Fala migracji szwajcarskiego przemysłu zagraża: dlaczego jedna na trzy szwajcarskie firmy technologiczne pakuje się i przenosi do Niemiec

### Czerwony alarm dla szwajcarskiego przemysłu: Ten podwójny cios zmusza firmy do ucieczki ### 39-procentowe cła Trumpa: Dramatyczne konsekwencje dla szwajcarskich miejsc pracy i lokalizacji ### Idealna burza: Jak siła franka i amerykańskie cła karne łamią kręgosłup szwajcarskiej gospodarki ### „Niebezpieczna spirala spadkowa”: Główny menedżer ostrzega przed historycznym kryzysem dla szwajcarskich firm ###

Wyprzedaż Szwajcarii jako bazy produkcyjnej? Co stoi za największym kryzysem od lat?

Szwajcarski przemysł mechaniczno-elektryczno-metalurgiczny (MEM), technologiczne serce kraju i najważniejszy sektor eksportowy, stoi w obliczu jednego z najgłębszych kryzysów od dziesięcioleci. Toksyczna mieszanka dwóch głównych przyczyn wpędziła sektor w niebezpieczną spiralę spadkową: utrzymującej się, miażdżącej siły franka szwajcarskiego i drakońskich ceł importowych USA w wysokości 39%, obowiązujących od sierpnia 2025 roku. Ta kombinacja uderza z całą siłą w branżę, która w 78% opiera się na eksporcie, i poważnie zakłóca konkurencję – zwłaszcza w stosunku do konkurentów z UE, na których nakładane są jedynie 15% cła.

Konsekwencje są już widoczne w księgach rachunkowych firm, jeszcze zanim amerykańskie cła w pełni wejdą w życie. Zamówienia napływające gwałtownie spadają, moce produkcyjne fabryk są niewykorzystane, a tysiące miejsc pracy zostało już utraconych. Reakcja firm jest alarmująca: według badania przeprowadzonego przez stowarzyszenie branżowe Swissmem, prawie co trzecia firma przygotowuje się do przeniesienia działalności i miejsc pracy do innych krajów europejskich, aby uniknąć ceł. Niniejszy artykuł analizuje dokładne przyczyny kryzysu, ilustruje drastyczne skutki na konkretnych przykładach firm oraz analizuje długoterminowe konsekwencje, jakie zbliżający się rozlew krwi może mieć dla Szwajcarii jako centrum innowacji i biznesu.

Jakie są główne przyczyny obecnych problemów szwajcarskiego sektora technologicznego?

Szwajcarski przemysł mechaniczny, elektryczny i metalowy stoi obecnie przed największym wyzwaniem od lat. Problemy te mają dwie główne przyczyny: utrzymujący się wzrost franka szwajcarskiego oraz drastyczne cła importowe USA, obowiązujące od 7 sierpnia 2025 roku. To połączenie presji walutowej i polityki handlowej uderza w branżę, która w 78% jest zorientowana na eksport, a tym samym jest szczególnie zależna od rynków międzynarodowych.

39-procentowe cło USA na towary szwajcarskie stanowi jedną z najwyższych stawek nałożonych przez prezydenta USA Donalda Trumpa na import z jednego kraju. Dla porównania, cło na towary z Unii Europejskiej wynosi zaledwie 15%, co powoduje ogromne zakłócenia konkurencji ze szkodą dla szwajcarskich firm.

Silny frank dodatkowo pogłębia ten problem. W przeszłości fazy wyraźnego przewartościowania franka doprowadziły już do przyspieszenia deindustrializacji. W latach 2011–2016 w szwajcarskim przemyśle utracono około 20 000 miejsc pracy, głównie z powodu silnego franka. Obecna sytuacja grozi powtórzeniem się tych negatywnych doświadczeń.

Jakie konkretne efekty są już widoczne w wynikach biznesowych?

Liczby mówią same za siebie: w pierwszej połowie 2025 roku liczba zamówień przychodzących do branży spadła o 2,3% w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Szczególnie dramatyczny wzrost odnotowano w drugim kwartale, kiedy liczba zamówień przychodzących spadła o 13,4% w porównaniu z poprzednim kwartałem. Ten ogromny spadek nastąpił jeszcze przed wejściem w życie amerykańskich ceł 7 sierpnia, co podkreśla dramatyczny charakter sytuacji.

Przychody branży technologicznej spadły o 2,5% w pierwszej połowie 2025 roku, podczas gdy eksport towarów zmniejszył się o 0,9%. Szczególnie niepokojący jest rozwój eksportu do Stanów Zjednoczonych, który spadł o 3,1% między kwietniem a czerwcem, po silnym wzroście o 5,3% w pierwszym kwartale.

Wykorzystanie mocy produkcyjnych w firmach wyniosło zaledwie 80,9% w drugim kwartale, znacznie poniżej długoterminowej średniej wynoszącej 86,2%. To niedostateczne wykorzystanie odzwierciedla słabszy popyt i niepewną sytuację rynkową. Liczba pracowników w branży technologicznej, wynosząca 324 600, spadła w drugim kwartale o 3100, co wskazuje na początek zmian strukturalnych w tym sektorze.

Jak firmy odpowiadają na te wyzwania?

Reakcje szwajcarskich firm na pogarszającą się sytuację gospodarczą są zróżnicowane, a w niektórych przypadkach drastyczne. Według badania Swissmem przeprowadzonego wśród 385 firm, prawie co trzecia szwajcarska firma z sektora inżynierii mechanicznej i elektrotechniki planuje przenieść swoją działalność do Unii Europejskiej.

Martin Hirzel, prezes stowarzyszenia branżowego Swissmem, opisuje sytuację jako „delikatną fazę”, w której „wiele firm przygotowuje plany redukcji zatrudnienia i relokacji”. Szczególnie alarmujący jest fakt, że 37% firm już planuje zwolnienia. Skala redukcji zatrudnienia będzie zależeć od tego, jak szybko decydenci polityczni zdołają złagodzić obciążenia taryfowe.

Istnieje już kilka konkretnych przykładów planowanych relokacji. Packsys Global z Rüti ZH, producent ciężkich maszyn pakujących, rozważa outsourcing działalności do UE, na przykład na Słowację. Firma otrzymała już wstępne anulowanie zamówień na części zamienne do maszyn z USA. Prezes firmy, Beat Rupp, obawia się, że połowa hali produkcyjnej może stać pusta, jeśli zamówienia w USA spadną.

Thermoplan z siedzibą w Weggis w Szwajcarii, który jest wyłącznym dostawcą ekspresów do kawy dla Starbucks, stoi przed podobnymi problemami. Dyrektor zarządzający Adrian Steiner wyjaśnia, że ​​z 39-procentowym cłem firma nie jest już konkurencyjna w Szwajcarii. Przeniesienie siedziby do Niemiec jest uważane za bardziej realistyczne niż do Stanów Zjednoczonych, ponieważ infrastruktura już tam istnieje.

Jaką rolę odgrywa branżowe stowarzyszenie Swissmem w tym kryzysie?

Swissmem, wiodące stowarzyszenie szwajcarskiego sektora technologicznego, reprezentuje interesy około 1400 firm członkowskich, z których 85% to małe i średnie przedsiębiorstwa. Stowarzyszenie zatrudnia około 100 osób i oferuje swoim członkom skuteczną opiekę rzeczniczą, usługi dostosowane do potrzeb oraz ukierunkowany networking.

Pod przewodnictwem prezesa Martina Hirzela, sprawującego urząd od stycznia 2021 r., oraz dyrektora Stefana Brupbachera, który kieruje stowarzyszeniem od stycznia 2019 r., Swissmem wdrożył szereg działań w celu rozwiązania kryzysu. Brupbacher, posiadający bogate doświadczenie w polityce gospodarczej i handlowej, jest szczególnie zaangażowany w otwartą i zorientowaną na rynek międzynarodowy politykę handlową i badawczą.

Stowarzyszenie ściśle współpracuje z rządem i władzami w celu wypracowania nowych koncesji ze strony Szwajcarii, które zachęcą administrację USA do obniżenia stawek celnych. Jednocześnie Swissmem apeluje do Rady Federalnej i Parlamentu o podjęcie szybkich działań w kraju w celu poprawy warunków ramowych dla przemysłu eksportowego. Stowarzyszenie wystosowało petycję w celu wywarcia presji politycznej.

Jak rozwijają się najważniejsze rynki eksportowe dla szwajcarskiego przemysłu technologicznego?

Struktura eksportu szwajcarskiego sektora technologicznego charakteryzuje się silną koncentracją na kilku rynkach. 55% całkowitego eksportu trafia do UE, 15% do USA, a 20% do Azji, w tym 7% do Chin. Taka dystrybucja sprawia, że ​​sektor ten jest szczególnie podatny na zakłócenia w polityce handlowej.

Rozwój sytuacji na poszczególnych rynkach jest zróżnicowany. Eksport do Chin spadł już w pierwszym półroczu 2025 roku. Niemcy, najważniejszy jednolity rynek, na który przypada około jednej czwartej eksportu szwajcarskiego sektora technologicznego, popadły w recesję. W pierwszej połowie 2024 roku szwajcarski eksport do Niemiec spadł już o 8,4%.

Stany Zjednoczone, wcześniej uważane za ważny rynek wzrostu, stają się coraz mniej atrakcyjne z powodu wysokich ceł. Jest to szczególnie problematyczne, ponieważ amerykańscy klienci muszą płacić wyższe ceny z powodu ceł, a szwajcarskie firmy muszą obniżać marże, aby utrzymać konkurencyjność.

Stefan Brupbacher, dyrektor Swissmem, dostrzega jednak możliwość poprawy sytuacji do 2025 roku. Według badania przeprowadzonego przez stowarzyszenie, 32% firm spodziewa się wzrostu zamówień z zagranicy. Impulsów wzrostu oczekuje się przede wszystkim na rynkach pozaeuropejskich, zwłaszcza w Indiach, gdzie nowa umowa o wolnym handlu stwarza nowe możliwości.

Od lokalnego do globalnego: MŚP podbijają rynek globalny dzięki sprytnym strategiom - Zdjęcie: Xpert.Digital

W czasach, gdy obecność cyfrowa firmy decyduje o jej sukcesie, wyzwaniem jest to, jak uczynić tę obecność autentyczną, indywidualną i dalekosiężną. Xpert.Digital oferuje innowacyjne rozwiązanie, które pozycjonuje się jako skrzyżowanie centrum branżowego, bloga i ambasadora marki. Łączy zalety kanałów komunikacji i sprzedaży w jednej platformie i umożliwia publikację w 18 różnych językach. Współpraca z portalami partnerskimi oraz możliwość publikowania artykułów w Google News oraz lista dystrybucyjna prasy obejmująca około 8 000 dziennikarzy i czytelników maksymalizuje zasięg i widoczność treści. Stanowi to istotny czynnik w sprzedaży zewnętrznej i marketingu (SMmarketing).

Więcej na ten temat tutaj:

• Autentyczny. Indywidualnie. Globalnie: Strategia Xpert.Digital dla Twojej firmy

Jakie problemy strukturalne zaostrzają obecny kryzys?

Obecny kryzys w szwajcarskim sektorze technologicznym pogłębia się pod wpływem kilku czynników strukturalnych. Kluczowym problemem jest trwająca recesja na kluczowych europejskich rynkach zbytu. Wskaźnik PMI dla sektora produkcyjnego utrzymuje się na bardzo niskim poziomie na rynkach europejskich, co znacząco ogranicza popyt na maszyny i urządzenia w tych krajach.

Napięcia geopolityczne i rosnąca polityzacja handlu rodzą dodatkowe obawy dla branży nastawionej na eksport. Martin Hirzel, prezes Swissmem, uważa, że ​​tworzenie bloków i wprowadzanie odmiennych światów technologicznych stanowi zagrożenie dla wzajemnego uznawania standardów przemysłowych. Mogłoby to poważnie skomplikować import i dostawy, stanowiąc najgorszy scenariusz dla branży.

Kolejnym problemem strukturalnym jest silna zależność od niewielkiej liczby rynków i wysoki wskaźnik eksportu wynoszący 78%. Ta koncentracja sprawia, że ​​branża jest szczególnie podatna na wstrząsy zewnętrzne, takie jak konflikty handlowe czy wahania kursów walut. Silny frank szwajcarski już w przeszłości obniżał marże, ponieważ firmy musiały obniżać ceny sprzedaży, aby utrzymać konkurencyjność na rynku międzynarodowym.

Jakich długoterminowych efektów można się spodziewać?

Długoterminowe skutki obecnego kryzysu mogą trwale zmienić strukturę szwajcarskiego sektora technologicznego. Swissmem spodziewa się przyspieszonego spadku liczby zamówień w nadchodzących miesiącach. Stefan Brupbacher ostrzega przed „niebezpieczną spiralą spadkową”, której skutki zostaną dodatkowo wzmocnione przez amerykańskie cła.

Planowane przeniesienie produkcji może doprowadzić do trwałej utraty miejsc pracy i wiedzy fachowej w Szwajcarii. Jeśli jedna trzecia firm faktycznie przeniesie działalność do UE, nie tylko zmniejszy to bezpośrednie zatrudnienie w sektorze, ale także wpłynie na sektory upstream i downstream.

Zmiana globalnych struktur produkcji może również osłabić pozycję Szwajcarii jako centrum innowacji. Jeśli produkcja i rozwój będą geograficznie rozdzielone, istnieje ryzyko, że w dłuższej perspektywie działalność badawczo-rozwojowa również zostanie przeniesiona za granicę. Stanowiłoby to wyzwanie dla roli Szwajcarii jako wiodącego centrum technologicznego.

Kryzys może jednak również doprowadzić do pozytywnych zmian strukturalnych. Firmy, które z powodzeniem zdywersyfikują swoją działalność i wkroczą na nowe rynki, mogą wyjść z kryzysu wzmocnione. Nowa umowa o wolnym handlu z Indiami, na przykład, stwarza możliwości dla szwajcarskiego sektora technologicznego.

W jaki sposób polityka odpowiada na wyzwania stojące przed branżą?

Reakcje polityczne na kryzys w branży technologicznej są złożone. Od czasu wejścia w życie amerykańskich ceł rząd i władze współpracują z sektorem prywatnym, aby uzyskać nowe koncesje od Szwajcarii. Celem jest przekonanie administracji USA do obniżenia stawek celnych i ograniczenia masowej dyskryminacji firm z UE.

Swissmem apeluje do polityków o podjęcie konkretnych działań wspierających gospodarkę zorientowaną na eksport. Obejmuje to szybką ratyfikację umowy o wolnym handlu z Indiami oraz szybkie zakończenie negocjacji z państwami Mercosuru i UE w sprawie Porozumień Dwustronnych III. Wreszcie, Szwajcaria powinna wznowić rozmowy na temat umowy o wolnym handlu ze Stanami Zjednoczonymi.

Wyzwaniem dla decydentów jest redukcja obciążeń celnych w perspektywie krótkoterminowej, przy jednoczesnej poprawie warunków ramowych dla eksportu w perspektywie długoterminowej. Wymaga to umiejętnego zrównoważenia ustępstw ekonomicznych z zachowaniem suwerenności Szwajcarii w kwestiach polityki handlowej.

Kolejnym ważnym aspektem jest wzmocnienie konkurencyjności krajowej. Martin Hirzel podkreśla potrzebę konsekwentnych inwestycji w badania, rozwój i nowe technologie. Decydenci polityczni mogą wspierać ten cel poprzez odpowiednie programy finansowania i sprzyjające warunki ramowe dla innowacji.

Jaką rolę odgrywa kształcenie zawodowe w obecnej sytuacji?

Szkolenia zawodowe zajmują szczególną pozycję w dobie obecnego kryzysu. Branża MEM oferuje około 20 000 miejsc praktyk w Szwajcarii, co czyni ją kluczowym filarem dualnego systemu kształcenia. Większość pracowników tych firm zdobyła zawód poprzez praktyki i dzięki doświadczeniu oraz kształceniu ustawicznemu stanowią fundament społeczeństwa.

Stefan Brupbacher podkreśla szczególne znaczenie kształcenia zawodowego dla sukcesu i stabilności kraju. Wysoko wykwalifikowani specjaliści z dualnych programów kształcenia stanowią kluczową przewagę konkurencyjną szwajcarskiego przemysłu i umożliwiają firmom specjalizację w wysokiej jakości produktach i procesach.

Planowane przeniesienie produkcji może jednak wywrzeć presję na sprawdzony system kształcenia zawodowego. Jeśli firmy przeniosą produkcję za granicę, liczba dostępnych w Szwajcarii miejsc praktyk zawodowych również się zmniejszy. Może to w dłuższej perspektywie doprowadzić do niedoboru wykwalifikowanych pracowników i osłabić innowacyjność szwajcarskiego przemysłu.

Dlatego Swissmem nadal intensywnie inwestuje w przyszłościowe szkolenia dla młodzieży oraz w kształcenie ustawiczne. Celem jest kształcenie zaangażowanych specjalistów na wszystkich szczeblach, nawet w trudnych czasach, przyczyniając się w ten sposób do tworzenia innowacyjnego i konkurencyjnego na arenie międzynarodowej miejsca pracy.

Jakie szanse pojawiają się pomimo obecnych wyzwań?

Pomimo trudnej sytuacji, szwajcarski sektor technologiczny dostrzega również pozytywne zmiany i możliwości. Sektor ten cieszy się silną pozycją na rynkach niszowych i w wysoce wyspecjalizowanych zastosowaniach. Wiele z 1350 firm członkowskich Swissmem to globalni liderzy technologiczni w swoich branżach, co pozwala im utrzymać pozycję nawet w trudnych czasach.

Dywersyfikacja rynku otwiera nowe możliwości. Umowa o wolnym handlu z Indiami otwiera dostęp do jednego z największych i najbardziej dynamicznych rynków świata. Indie są jednym z krajów, od których szwajcarskie firmy eksportowe oczekują impulsów wzrostu. Postępująca industrializacja i rosnący popyt na wysokiej jakości maszyny i urządzenia stwarzają znaczny potencjał.

Wyzwania związane ze zmianami klimatu i transformacją energetyczną stwarzają nowe zapotrzebowanie na innowacyjne rozwiązania. Szwajcarskie firmy opracowują technologie, które rozwiązują takie problemy jak wytwarzanie energii, efektywność energetyczna i ochrona środowiska. Te przyszłościowe rynki oferują możliwości rozwoju, niezależnie od obecnych zakłóceń w polityce handlowej.

Digitalizacja i automatyzacja otwierają nowe obszary biznesowe. Szwajcarskie firmy tradycyjnie są silne w dziedzinie inżynierii precyzyjnej i mogą przenieść te kompetencje do nowych obszarów zastosowań, takich jak robotyka, sztuczna inteligencja i Przemysł 4.0.

Jak eksperci oceniają perspektywy średnio- i długoterminowe?

Oceny ekspertów dotyczące średnio- i długoterminowych perspektyw szwajcarskiego sektora technologicznego są mieszane. Stefan Brupbacher przewiduje możliwą poprawę sytuacji do 2025 roku, przy czym 32% firm spodziewa się wzrostu zamówień z zagranicy. Ta ostrożnie optymistyczna ocena opiera się na nadziejach na stabilizację rynków międzynarodowych i złagodzenie napięć handlowych.

Martin Hirzel podkreśla potrzebę patrzenia w przyszłość i konsekwentnego inwestowania w badania, rozwój i nowe technologie. Uważa obecną sytuację za wyzwanie, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw, ale dostrzega również szanse, jakie stwarzają zmiany w mobilności i nowe technologie.

Prognozy BAK Economics dla branży MEM są ostrożnie optymistyczne. W 2025 roku spodziewany jest wzrost wartości dodanej o 0,7% i wzrost zatrudnienia o 0,4%. Podobne wartości prognozowane są na 2026 rok. Głównymi motorami napędowymi tego rozwoju są sektory elektroniki, optyki i zegarmistrzostwa, które szczególnie potrzebują pracowników.

Jednak ze względu na utrzymującą się słabość sektora produkcyjnego, oczekuje się, że zatrudnienie utrzyma się na tym samym poziomie w 2026 roku. Bezrobocie, które nieznacznie wzrośnie w ciągu najbliższych dwóch lat, również wpłynie na branżę MEM. Wskazuje to, że ożywienie w tym sektorze będzie wymagało czasu i może wiązać się z koniecznością wprowadzenia dostosowań strukturalnych.

Długoterminowe perspektywy w dużej mierze zależą od tego, jak skutecznie firmy zdywersyfikują swoje rynki i opracują nowe modele biznesowe. Tradycyjne atuty szwajcarskiego przemysłu – wysoki poziom innowacyjności, precyzja i jakość – pozostaną istotnymi przewagami konkurencyjnymi w przyszłości. Kluczem będzie wykorzystanie tych atutów w obliczu wyzwań transformacji cyfrowej i zrównoważonych praktyk biznesowych.

☑️ Wsparcie MŚP w zakresie strategii, doradztwa, planowania i wdrażania

☑️ Stworzenie lub dostosowanie strategii cyfrowej i cyfryzacji

☑️Rozbudowa i optymalizacja procesów sprzedaży międzynarodowej

☑️ Globalne i cyfrowe platformy handlowe B2B

☑️ Pionierski rozwój biznesu

Konrada Wolfensteina

Chętnie będę Twoim osobistym doradcą.

Możesz się ze mną skontaktować wypełniając poniższy formularz kontaktowy lub po prostu dzwoniąc pod numer +49 89 89 674 804 (Monachium) .

Nie mogę się doczekać naszego wspólnego projektu.

Xpert.Digital to centrum przemysłu skupiające się na cyfryzacji, inżynierii mechanicznej, logistyce/intralogistyce i fotowoltaice.

Dzięki naszemu rozwiązaniu do rozwoju biznesu 360° wspieramy znane firmy od rozpoczęcia nowej działalności po sprzedaż posprzedażną.

Wywiad rynkowy, smarketing, automatyzacja marketingu, tworzenie treści, PR, kampanie pocztowe, spersonalizowane media społecznościowe i pielęgnacja leadów to część naszych narzędzi cyfrowych.

Więcej informacji znajdziesz na: www.xpert.digital - www.xpert.solar - www.xpert.plus