nadaje się do:

• Co jest lepsze: zdecentralizowana, federacyjna, antykrucha infrastruktura AI czy gigafabryka AI lub hiperskalowalne centrum danych AI?

Konkurencja wśród hiperskalowców i narracja fali inwestycyjnej

Inwestycja Google nie jest odosobnionym posunięciem, lecz raczej elementem intensywnej konkurencji między firmami oferującymi usługi hiperskalerowe o europejską infrastrukturę cyfrową. Niemal jednocześnie Microsoft ogłosił inwestycję w wysokości 10 miliardów dolarów w centrum sztucznej inteligencji (AI) w Sines w Portugalii, które będzie obejmować ponad 12 000 procesorów graficznych NVIDIA. Już w lutym 2024 roku Microsoft ogłosił inwestycję w wysokości 3,2 miliarda euro, która ma ponad dwukrotnie zwiększyć jego infrastrukturę AI i przepustowość w chmurze w Niemczech. Amazon Web Services planuje zainwestować 8,8 miliarda euro w regionie Frankfurtu do 2026 roku oraz dodatkowe 7,8 miliarda euro do 2040 roku w AWS European Sovereign Cloud w Brandenburgii.

Ta fala inwestycji może brzmieć imponująco, ale ujawnia strategiczną logikę firm z sektora hiperskalowego. Już teraz przygotowują się one do zdominowania nadchodzącej gospodarki opartej na sztucznej inteligencji. Europa stanie się rynkiem zbytu i miejscem produkcji, podczas gdy kontrola technologiczna i usługi o wyższej wartości pozostaną w Stanach Zjednoczonych. Rządy europejskie z zadowoleniem przyjmują te inwestycje, ponieważ znajdują się pod silną presją wzrostu i nie były w stanie opracować własnych alternatyw.

W swoim raporcie na temat konkurencyjności Europy Mario Draghi doszedł do otrzeźwiającego wniosku, że rynek chmury obliczeniowej w UE został w dużej mierze utracony na rzecz dostawców z USA, a niekorzystna sytuacja konkurencyjna Europy prawdopodobnie się pogłębi, ponieważ rynek chmury charakteryzuje się ciągłymi i bardzo dużymi inwestycjami, korzyściami skali oraz integracją wielu usług od jednego dostawcy. W Europie brakuje inwestycji w moc obliczeniową AI. Według szacunków OECD, Niemcy zainwestowały zaledwie 54 miliony dolarów w latach 2020-2025, co stanowi ułamek tego, co wydały Kanada (prawie 2 miliardy dolarów) czy Korea Południowa i Izrael.

Wymiar podwójnego zastosowania i strategiczne zagrożenia bezpieczeństwa

Często pomijanym aspektem jest możliwość podwójnego wykorzystania infrastruktury cyfrowej. Centra danych i usługi chmurowe mają nie tylko zastosowania komercyjne, ale mogą być również wykorzystywane do celów bezpieczeństwa i wojskowych. NATO i wiele europejskich sił zbrojnych korzysta z usług chmurowych oferowanych przez dostawców z USA. Tworzy to strategiczne zależności w obszarze, w którym suwerenność jest kluczowa.

Ostatnie napięcia geopolityczne, a zwłaszcza groźby administracji Trumpa dotyczące warunkowania poparcia dla NATO, uwypuklają kruchość tej sytuacji. Co się stanie, jeśli prezydent USA odmówi lub ograniczy europejskim sojusznikom dostęp do kluczowych usług chmurowych w przypadku konfliktu? Nawet jeśli wydaje się to mało prawdopodobne, sama teoretyczna możliwość świadczy o podatności Europy na tego typu zagrożenia.

Unia Europejska odpowiedziała inicjatywami takimi jak ustawa o rozwoju chmury obliczeniowej i sztucznej inteligencji (Cloud and AI Development Act), której przedstawienie planowane jest na 2026 rok. Celem tej inicjatywy jest wyeliminowanie luk regulacyjnych, promowanie interoperacyjności oraz stworzenie bezpiecznego i konkurencyjnego europejskiego ekosystemu chmury obliczeniowej i sztucznej inteligencji. Jednak biorąc pod uwagę doświadczenia z projektem Gaia-X i przytłaczającą siłę rynkową amerykańskich hiperskalerów, szanse na jej sukces są wątpliwe.

Wpływ rynku pracy i kwestia kwalifikacji

Wpływ centrów danych na zatrudnienie jest niejednorodny i w dużej mierze zależy od rodzaju tworzonych miejsc pracy. Same centra danych wymagają stosunkowo niewielkiej liczby personelu do konserwacji, bezpieczeństwa i operacji technicznych. Wykwalifikowane stanowiska w zakresie rozwoju oprogramowania, analizy danych i badań nad sztuczną inteligencją powstają głównie nie w obrębie infrastruktury, ale w centrach badawczo-rozwojowych korporacji.

Chociaż Google prowadzi biura w Monachium, Frankfurcie i Berlinie oraz planuje rozbudowę, która może przynieść nawet 2000 pracowników do historycznego budynku Arnulfpost w Monachium, większość tych stanowisk prawdopodobnie będzie związana z marketingiem, sprzedażą i lokalną obsługą klienta. Strategicznie ważne działy rozwoju modeli AI, takie jak Gemini i usługi chmurowe, pozostaną w Stanach Zjednoczonych.

Niemcy borykają się ze strukturalnym niedoborem siły roboczej, szczególnie w sektorze IT. Centra danych pogłębiają ten niedobór, ponieważ absorbują wysoko wykwalifikowanych specjalistów, nie zapewniając wystarczających możliwości szkoleniowych. Badania wykazały, że 65% operatorów centrów danych spoza aglomeracji frankfurckiej wskazało niedobór wykwalifikowanych pracowników jako największe wyzwanie.

Retoryka polityczna i jej rozbieżność z rzeczywistością

Reakcje polityczne na inwestycję Google ujawniają znaczącą rozbieżność między publiczną retoryką a strategiczną rzeczywistością. Federalny minister finansów Klingbeil pochwalił inwestycję jako dowód na to, że Niemcy pozostają atrakcyjne dla kapitału zagranicznego pomimo słabej koniunktury. Minister ds. cyfryzacji Wildberger zinterpretował ją jako sygnał, że Niemcy należą do czołówki europejskich krajów pod względem centrów danych. Minister ds. badań naukowych Dorothee Bär określiła ogłoszenie jako dowód na to, że Niemcy są już atrakcyjną lokalizacją.

Ta pełna samozadowolenia retoryka ignoruje problemy strukturalne. Niemcy znajdują się w okresie wyraźnego osłabienia gospodarczego. Przewiduje się, że produkt krajowy brutto ulegnie stagnacji w 2025 roku, po spadku o 0,1% w 2023 roku i 0,2% w 2024 roku. Roland Berger prognozuje skromny wzrost na poziomie 0,4% w 2025 roku, co postawi Niemcy w tyle za innymi krajami G20. Wysokie koszty energii, obciążenia biurokratyczne, rosnący globalny protekcjonizm i niepewność co do kierunku polityki gospodarczej nowego rządu federalnego hamują wzrost gospodarczy.

Inwestycja Google'a nie jest w stanie zaradzić tym strukturalnym niedociągnięciom. Jest ona objawem zależności, a nie jej rozwiązaniem. Klasa polityczna popełnia błąd, myląc krótkoterminowe obietnice inwestycyjne z długoterminową odpornością gospodarczą. Prawdziwą inwestycją w przyszłość byłoby budowanie własnego potencjału technologicznego Europy, promowanie alternatyw typu open source oraz tworzenie ram prawnych, które zapewnią rzeczywistą interoperacyjność i przenośność.

Konkurencja systemowa: USA, Chiny i zacofana UE

Globalny krajobraz sztucznej inteligencji i chmury charakteryzuje się intensywną, systemową konkurencją między Stanami Zjednoczonymi a Chinami. W 2025 roku Stany Zjednoczone wyprodukowały około 40 dużych modeli Foundation, Chiny około 15, a Unia Europejska tylko trzy. Na poziomie infrastruktury i chmury, trzy główne amerykańskie firmy hiperskalerowe kontrolują około 70% europejskich usług cyfrowych. Na poziomie sprzętowym UE pozostaje strukturalnie zależna od półprzewodników projektowanych w USA i produkowanych w Azji, a europejska produkcja półprzewodników stanowi mniej niż 10% globalnej produkcji.

Niedawny sukces Chin z DeepSeek, startupem, który opracował zaawansowany model sztucznej inteligencji za ułamek typowych kosztów i bez dostępu do najnowocześniejszych amerykańskich chipów, zachwiał przekonaniem o konieczności ogromnych inwestycji. Wywołało to debatę na temat tego, czy amerykańska inicjatywa Stargate o wartości 500 miliardów dolarów jest w ogóle konieczna. Sytuacja w Europie pozostaje jednak niepewna. Bez własnej produkcji półprzewodników, bez dominujących modeli fundamentów i bez konkurencyjnych hiperskalerów, Europa ryzykuje trwałą marginalizację w globalnym wyścigu technologicznym.

Europejski Bank Centralny stwierdził, że około połowa producentów w strefie euro, którzy pozyskują kluczowe surowce z Chin, narażona jest na ryzyko związane z łańcuchem dostaw. Amerykańskie kontrole eksportu nie tylko ograniczają Chiny, ale także dyktują, co europejskie firmy mogą sprzedawać i do jakich funduszy na badania mogą uzyskać dostęp europejscy naukowcy. Holenderskie ograniczenia licencyjne dla ASML, jednego z wiodących światowych dostawców sprzętu do produkcji półprzewodników, pokazują, jak amerykańskie regulacje odbijają się echem w sercu europejskiego przemysłu.

Asymetria kontroli narracji

Subtelnym, ale ważnym aspektem jest asymetryczna kontrola nad narracją. Google, Microsoft i Amazon przedstawiają swoje inwestycje jako wkład w europejską suwerenność cyfrową. Oferują „suwerenne rozwiązania chmurowe” zaprojektowane tak, aby spełniać lokalne wymagania i europejskie wartości. Google podkreślił, że jego regiony chmurowe w Niemczech oferują usługi takie jak Vertex AI z modelami Gemini, umożliwiając organizacjom pewne wykorzystanie zaawansowanych możliwości chmury i sztucznej inteligencji, jednocześnie przestrzegając lokalnych wymagań i europejskich wartości.

Ta retoryka jest sprytnie dobrana, ale myląca. Suwerenność nie oznacza jedynie fizycznego przechowywania danych w Europie, ale także sprawowania przez Europę kontroli technologicznej, jurysdykcji prawnej i tworzenia wartości ekonomicznej. Dopóki platformy, algorytmy i modele biznesowe będą kontrolowane przez amerykańskie korporacje, Europa pozostanie zależna. Prawdziwa suwerenność wymaga własnych możliwości technologicznych oraz zdolności do opracowywania i wdrażania alternatywnych rozwiązań.

Firmy zajmujące się hiperskalowaniem dostrzegły polityczną siłę narracji o suwerenności i odpowiednio promują swoje usługi. Microsoft powołał europejską radę dyrektorów, złożoną wyłącznie z obywateli europejskich, która nadzoruje wszystkie operacje centrów danych zgodnie z prawem europejskim. Google współpracuje z zaufanymi lokalnymi dostawcami, którzy sprawują kontrolę nad szyfrowaniem danych klientów. Chociaż te środki mogą spełniać wymogi zgodności, nie zmieniają one fundamentalnej zależności.

Scenariusze na przyszłość

Długoterminowe konsekwencje inwestycji Google zależą od tego, która ścieżka rozwoju zwycięży. W optymistycznym scenariuszu Europa wykorzysta ogromne inwestycje firm hiperskalerowych jako trampolinę do budowy własnych możliwości cyfrowych. Bardziej rygorystyczne regulacje, wymuszona interoperacyjność i ukierunkowane wsparcie dla europejskich alternatyw mogłyby złagodzić efekt blokady. Mogłyby pojawić się inicjatywy open source, europejskie gigafabryki sztucznej inteligencji i prawdziwy europejski jednolity rynek cyfrowy z równymi szansami.

W pesymistycznym scenariuszu fala inwestycji trwale utrwala tę zależność. Europa staje się jedynie rynkiem zbytu dla amerykańskiej technologii, pozbawionym własnej innowacyjności i kreowania wartości. Firmy o dużej skali wykorzystują swoją siłę rynkową do tłumienia konkurencji, podnoszenia cen i wykorzystywania europejskich danych w swoich globalnych modelach biznesowych. Próby regulacyjne kończą się fiaskiem z powodu siły lobbingowej tych korporacji i presji politycznej ze strony Waszyngtonu. Cyfrowa suwerenność Europy ulega całkowitej erozji.

Najbardziej prawdopodobny scenariusz leży gdzieś pośrodku. Europa będzie nadal próbować wywierać wpływ poprzez regulacje, ale zależności strukturalne będą się utrzymywać. Niektóre nisze rynkowe i specjalistyczne aplikacje będą obsługiwane przez europejskich dostawców, ale główne platformy i segmenty rynku masowego pozostaną w rękach USA. Napięcia geopolityczne będą narastać, a Europa będzie zmuszona stawić czoła konfliktom handlowym i starciom technologicznym między USA a Chinami.

Opcje działania i wymogi strategiczne

Aby skutecznie zareagować na inwestycję Google, Europa musiałaby realizować kilka strategicznych celów. Po pierwsze, konsekwentne egzekwowanie istniejących przepisów. Ustawa o rynkach cyfrowych musi być stosowana do usług w chmurze, a firmy hiperskalerowe muszą zostać wyznaczone jako gatekeeperzy. Konieczne jest egzekwowanie interoperacyjności i przenośności danych, aby zmniejszyć uzależnienie od jednego dostawcy. Po drugie, konieczne są masowe inwestycje publiczne w europejskie alternatywy. Planowane 20 miliardów euro na gigafabryki AI to początek, ale dalece niewystarczające. Europa musi zainwestować wielokrotnie więcej, aby stać się konkurencyjną.

Po trzecie, promowanie technologii open source. Oprogramowanie open source i otwarte standardy oferują wyjście z systemów zastrzeżonych. Niemiecki rząd koalicyjny rozważa osiągnięcie 50-procentowego udziału open source w administracji publicznej do 2029 roku. Byłby to ważny sygnał. Po czwarte, stworzenie prawdziwego europejskiego jednolitego rynku cyfrowego. Fragmentacja przepisów krajowych utrudnia europejskim dostawcom. Jednolite ramy prawne, zharmonizowane normy i wspólne programy zamówień publicznych mogłyby zapewnić europejskim firmom korzyści skali.

Po piąte, strategiczna kontrola nad infrastrukturą krytyczną. Centra danych powinny zostać zaklasyfikowane jako infrastruktura krytyczna, co pozwoliłoby na wprowadzenie surowszych zasad własności i wymogów bezpieczeństwa. Po szóste, rozwijanie krajowych możliwości w zakresie sztucznej inteligencji. Europa dysponuje doskonałymi instytucjami badawczymi. Niemcy zajmują trzecie miejsce na świecie pod względem często cytowanych publikacji na temat sztucznej inteligencji. Ten potencjał badawczy musi znaleźć odzwierciedlenie w zastosowaniach komercyjnych. Po siódme, tworzenie strategicznych sojuszy. Europa powinna współpracować z podobnie myślącymi demokracjami w celu ustanowienia wspólnych standardów i zbudowania alternatywnych łańcuchów dostaw.

Wnioski i ocena

Inwestycja Google w wysokości 5,5 miliarda euro w Niemczech to rzeczywiście miecz obosieczny. Na pierwszy rzut oka zapewnia ona bardzo potrzebny impuls gospodarczy i konieczną modernizację niemieckiej infrastruktury cyfrowej, przygotowując kraj na przyszłość opartą na sztucznej inteligencji. Jednak na głębszym poziomie rodzi poważne pytania o konsolidację pozycji rynkowej przez amerykańskiego giganta i erozję europejskiej suwerenności cyfrowej.

Prawdziwy sukces tej inwestycji będzie zależał od solidności ram regulacyjnych i czujności niemieckich władz, które zadbają o to, by projekt służył interesowi publicznemu. Dotychczasowe osiągnięcia nie napawają optymizmem. Nieudane próby stworzenia europejskich alternatyw, takich jak Gaia-X, dominująca pozycja rynkowa amerykańskich hiperskalerów, skuteczna siła lobbingowa firm technologicznych oraz strukturalne słabości gospodarcze Niemiec i Europy sugerują, że zależność ta będzie się umacniać, a nie zmniejszać.

Niemcy i Europa znajdują się na historycznym rozdrożu. Mogą nadal celebrować krótkoterminowe zobowiązania inwestycyjne i ulegać iluzji, że kapitał zagraniczny rozwiąże ich problemy strukturalne. Albo mogą zaakceptować niewygodną prawdę, że prawdziwa suwerenność cyfrowa wymaga krajowych możliwości technologicznych, ogromnych inwestycji publicznych i woli politycznej, by przeciwstawić się dominacji amerykańskich korporacji. Nadchodzące lata pokażą, którą drogę wybierze Europa. Decyzja ta zadecyduje o tym, czy Europa pozostanie suwerennym podmiotem, czy zależnym konsumentem w cyfrowej przyszłości.

Niezależne platformy AI jako strategiczna alternatywa dla europejskich firm – Zdjęcie: Xpert.Digital

Ki-Gamechanger: najbardziej elastyczne rozwiązania platformy AI, które obniżają koszty, poprawiają ich decyzje i zwiększają wydajność

Niezależna platforma AI: integruje wszystkie odpowiednie źródła danych firmy

• Szybka integracja AI: rozwiązania AI dostosowane do firm w ciągu kilku godzin lub dni zamiast miesięcy
• Elastyczna infrastruktura: oparta na chmurze lub hosting we własnym centrum danych (Niemcy, Europa, bezpłatny wybór lokalizacji)

• Najwyższe bezpieczeństwo danych: Wykorzystanie w kancelariach jest bezpiecznym dowodem
• Korzystaj z szerokiej gamy źródeł danych firmy
• Wybór własnych lub różnych modeli AI (DE, UE, USA, CN)

Więcej na ten temat tutaj:

• Niezależne platformy AI kontra hiperskalery: które rozwiązanie jest dla Ciebie odpowiednie?

Konrad Wolfenstein

Chętnie będę Twoim osobistym doradcą.

skontaktować się ze mną pod Wolfenstein ∂ xpert.digital

zadzwonić pod +49 89 674 804 (Monachium)

LinkedIn
 

Skorzystaj z bogatej, pięciokrotnej wiedzy specjalistycznej Xpert.Digital w ramach kompleksowego pakietu usług | Badania i rozwój, XR, PR i optymalizacja widoczności cyfrowej — Zdjęcie: Xpert.Digital

Xpert.Digital posiada dogłębną wiedzę na temat różnych branż. Dzięki temu możemy opracowywać strategie „szyte na miarę”, które są dokładnie dopasowane do wymagań i wyzwań konkretnego segmentu rynku. Dzięki ciągłej analizie trendów rynkowych i śledzeniu rozwoju branży możemy działać dalekowzrocznie i oferować innowacyjne rozwiązania. Dzięki połączeniu doświadczenia i wiedzy generujemy wartość dodaną i dajemy naszym klientom zdecydowaną przewagę konkurencyjną.

Więcej na ten temat tutaj:

• Wykorzystaj 5-krotną wiedzę Xpert.Digital w jednym pakiecie – już od 500 €/miesiąc